Positieve reacties over de toolbox Vroegsignalering Psychische Problemen bij Vluchtelingenkinderen in de JGZ

‘Met voldoening kijken wij terug op onze expertmeeting’, vertelt onderzoeker Ilse Verhagen, ‘wat een waardevolle inbreng vanuit iedereen.’ Op 13 januari jl organiseerde zij samen met projectleider Irma Hein (Amsterdam UMC afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie), Mariëtte Hoogsteder (Amsterdam UMC, Academische Werkplaats Jeugd en Gezondheid) en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid een bijeenkomst met deskundigen over ‘Vroegsignalering van Psychische Problemen bij Vluchtelingenkinderen in de JGZ’.

‘Leg uit wat je doet!’

Tijdens deze meeting presenteerde het projectteam de eerste versie van de toolbox aan de expertgroep. Deze bestond uit  jeugdartsen en verpleegkundigen die veel met vluchtelingenkinderen werken, maar ook een kinderarts, sleutelpersonen vanuit de Syrische en Eritrese gemeenschap, en experts vanuit bijvoorbeeld GGD Nederland, Pharos en het Onderzoeks- en Expertisecentrum voor Kinderen en Vreemdelingenrecht. De expertgroep benadrukte het belang van goed vertaalde vragenlijsten en een goede uitleg aan kinderen en hun ouders over het belang en het gebruik van de vragenlijsten. ‘Zij zijn meestal geen vragenlijsten gewend en associëren het met de IND of politie. Je moet echt uitleggen waarom je als arts of verpleegkundige zo’n lijst voorlegt. En wat je met die gegevens gaat doen.’ Ook gaven zij tips over waar de JGZ het beste de intake kan houden en hoe. Laat vluchtelingen bijvoorbeeld geen lijsten vooraf schriftelijk invullen, dat werkt niet. Een digitale versie die alle vragen hardop voorleest in eigen taal, waar de JGZ medewerker bij zit, kan weer wel.

Kennis en praktische handvatten nodig

JGZ-professionals missen vaak de kennis en praktische handvatten om psychische problematiek bij vluchtelingenkinderen vroegtijdig te signaleren en vervolgstappen te nemen. In dit project ontwikkelen we daarom een toolbox die JGZ-professionals hierbij helpt. Onderzoeker Ilse Verhagen heeft de toolbox met Irma Hein samengesteld op basis van systematische literatuuronderzoek naar betrouwbare screeningselementen. Algemene informatie over de doelgroep, signaleringsvragenlijsten en een overzicht van doorverwijsmogelijkheden zijn in de toolbox opgenomen. ‘Met de toolbox willen we bijdragen aan een meer uniforme aanpak, waarin ook plaats is voor maatwerk’, aldus Ilse.

Ketensamenwerking

Andere thema’s die aan bod kwamen tijdens de expertmeeting waren  knelpunten zoals de vergoeding van professionele tolken en het gebrek aan kennis over vluchtelingenkinderen in de jeugdhulp. ‘Je moet vanuit de JGZ mensen warm overdragen aan andere organisaties of hen daarin begeleiden.’ Ook de  inzet van sleutelpersonen en ketensamenwerking zijn van belang voor de toolbox.

De toolbox in de JGZ praktijk

In het voorjaar van 2020 gaan jeugdartsen en –verpleegkundigen van enkele JGZ-organisaties aan de slag met de toolbox. Met deze pilot onderzoekt Ilse de ervaringen, tevredenheid en behoeftes van JGZ-professionals, kinderen en/of ouders met de toolbox.