Rookvrije JGZ in Amsterdam
Een rookvrije JGZ? Tijs Rutgers, arts Maatschappij en Gezondheid in opleiding, kreeg het in twee jaar voor elkaar om alle 25 Ouder- en Kindteam locaties in Amsterdam en overige JGZ locaties in Amstelland rookvrij te maken. Hij vertelde hier onlangs over op het Symposium Actualiteiten JGZ, aan zo’n 250 jeugdartsen en verpleegkundigen. In zijn kielzorg roept Wanda de Kanter jeugdartsen op om af en toe hun spreekkamer te verlaten en ‘op de bres’ te staan voor de bescherming van gezondheid van kinderen.
Door rookvrij te zijn voorkom je dat kinderen blootgesteld worden aan sigarettenrook. Maar ook aan de verleiding van roken. Zo is er geen directe en indirecte blootstelling aan sigaretten(rook).
“Als zorgverlener in de JGZ kun je hier een hele belangrijke rol in spelen. Stimuleer zorgprofessionals in de JGZ om met ouders te spreken over stoppen met roken. En geef het goede voorbeeld door de omgeving van JGZ gebouwen rookvrij te maken”, aldus Tijs.
Rokende medewerkers voor de deur…
Als kind was Tijs al actief tegen rokers, naar eigen zeggen ‘met de wijzende vinger’. In 2018 zag hij op zijn nieuwe werkplek binnen de JGZ regelmatig rokende medewerkers voor de ingang. Dit moet anders, dacht hij. Aanvankelijk probeerde hij in zijn eentje deze en alle andere locaties van de Ouder- en Kindteams (OKT) rookvrij te maken, maar vond te weinig draagvlak. Pas nadat hij via een opleidingsstage kon aansluiten bij de werkgroep Amsterdam UMC rookvrij, begreep hij beter wat er moest gebeuren.
“Ik kreeg toen meer inzicht bij wie ik moest zijn, van gebouwenbeheer tot onderzoekers en van management tot rokende collega’s. Ook leerde ik meer gelijkgestemden kennen waarvan ik hulp en tips kreeg.” Dit viel samen met de oprichting van het Programmateam Tabaksontmoediging door de gemeenteraad in het kader van ‘Samen naar een rookvrij Amsterdam’. Na de werkperiode in het ziekenhuis en de oprichting van het programmateam kregen zijn plannen vleugels.
‘De wijzende vinger werkt niet’
Met meer kennis, vaardigheden, back-up, veel geduld en samenwerking, heeft hij in 2021 veel bereikt. Alle OKT locaties hebben een Rookvrije signalering op en om het gebouw. Daarnaast zijn er pakketten met hulpmaterialen voor alle teams en komen er communicatietrainingen en Stoppen-met-Roken cursussen voor medewerkers. “Ik heb geleerd dat de wijzende vinger niet werkt. Mensen weten natuurlijk dat roken niet goed is, maar het lukt hen vaak niet zelf om te stoppen. Roken is een verslaving en verslaving is een ziekte. Voor de meeste rokers is het geen eigen keuze om een sigaret op te steken omdat ze verslaafd zijn. Alleen met begrip, inzicht en de juiste hulp kom je samen verder.”
Rookvrije start
Tijs sluit met zijn acties aan bij zorgprofessionals in de geboortezorg – van verloskundige tot jeugdarts – die samen werken in de Taskforce Rookvrije Start. Het doel is dat meer (aanstaande) ouders stoppen met roken en na de geboorte van hun kind rookvrij blijven, zodat ze hun kind een rookvrije start geven. Bij bijna al onze JGZ samenwerkingspartners werken ambassadeurs. Zij zetten zich in eigen organisatie in voor een rookvrije start. Bijvoorbeeld via een e-learning hierover, met inzet van voorlichtingsmaterialen of het informeren van collega’s.
Amsterdam UMC
Sinds 1 oktober 2019 is Amsterdam UMC volledig rookvrij. Dit betekent dat medewerkers, patiënten, bezoekers, studenten en alle andere mensen die op het terrein komen, gevraagd wordt niet te roken. Amsterdam UMC wil dat het ziekenhuis een zo gezond mogelijke omgeving is voor iedereen.
Meer info over Wanda de Kanter, longarts en per 2021 fulltime op de bres voor rookpreventie:
www.wandadekanter.nl
www.rookpreventiejeugd.nl