Goed klinisch redeneren moet ook voor verpleegkundigen vanzelfsprekend zijn. In Nederland is deze competentie inmiddels goed verankerd in het onderwijs met behulp van de methodiek ProActive Nursing. Daarnaast wordt een groot aantal ‘leermeesters’ opgeleid die het klinisch redeneren overdragen op studenten en collega’s op de werkplek. Op Aruba zette Barth Koster, opleidingsmanager binnen het Horacio E. Oduber Hospital (HOH) en voorheen senior opleidingsadviseur en projectmanager bij VUmc Academie een soortgelijk traject in gang.
"Klinisch redeneren betekent je eigen observaties en interpretaties koppelen aan medische kennis (fysiologie, anatomie, pathologie, farmacologie). Goede beheersing hiervan is ook voor verpleegkundigen heel belangrijk. Zo kunnen zij goed onderbouwen welke verpleegkundige interventies nodig zijn en welke vervolgstappen ze moeten nemen. Dit is in elke gezondheidszorginstelling, van een algemeen ziekenhuis, tot aan de psychiatrie, ouderenzorg en thuiszorg belangrijk. Het komt zowel de patiëntveiligheid als de kwaliteit van zorg ten goede."
Clinical teachers
"Sinds 2018 ben ik opleidingsmanager in het HOH. Ik constateerde dat leerlingen, verpleegkundigen en docenten het klinisch redeneren hier nog niet goed onder de knie hebben. We zijn daarom gestart met de functie van clinical teacher (gebaseerd op het OCNE Model, Oregon), dat zijn docenten die als opleider op school en als praktijkopleider op de afdelingen functioneren. Hen zou je kunnen zien als leermeester. Om ervoor te zorgen dat deze clinical teachers het klinisch redeneren goed beheersen en kunnen overdragen, gaan we hen ‘bedside’ opleiden in skillslabs en op de afdelingen. Daarbij is het is niet mijn streven om het model van klinisch redeneren te kopiëren vanuit Nederland. Het gaat altijd om de lokale context; de reële situatie moet op maat worden bediend.’"
Bedside teaching door artsen
"Wij maken hierbij (nog) geen gebruik van de casuïstiek database MOOS, zoals in Nederland. Zover zijn wij nog niet op het gebied van praktijktechnisch ICT leren. Daar ligt voor mij nog een mooie uitdaging. De casuïstiek die wij gebruiken is die van de eigen en andere afdelingen. Zo zijn we gestart met bedside teaching door artsen. Dagelijks om 15:30 uur bespreekt een arts een casus aan het bed van een patiënt. Wij zorgen ervoor dat coassistenten en (leerling)verpleegkundigen van andere afdelingen hier ook bij aanwezig kunnen zijn. Op deze manier willen we een eenduidige methodiek uitrollen. Bovendien willen we zo op een organische wijze het interprofessioneel leren ontwikkelen en zetten we de eerste stappen naar een teaching hospital."
Barth Koster is van huis uit gespecialiseerd verpleegkundige en opleidingskundige. Hij was praktijkopleider en ROC ASA-docent en werkte als senior opleidingsadviseur en projectmanager bij VUmc Academie. Samen met Marc Bakker startte hij het kenniscentrum ProActive Nursing. Sinds november 2018 is hij opleidingsmanager in het Horacio E. Oduber Hospital (HOH) op Aruba. De ambitie van HOH Academy is om op Aruba en regionaal de gezondheidszorg te bevorderen door middel van opleidingen en trainingen. Daarbij staan samenwerking, kennisdelen en opleiden op de werkvloer centraal.
Lees alles over het opleiden van docenten in de zorg in de breedste zin van het woord in het VUmc Academie magazine Practise what you teach