Moreel beraad systematisch inzetten in de jeugdzorg

Ruth Spijkerboer onderzocht welke morele dilemmas worden ervaren door huidige en toekomstige professionals in de zorg voor jongeren. Hoe ervaren ze die dilemma’s en op welke manier kan moreel beraad hen ondersteunen in het omgaan met morele uitdagingen? Professionals in de jeugdzorg komen vele morele uitdagingen tegen. Onduidelijk is hoe zij hier het beste mee om kunnen gaan. Spijkerboer pleit er voor om moreel beraad systematisch in te zetten in de professionele praktijk en de opleiding. Zij promoveert 17 januari bij Amsterdam UMC.

Moreel beraad, een methodisch gestructureerde vorm van een gesprek over morele vragen en dilemma's, heeft tot doel professionals te ondersteunen in het omgaan met morele uitdagingen. Het onderzoek van Ruth Spijkerboer biedt empirische gegevens over ervaringen van professionals met morele kwesties en met moreel beraad. Ook is moreel beraad in de opleiding tot jeugdzorgprofessional geëvalueerd.

Morele onzekerheid
Professionals hebben te maken met morele kwesties, die door hen vanwege de vele risico’s soms als zwaar worden ervaren. Andere morele kwesties betreffen botsingen tussen enerzijds waarden die in wet, instellingsregels of professionele methodieken besloten liggen en anderzijds waarden zoals professionals die in concrete situaties belangrijk vinden. Een goed voorbeeld is een methodiek, die helpt de eigen regie van ouders te bevorderen en hen helpt bij opvoedingsvaardigheden. Deze methode kan echter tegelijkertijd de veiligheid van het kind in gevaar brengen omdat onzeker is in hoeverre de ouder die vaardigheden kan leren. Dit kan bij de professional een morele onzekerheid veroorzaken over wat goed is om te doen. De ervaring van deze morele kwesties blijkt een goed uitgangspunt te zijn voor reflectie en deliberatie in moreel beraad. Juist in het bij uitstek normatieve jeugdzorgwerk.

Handelen beter uitleggen
Professionals en studenten gaven in het onderzoek aan dat moreel beraad kan helpen beter te leren omgaan met morele kwesties in concrete situaties. Door moreel beraad kunnen ze ook hun handelen beter uitleggen en rechtvaardigen. Resultaten uit moreel beraad kunnen ook helpen om methodische richtlijnen en instellings- of overheidsregels bij te stellen of door te ontwikkelen.