Op 21 en 22 maart 2024 organiseren we het 22e HGZO-Congres. Dit is een landelijk congres voor en door docenten en opleiders in het Hoger GezondheidsZorg Onderwijs (HGZO). U kunt hier lezingen bijwonen en deelnemen aan verschillende workshops of er zelf een geven. Tevens is er aandacht en ruimte voor de ontmoeting van collega’s uit het veld. Omdat het congres laagdrempelig is en er veel hands-on workshops zijn, is de transfer naar eigen onderwijs gemakkelijk te maken.
HGZO Congres 2024
Het thema van het HGZO-Congres 2024 is ‘(Ver)sterk zorgonderwijs’. Om het zorgonderwijs te versterken en te verbeteren, zoeken we nieuwe manieren om studenten voor te bereiden op de praktijk van de zorg èn op de enorme veranderingen die daarin plaatsvinden. De nadruk ligt daarom op competenties die passen bij de huidige en toekomstige behoeften van de zorgsector. Dit vraagt om een holistische en geïntegreerde benadering van zorgonderwijs, waarbij studenten niet alleen kennis opdoen, maar ook vaardigheden ontwikkelen, attitudes vormen en leren om samen te werken met andere zorgprofessionals en patiënten.
Dit congres biedt ons een geweldige kans om onze kennis en ervaringen te delen, innovatieve oplossingen te verkennen en samen te werken aan het (ver)sterken van het zorgonderwijs.
Laten we samen de uitdagingen van de zorgsector aangaan en bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van de zorg en het onderwijs dat daarvoor opleidt.
Staat u nog niet ons mailingbestand en wilt u t.z.t. een mail met meer informatie ontvangen? Stuur dan een mail naar HGZOcongres@amsterdamumc.nl.
Data
Donderdag 21 en vrijdag 22 maart 2024.
Doelgroep
Het HGZO-congres is bedoeld voor en door professionals in het zorgonderwijs: (praktijk)opleiders en andere professionals die werkzaam zijn bij (zorg)opleidingen of bij een opleidingsinstituut verwant aan een ziekenhuis of zorginstelling.
Kosten voor deelname
Let op: er geldt een vroegboekkorting!
| T/m 1 februari | Vanaf 2 februari | |
| Donderdag 21 maart incl. diner | € 405,00 | € 450,00 |
| Vrijdag 22 maart | € 355,00 | € 390,00 |
| Donderdag 21 en vrijdag 22 maart incl. diner | € 500,00 | € 545,00 |
Registreren
De inschrijving voor het HGZO-congres 2024 verloopt online.
Locatie & overnachten
Het congres vindt plaats in het WICC, Lawickse Allee 9, 6701 AN Wageningen. Het WICC is centraal gelegen en goed bereikbaar via de snelwegen A50, A15 en A12 en het openbaar vervoer. Nieuwsgierig? Neem alvast een kijkje op www.wicc.nl.
Overnachten in het WICC
Indien je in het WICC wilt blijven overnachten, verzoeken wij je zelf een kamer te reserveren via het WICC. Een hotelreservering is dus niet meer bij je registratie inbegrepen.
Je kunt tegen een gereduceerd tarief rechtstreeks een hotelkamer reserveren met een speciale block codes:
Single kamer: 446300
Single Deluxe kamer: 800571
Twin Room: 591817
Twin Deluxe Room: 192307
Jr. Loft: 923151
Loft 52: 350671
Twin Rooms Organisatie: n.v.t.
Je vult de block code naar keuze in op de volgende website: www.wicc.nl/online-boeken. De block codes zijn gekoppeld aan het kamertype en geldend voor de periode: aankomst 21 maart 2024 en vertrek 22 maart 2024.
De kamertypen zijn op basis van beschikbaarheid (wie het eerst komt, het eerst maalt). Voor het boeken van een kamer voor een afwijkende periode of een ander kamertype kan je mailen naar: info@wicc.nl.
Let op: de block codes zijn geldig tot 15 februari 2024. Zodra de block codes zijn vervallen kan je boeken op basis van beschikbaarheid (tegen dezelfde gereduceerde tarieven), in een mail naar info@wicc.nl (o.v.v. HGZO 2024)
Je kan je hotelkamer nog 24 uur voor dag van aankomst annuleren. Daarna zal hotel WICC de kamer in rekening brengen.
Accreditatie
Accreditatie is verleend door het Accreditatiebureau Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals (met 6 punten op donderdag 21 maart en 5 punten op vrijdag 22 maart).
Annuleringsvoorwaarden
Annulering van uw registratie dientschriftelijk te geschieden via HGZOcongres@amsterdamumc.nl. Bij annulering van uw registratie wordt €35,- aan administratiekosten in rekening gebracht. Na 15 februari 2024, bent u het volledige bedrag verschuldigd.
Social media
Je bent van harte welkom om lid te worden van onze LinkedIn groep Inspiratie voor docenten in het zorgonderwijs en opleiders in de zorg. Heb je vragen over inschrijven, aanmelden of wil je meer informatie over het congres? Stuur een e-mail aan HGZOcongres@amsterdamumc.nl.
Organisatie
Amsterdam UMC Conferences & Events
E: HGZOcongres@amsterdamumc.nl
T: 020 5668585
Algemene voorwaarden
Als u zich inschrijft voor dit congres, dan gaat u akkoord met de algemene voorwaarden van Amsterdam UMC Conferences & Events.
Programma
| 09.00-09.30 uur | Ontvangst en registratie |
| 09.30-10.00 uur | Opening HGZO 2024 |
| 10.00-11.00 uur | Gastspreker: Malou Stoffels |
| 11.00-11.30 uur | Pauze |
| 11.30-13.00 uur | Workshopronde 1 |
| 13.00-14.00 uur | Lunch en informatiemarkt |
| 14.00-15.30 uur | Workshopronde 2 |
| 15.30-16.00 uur | Pauze |
| 16.00-17.30 uur | Workshopronde 3 |
| Vanaf 17.30 uur | Borrel, diner, feest |
| 09.00-09.30 uur | Ontvangst en registratie |
| 09.30-11.00 uur | Workshopronde 4 |
| 11.00-11.30 uur | Pauze |
| 11.30-12.15 uur | Gastspreker: Menno de Bree |
| 12.15-13.15 uur | Lunch en informatiemarkt |
| 13.15-14.45 uur | Workshopronde 5 |
| 14.45-15.15 uur | Pauze |
| 15.15-16.45 uur | Workshopronde 6 |
| vanaf 16.45 uur | Afsluiting |
Workshopronde 1
Armanda Oudebeek-Brouwer, Hogeschool van Amsterdam, HBO Verpleegkunde
Uit welke generatie kom jij? Wat typeert jouw generatie? Welke generatiekenmerken hebben onze zorgstudenten uit Generatie Z? Wat vinden ze belangrijk, wat motiveert ze? Wat kunnen we van ze verwachten? Waarom moeten we überhaupt ons onderwijs (deels) aan hen aanpassen? En hoe kunnen we ze boeien en binden tijdens onze lessen?
Tijdens de workshop ontvang je een deel van de antwoorden op bovenstaande vragen. Met die kennis ga je vervolgens in kleine groepjes aan de slag. Samen bedenken jullie praktische handvatten, acties en/of werkvormen die de motivatie van jouw Gen-Z studenten kunnen vergroten.
Literatuur
- Clynes, M., Sheridan, A. & Frazer, K. (2020). Student engagement in higher education: A cross-sectional study of nursing students' particpation in college-based education in the republic of Ireland. Nurse Education Today, 93. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2020.104529
- Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.
- Giordano, C. & Giordano, C. (2011). Health professions students' use of social media. Journal of Allied Health 40(2), 78-81.
- Shorey, S., Chan, V., Rajendran, P., & Ang, E. (2021). Learning styles, preferences and needs of generation Z healthcare students: Scoping review. Nurse Education in Practice, 57, 103247. doi: https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103247
Sara Laurijssen, Helen Meijrink, Saxion, Verpleegkunde/ lectoraat Smart Health
Ken je het gevoel dat je als docent meer zou willen doen voor je student maar je dan stiekem op de stoel van hulpverlener gaat zitten? Je zou je student wellicht een diagnose willen geven, maar dit is niet jouw rol als studiecoach. Studenten die zorg nodig hebben doen vaak een moreel appèl op onze gevoelens als docent, maar raken hiermee ook wel eens onze vakkennis. Hoe ver mag of moet je dan gaan met het bieden van hulp?
In deze workshop gebruiken we moreel beraad als tool om een antwoord te geven op deze vragen. We bestuderen samen de stappen van moreel beraad door ze te zetten. Hierbij staat de dialoog centraal. We pellen samen de casus af tot we bij ons onderbuikgevoel komen. Ook staan we stil bij hoe jij als docent invulling kunt geven aan de verschillende stappen. Deze workshop is bedoeld voor docenten, studiecoaches en mensen die kritisch willen kijken naar het begeleiden van studenten. Daarnaast kun je deze workshop ook gebruiken voor jezelf om tot moresprudentie te komen: dat we met voorbedachte rade, kundig en zorgvuldig onze wil en manier van doen bepalen. Bekwaam zijn in het kunnen deelnemen en organiseren van morele beraden is onderdeel van verpleegkundig leiderschap en het beroepsprofiel.
Literatuur
- Weel, A., Meij, R., & De Decker, K. (2023). Moresprudentie: van casus naar beroepsethiek. In Ethiek voor artsen arbeid en gezondheid: Praktijkboek beroepsethiek en morele oordeelsvorming (pp. 313-328). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Jobke Wentzel, Petra Lankhorst/Eline Dijkman, Hogeschool Windesheim, Isala ziekenhuis, Verpleegkunde (voltijd), lectoraat ICT innovaties in de Zorg
Zorgverleners en patiënten maken steeds meer gebruik van digitale toepassingen. Deze kunnen de zorg beter en toegankelijker maken. Patiënten kunnen via apps hun ziekteverloop bijhouden en monitoren, zelf afspraken maken en uitslagen inzien via digitale portalen, en laagdrempelig digitaal contact hebben. Echter, niet alle patiënten profiteren van digitale zorg. Patiënten met lage gezondheidsvaardigheden, en vooral lage digitale gezondheidsvaardigheden (DGV) ervaren door de digitalisering ontoegankelijke zorg, terwijl juist zij er veel baat van zouden kunnen hebben. Deze ontwikkeling vraagt van de huidige en toekomstige zorgverleners dat zij aandacht hebben voor deze grote groep mensen. Maar leren we onze professionals hen ook goed te herkennen? En welke begeleiding is effectief, zodat deze patiënten óók de zorg krijgen die ze verdienen?
In deze workshop gaan we:
- Verkennen of de (reeds ontwikkelde) vragenlijst om competenties van verpleegkundigen t.a.v. DGV te vergroten ook voor studenten een passende tool is.
- In dialoog over huidige hulpmiddelen om met lage DGV aan de slag te kunnen, wat goede voorbeelden zijn en wat mist in het bestaande aanbod.
- Brainstormsessie met als centrale vraag: “Hoe houden we in onderwijs en nascholing rekening met het herkennen en ondersteunen van patiënten met lage DGV?”
Literatuur
- Willems, A.E.M.,Heijmans, M., Brabers, A.E.M., Rademakers, J. Gezondheidsvaardigheden in Nederland: factsheet cijfers 2021. Utrecht: Nivel, 2022.
- Dijkman EM, Leenen JPL, Koorn RM, Wilmink D. Health literacy and optimizing education materials in a surgical population. J Nurs Educ & Pract 2020, 10, 72-79.
- Van der vaart, et al, 2022, E-healthmonitor 2021: Stand van zaken digitale zorg, RIVM, Bilthoven
Renée van den Heuvel, Milou Dupuits, Zuyd Hogeschool en Adelante Zorggroep, Academie voor Ergotherapie
Het domein Gezondheidszorg en Welzijn van Zuyd Hogeschool ziet in living labs kansen om nauwe samenwerking tussen praktijk, onderwijs en onderzoek te realiseren. Kernelementen van een living lab zijn: levensechte omgeving, betrokkenheid van gebruikers, co-creatie, deelname van verschillende stakeholders, en een multi-methode benadering (Garcia Robles et al., 2015). Studenten kunnen in living labs optimaal worden voorbereid op de dagelijkse praktijk en het blijven leren om competenties actueel te houden. Voor de praktijk biedt een living lab kansen om te blijven innoveren en de zorg te bestendigen en verbeteren. De laatste jaren zijn er diverse living labs waarin Zuyd Hogeschool een actieve rol heeft en werd er onderzoek uitgevoerd rondom het integreren van hoger onderwijs in living labs (Heuvel et al, 2022).
Een actueel voorbeeld is het Revalidatie Innovatie Lab (RIL), een samenwerking tussen Adelante Zorggroep en Zuyd Hogeschool. Studenten, zorgprofessionals, revalidanten, docenten, onderzoekers en bedrijven werken samen aan innovaties binnen de thema’s technologie, e-health en participatie. Voorbeeldprojecten zijn virtual reality voor arm-hand revalidatie of het 3D printen van hulpmiddelen.
Ben je benieuwd naar onze ervaringen en kritische succesfactoren? In onze workshop delen we deze vanuit het perspectief van het onderwijs én de praktijk. Docenten en andere geïnteresseerden in vergelijkbare living labs worden vervolgens uitgenodigd om hun eigen ervaringen met ons te delen in de vorm van een Wereldcafé. Gezamenlijk proberen we een overzicht te creëren van de kritische succesfactoren in de samenwerking in living labs en te leren van elkaars ervaringen, om samen te innoveren en ons zorgonderwijs te versterken.
Literatuur
- Garcia Robles, A., Hirvikoski, T., Schuurman, D., & Stokes, L. (2015). Introducing enoll and its living lab community. European Commission, Brussels, Belgium
- Heuvel van den, R., Teunissen, W., Braun, S., de Bruin, M., Piškur, B., & Daniëls, R. (2022). Hoger onderwijs en living labs – Collectief leren en innoveren. Onderwijs van Onderzoek. Jaargang 51 nummer 2
Femke Dijkstra, Anne de la Croix, Peter Renden, Hogeschool Saxion | Amsterdam UMC, locatie VUmc, Haagse Hogeschool, Verpleegkunde, Research in Education, Verpleegkunde – Lectoraat Relationele zorg
Stel je voor: je bent op een interessant congres waar een grote diversiteit aan professionals rondloopt. Terwijl je koffie staat te drinken zakt de persoon naast je ineens in elkaar; er is directe hulp noodzakelijk. Samen met een aantal andere congresdeelnemers start je met reanimeren, maar al snel ervaar je dat jullie langs elkaar heen aan het werken zijn en eigenlijk helemaal geen team vormen. Hoe kun je dat anders doen? En hoe kun je huidige en toekomstige zorgprofessionals die in een ad hoc samengesteld team moeten samenwerken en presteren onder druk, voorbereiden en trainen om een zo goed mogelijke teamprestatie neer te zetten, en dus zo goed mogelijke zorg te leveren?
In deze workshop willen we deelnemers kennis laten maken met het belang van een ‘team brein’ bij het samenwerken in stressvolle situaties. Wat moet je van elkaar weten wanneer je samenwerkt in stressvolle situaties? Wat moet je sowieso met elkaar delen en wat misschien niet? Hoe communiceer je? Behalve bespreken van het concept ‘team brein’ willen we deelnemers vooral zelf laten ervaren wat het effect kan zijn tijdens een samenwerking in stress. Daarnaast zullen we in gesprek gaan over factoren die kunnen bijdragen aan een ‘team brein’, en daarmee ook aan interprofessionele samenwerking in stress. Wat moeten zorgprofessionals in opleiding hier eigenlijk van meekrijgen? Is het noodzakelijk om bij eerstejaars studenten al aan een ‘team brein’ te werken door interprofessioneel opleiden? Of is dat iets voor later? En op welke manier zou dit onderwijs vormgegeven kunnen worden?
Literatuur
- Dijkstra, F. S., Renden, P. G., Meeter, M., Schoonmade, L. J., Krage, R., Van Schuppen, H., & De La Croix, A. (2021). Learning about stress from building, drilling and flying: a scoping review on team performance and stress in non-medical fields. Scandinavian Journal of Trauma, Resuscitation and Emergency Medicine, 29(1), [52]. https://doi.org/10.1186/s13049-021-00865-7
Nora Vos, Jacqueline Verschuur, Emilie Hoeks, Margriet de Hoop, UMC Utrecht, Zorgopleiders betrokken bij de praktijk van de Basis Acute Zorg opleiding
De tekorten in de zorg en de flexibilisering van het opleidingsstelsel maakten dat het juiste moment daar was om alle kennis en kunde van verschillende zorgopleiders in ons ziekenhuis te bundelen en een stap te maken naar “samen opleiden voor de acute zorg van de toekomst”.
UMC Utrecht biedt de opleiding Basis Acute Zorg aan alle verpleegkundigen aan die meer kennis willen van de acute zorg tijdens hun werk als verpleegkundige of in hun toekomstige werk binnen de Acute Zorg. Bij ons maak je gedurende 6 maanden kennis met de context van de Recovery, IC, SEH, CCU en Medium Care. Kiezen kan altijd nog!
Je maakt kennis met ons concept “brede BAZ” en de praktijkleerdagen: intensieve leerdagen waar 30 PIO’s samen leren, vragen stellen, reflecteren en fouten maken in een veilige leeromgeving met en zonder lotuspatienten. De dagen dat je stageplek even ontzien wordt, maar waar je sterker terug komt.
Tijdens deze workshop maak je kennis met:
- de innovatieve opzet van werkplekleren voor de Acute Zorg
- de ontwikkelstappen, obstakels en kansen
- de plek van EPA’s en EOL’s in de praktijkdagen en de stages
- de begeleiding van PIO’s tijdens de opleiding
In subgroepjes kijk je naar verschillende elementen van de brede BAZ en verkennen we met elkaar hoe je dit kunt toepassen in je eigen opleidingssituatie.
Literatuur
- Kwetsbaarheid als kracht in loopbaandialogen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
- Geef mensen die iets willen, vertrouwen en de ruimte Kessels en Smit, The Learning Company 2013
- De nieuwe Utrechtse School, historische traditie en hedendaagse aanpak, Geelen en Milota
- Team- and Task Related Knowledge in shared mental models in operating room teams : a survey study (Verhoeff, Tessa and Janssen, Jeroen and Hietbrink, Falco and Hoff, Reinier, 2023)
- Readiness and learning in health care education, Stephen Billet
Juri Hoedemakers, Lida Nijgh
Het onderwijs is klaar voor een nieuwe manier van reflecteren en de hofnarmethode is hier een antwoord op.
De hofnar was vroeger de enige die de koning de onverbloemde waarheid kon vertellen. Wat kunnen we van die hofnar leren in de tegenwoordige tijd en hoe kan dit ingezet worden bij het leren reflecteren in het HGZO-onderwijs?
De hofnarmethode is een nieuw model met twee reflectiecirkels. Een voor actieve (de koningscirkel) en een voor passieve reflectie (de hofnarcirkel). Het idee hierbij is dat je altijd een ander nodig hebt om te reflecteren: jouw eigen hofnar. De hofnar had zestien functies aan het hof, en deze vormen de verschillende perspectieven van waaruit de hofnar op jou reflecteert. Het doel van deze workshop is om jou als docent inzicht te geven in de hofnarmethode en zelf te ervaren hoe je hiermee kunt werken door te oefenen met het reflecteren vanuit de verschillende functies. We maken hierbij gebruik van casuïstiek en filmpjes.
Literatuur
- Hoedemakers, J. & L. Nijgh (2023) Reflecteren met de hofnar, Uitgeverij Boom, Amsterdam
Rosa Veldhoen-Tijben, Monique Pommerel, Devinia Keereweer, Amsterdam UMC, Operatiecomplex, opleiding operatieassistenten
Amsterdam UMC heeft Virtual Reality (VR) op een aantal afdelingen geïntegreerd in het zorgonderwijs voor verpleegkundigen, operatieassistenten en andere zorgprofessionals. We delen onze bevindingen en ervaringen graag in de workshop ‘Future-Ready Learning: (Ver)sterk Zorgonderwijs voor Morgen’.
VR biedt realistische, veilige leerervaringen en verbetert betrokkenheid, waardoor studenten beter worden voorbereid op complexe uitdagingen in de zorg. Door deel te nemen aan deze workshop, verbindt u innovatie en educatie.
In de workshop nemen we jullie mee in de ontwikkeling van het VR-scenario sectio caesarea, welke is ontwikkeld voor operatieassistenten in opleiding aan de hand van het ADDIE-model. In deze workshop kunnen jullie de eerste stappen maken in het ontwikkelen van een VR binnen de eigen context, met praktische inzichten en stappen om VR-scenario's te ontwikkelen. Deze workshop is van toegevoegde waarde voor docenten en praktijkopleiders die aan de slag willen gaan met VR. Laten we samen de toekomst van zorgonderwijs vormgeven en zorgprofessionals optimaal voorbereiden op de zorgbehoeften van morgen, rekening houdend met de diversiteit aan leerbehoeften binnen verschillende generaties.
Literatuur
- Sapiano AB, Sammut R, Trapani J. The effectiveness of virtual simulation in improving student nurses' knowledge and performance during patient deterioration: A pre and post test design. Nurse Education Today. 2018; 62: 128-133
- Zacharazuk-Marciano TL, Marin PM, Alkin-Palmer J, Misite P, Smith A. Nursing Faculty experiences of virtual learning environments for teaching clinical reasoning. Minnesota: ProQuest LLC; 2017. 204p.
- C. Virtual Patients in Nursing Education: Teaching, Learning and Assessing Clinical Reasoning Skills. Stockholm: Department of Learning, Informatics, Management and Ethics Karolinska Institutet; 2019. 91p.
- Flavia Di Natale A., Repetto C., Riva G., Villan D. Immersive virtual reality in K-12 and higher education: A 10-year systematic review of empirical research. British Journal of Educational Technology. 2020; 51 No 6.
- Zhao, J., Xu, X., Jiang, H. et al. The effectiveness of virtual reality-based technology on anatomy teaching: a meta-analysis of randomized controlled studies. BMC Med Educ 20, 127 (2020).
Workshopronde 2
Sanne Nissink, José Harmsen-Goossens, Hogeschool van Amsterdam, afdeling verpleegkunde
Studentenwelzijn staat bij de opleiding verpleegkunde hoog op de agenda. Sinds de komst van Corona, waarbij onze studenten ‘aan het front’ stonden, is dit nog belangrijker gebleken. Daarnaast maakt het beleid van inclusief onderwijs dat we ‘studeren met een functiebeperking’ meer aandacht geven.
Om studenten zonder ‘teveel’ vertraging, maar vooral ook gezond hun diploma te laten behalen is de opleiding verpleegkunde diverse initiatieven gestart om studentenwelzijn te bevorderen en studenten op maat te begeleiden. Vanuit de theorie dat studentbetrokkenheid, studentenwelzijn en studiesucces elkaar beïnvloeden heeft de projectgroep Intensieve studiebegeleiding voor studiesucces haar doelstelling uitgebreid naar gezond studeren, oftewel studentenwelzijn. De resultaten van de verschillende initiatieven komen in deze interactieve workshop aan bod. Daarnaast willen we ingaan op (resterende) vraagstukken en staan we stil bij hoe deze theorie en best practice bruikbaar zijn in andere zorgopleidingen, ook om studenten na hun afstuderen voor de zorg te behouden.
Deelnemers aan deze workshop:
- leren over de kracht van studentbetrokkenheid op studiesucces en studentenwelzijn
- maken kennis met de mogelijkheden die de opleiding verpleegkunde (ook samen met het werkveld) biedt om studenten gezond te laten (af)studeren
- delen voorbeelden van best-practice met elkaar
- krijgen zicht op verschillende toepassingsmogelijkheden en consequenties voor de beroepspraktijk.
Literatuur
- Van Diepen, M. & Elffers, L. Studentbetrokkenheid bij Verpleegkunde: Rapportage op basis van een meetinstrument. ©Lectoraat Kansrijke Schoolloopbanen in een Diverse Stad, 2020.
- Fredricks, J.A., Blumenfeld, P.C. & Paris, A.H. (2004). School engagement: potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74 (1), 59-109.
- Rumberger, R.W. (1987). High school dropouts: a review of issues and evidence. Review of Educational Research, 57 (2), 101-121.
- Elffers, L., Oort, F.J., & Karsten, S. (2012). Making the connection: the role of social and academic school experiences in students’ emotional engagement with school in postsecondary vocational education. Learning and Individual Differences, 22 (2), 242-250.
- Finn, J. (1993). School engagement and students at risk. Washington: National Centre for Educational Statistics.
Internet
- Rijksoverheid. Landelijk Kader Studentenwelzijn 2023-2030 | Rapport | Rijksoverheid.nl (geraadpleegd op 19-10-2023)
Leonie Welling, Carola Groenen, Joyce Kors, Hogeschool Rotterdam, Zuyd Hogeschool en Hogeschool Inholland, Joint Degree Master of Science Verloskunde
In deze workshop krijg je een inkijkje in de realisatie van de Joint Degree Master of Science Verloskunde. Dit is een unieke landelijke Master van drie hogescholen die gezamenlijk verloskundigen opleiden. Veel gezondheidszorgopleidingen zijn (net als verloskunde) te klein om zelfstandig een duurzame master te kunnen opzetten. Zorgprofessionals hebben in toenemende mate behoefte aan een master in of dicht bij het eigen werkveld, leidend tot een breder carrièreperspectief en de mogelijkheid tot een PhD-traject. Een professionele Master of Science, de schakel tussen BSc en PhD, stelt zorgprofessionals in staat het eigen vakgebied met onderzoek en onderwijs verder te ontwikkelen.
Wij nemen je mee in de meerwaarde en kansen van onze bijzondere samenwerking, de uitdagingen en bijbehorende organisatie-elementen. Mede op basis van onze ervaringen maak je een eigen SWOT-analyse voor het ontwikkelen van een professionele master in samenwerking met meerdere hogescholen. Inspiratie opdoen, kennis vergaderen en tools aangereikt krijgen staan in deze workshop centraal. (Onderdelen van) deze ervaring kun je toepassen in je eigen werk.
Literatuur
- Houdbaar voor de toekomst. Strategische agenda hoger onderwijs en onderzoek. Ministerie van OCW, december 2019.
- Raamwerk medisch leiderschap: http://platformmedischleiderschap.nl/rml-2/
- Dublin-descriptoren: https://web.archive.org/web/20070930193548/http://www.minocw.nl/documenten/dublin-descriptoren-beschrijving-20060608.pdf
Internet
Sacha Popping, Sven Rooijakkers, Hogeschool Leiden, Faculteit Gezondheidszorg, opleiding verpleegkunde
Morele sensitiviteit en perspectivistische lenigheid van zorgverleners worden meer dan ooit uitgedaagd met de grote veranderingen in het zorglandschap en de uitdagingen in de huidige samenleving. Wat betekent dit voor de competenties die een zorgverlener nodig heeft? En welke verantwoordelijkheid hebben docenten en onderwijsinstellingen?
Praten over deze thema’s zijn vaker bijvangst van bijvoorbeeld reflectielessen of intervisie dan dat hier daadwerkelijk op gestuurd wordt in het onderwijs. Wat ons betreft zijn morele sensitiviteit en perspectivistische lenigheid vaardigheden die elke zorgverlener in kan zetten in de dagelijkse praktijk. Daarnaast geloven wij in ‘practice what you teach’. Hoe lenig ben jij als het gaat om het perspectief van de ander? En hoe sensitief voor morele vraagstukken ben jij zelf? Wanneer wij zelf deze vaardigheden trainen kunnen wij dit nastreven en actief uitdragen.
Ga mee op onze zoektocht naar hoe wij de student kunnen prikkelen, nieuwsgierig maken en uitdagen om het andere perspectief te willen begrijpen, en te willen doorgronden welke waarden voor de ander belangrijk zijn in plaats van te redeneren en te handelen vanuit het eigen perspectief/oordeel.
We gaan in gesprek over het onderwerp en daarna doen we een aantal interactieve werkvormen in groepjes.
Literatuur
- Wiss E., Socrates op sneakers. Filosofische gids voor het stellen van goede vragen, Ambo/Anthos 2021
- Schein E.H., Bescheiden vragen. De kunst van vragen stellen in plaats van opdragen, Business Contact 2020.
- Kamphuis L., Verslaafd aan ons eigen gelijk. Pleidooi voor perspectivische lenigheid, De Bezige Bij 2023.
Myrna Pelgrum-Keurhorst, Jojanneke van Staveren, Ria Boel, Sabine Pieters, Hogeschool Saxion; Amsterdam UMC, Amsterdam UMC, Hogeschool Zuyd, Lectoraat Smart Health, Amsterdam UMC, Ambassadeur onderwijsknooppunt Limburg Zuidoost-Brabant
Veel gezondheidszorgopleidingen leiden breed op. Dit wordt vaak de T-shaped professionalbenadering genoemd. Daarin is aandacht voor de gehele driepoot van preventie, curatie en palliatie. Op palliatie zoomen wij in deze workshop in, want veel zorgprofessionals komen in aanraking met mensen met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid. Ambassadeurs van regionale onderwijsknooppunten palliatieve zorg hebben een belangrijke rol vanuit hun netwerk, dat de brug slaat tussen lokale en landelijke activiteiten op het gebied van onderwijs over palliatieve zorg. Ook leggen zij de verbinding met onderzoek en praktijk en zijn zij ondersteunend en een wegwijzer bij het optimaliseren van onderwijs palliatieve zorg.
Hoe ga je daarmee aan de slag in het onderwijs? Dat kun je ontdekken tijdens de workshop, waar in onze ‘snoepwinkel’ allerlei verschillende werk- en onderwijsvormen worden aangeboden over palliatieve zorgverlening voor het hbo- en wo-zorgonderwijs. Hiermee kun je ook als zorgverlener direct in de praktijk aan de slag om op een prikkelende manier onderwijs te geven. Denk hierbij aan een Triviantspel over Palliatieve zorg, Palliatieve zorg in alfabet, het kaartspel ‘kiezen en delen’, de ‘kletspot’ van DEDICATED, maar ook middelen die ervaringsleren bevorderen zoals het praten over leven en dood tijdens ‘Death over dinner’ en VR-brillen met onderwijsmodules over proactieve zorgplanning. Met deze verschillende werkvormen (ver)sterkt deze workshop de voorhanden zijnde tools voor (gast)docenten om generieke lesstof te vertalen naar een concrete doelgroep. Voor elke smaak wat wils!
Marcel Balm, Balm academie
We maken allemaal voortdurend afspraken met elkaar. Dat doen docenten onderling, dat doen studenten onderling en ook docenten en studenten maken afspraken met elkaar. Bij voorkeur zijn de afspraken tweezijdig met commitment van alle betrokkenen. Vanuit een positieve intentie spreekt men dan gemotiveerd uit dat men de afspraken nakomt: “Ik ga doen wat ik heb gezegd.”
In de weerbarstige praktijk lukt het vaak niet om de gemaakte afspraken om te zetten in daadwerkelijk gedrag. Ondanks het commitment, de positieve motivatie en alle goede bedoelingen. Dit overkomt niet alleen de docenten en studenten, maar ook de leiding van de hogescholen en de stafmedewerkers. Overal zien we een kloof tussen zeggen en doen.
Veel interventies zijn er op gericht de motivatie te verhogen. In deze workshop introduceert Marcel Balm een alternatieve benadering: een ander soort gesprek over intenties, afspraken, motivatie, impulsen, gedrag, keuzes, zelfmanagement en de kloof tussen zeggen en doen. Met meer begrip, compassie en mildheid. Dit bevordert het welbevinden en de duurzame inzetbaarheid van de docenten en het leerproces van de studenten. Zo versterkt dit het zorgonderwijs.
Doelen:
- Meer inzicht in nut en noodzaak van een ander gesprek over de kloof tussen zeggen en doen.
- Meer kennis van de evolutionaire gedragspsychologie met inzicht in vijf visuele metaforen (Mammoet, Berijder, Kruispunten, Het Pad en De Kudde).
Na een korte inleiding oefenen de deelnemers met een ander gesprek over de kloof tussen zeggen en doen. We sluiten af met een discussie aan de hand van stellingen.
Literatuur
- Balm M., Balm R. en Bieleman A. Anders praten over gedrag. Indruk. In: Vakblad ARBO. Vakmedianet. Verschijnt in nummer 1 van 2024.
- Balm, R. Mijn Mammoet - Een methode voor gedragsverandering. Castricum: Balm academie; 2023.
- Bieleman A, Balm M, Engels J, Miedema H, Heerkens Y. Handboek arbeid & gezondheid. Vierde herziene druk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Indruk. Verschijnt januari 2024.
Jitze de Wilde, Marina Wildeboer, Wenckebach Instituut voor Onderwijs en Opleiden (WIOO) UMCG, UMCG leerhuis vervolgopleidingen, Verpleegkundige Vervolgopleidingen
Wil je casuïstiek dynamischer aanbieden dan hoe het nu in de lessen aangeboden wordt? Dat kan! Met behulp van deze workshop ervaar je zelf hoe AI-casuïstiek onderwijs dynamisch, activerend en motiverend maakt!
Vanuit studenten betekent werken mét AI-casuïstiek dat het realistisch en vooral als ‘echt’ aanvoelt. Hierdoor voelen ze zich betrokken. Ze leren (samen) gerichte specifieke vragen te stellen aan een voor hun “echte“ patiënt en worden zo zichtbaar nieuwsgierig naar de antwoorden én het onderliggende probleem. De drang naar het vinden van het antwoord werkt motivatieverhogend.
Er zijn verschillende scenario’s mogelijk. Simuleer het contact met de patiënt vanuit o.a. de rol als arts, verpleegkundige of assistent. Daarnaast kan ook het professioneel contact tussen professionals gesimuleerd worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een overdracht.
Tijdens de hands-on workshop worden verschillende ai casuïstieken geoefend. De workshop deelnemers gaan vooral zelf ervaren hoe de tool werkt, hoe de nieuwsgierigheid gewekt wordt en hoe de interactie plaatsvindt. We geven je ook de ruimte om zelf live een casus in te richten!
In de veranderende zorg komt er steeds meer vraag naar schaalbare onderwijsoplossingen die ook van hoge kwaliteit zijn. AI-casuïstiek kan flexibel ingezet worden in het onderwijs, in eigen tijd, op de leerwerkplek, alleen of samen. Kortom AI-casuïstiek met zorgscenario’s versterkt op meerdere gebieden het onderwijs.
Voorkennis is niet vereist, een digitaal device wel. Er valt zelfs iets te winnen!! Nieuwsgierig geworden? Kom naar de workshop!
Internet
- Probeer de applicatie zelf op: www.zorgscenar.io
Vera Balduyck, Belinda Drieghe, Odisee Hogeschool, Gezondheidszorg - Bachelor verpleegkunde
Evalueren van technische vaardigheden is niet weg te denken uit de opleidingen tot professionele bachelors, ook binnen de bachelors verpleegkunde en vroedkunde. De meest gebruikte methodes hiervoor zijn een globaal scoresysteem en een observatiechecklist, al dan niet op papier (Refaei et al., 2020). Betrouwbaar en objectief evalueren blijft in deze context echter een uitdaging. Subjectiviteit door inter- en intraobserver variabiliteit en extra ecologische en economische nadelen bij de papieren versie maken dat er nood is aan een valide en duurzaam alternatief.
Het geven van feedback vormt daarnaast een belangrijk onderdeel binnen het leerproces en heeft de grootste impact wanneer het gegeven wordt na directe observatie (Burgess et al., 2020). Leeruitkomsten zijn echter ook afhankelijk van de kwaliteit van de feedback. Een vaste structuur kan studenten helpen bij het geven van peer feedback.
Op basis van deze noden werd de digitale (peer) evaluatietool ontwikkeld. Duurzaam omwille van de digitale versie, waarbij resultaten kunnen worden verzonden naar de deelnemer/opgeslagen worden in een digitale database. Objectief omwille van de automatische scoreberekening, rekening houdend met de breekpunten/aandachtspunten van de deelnemer. Inzetbaar voor peerfeedback omwille van het gegenereerde overzicht van observatiepunten die de deelnemer kan ontvangen. Aangezien deze tool voor beide functies kan worden gebruikt (zowel evaluatie als peer feedback), zorgt dit ook voor de nodige transparantie in het evaluatieproces.
In de workshop nemen we je mee in het proces dat we doorlopen hebben bij de ontwikkeling van deze digitale tool. We laten je vervolgens kennismaken met de ontwikkelde versie voor de vaardigheid ‘blaaskatheterisatie vrouw’. Op die manier willen we je mogelijkheden bieden om de overstap te maken naar een meer duurzame en objectieve manier van evalueren, met bijkomende focus op peerevaluatie.
Literatuur
- Roghieh, N., Fateme, H., Hamid, S., & Hamid, H. (2013). The effect of formative evaluation using “direct observation of procedural skills”(DOPS) method on the extent of learning practical skills among nursing students in the ICU. Iranian journal of nursing and midwifery research, 18(4), 290.
- Refaei, M., Ahmadinia, H., Masoumi, S.Z. & Shayan, A. (2020). Designing and executing a checklist for evaluating midwifery students’ practical skills. Iranian journal of nursing and midwifery research, 25, 356-8.
- Burgess, A., van Diggele, C., Roberts, C. & Mellis, C. (2020). Feedback in the clinical setting. BMC Medical Education, 20(Suppl2), 460. doi 10.1186/s12909-020-02280-5
Internet
- Preview naar prototype studentenversie: https://odiseexm.qualtrics.com/jfe/form/SV_5AvokQQ0RZar4s6?d=0
- Preview naar prototype docentenversie: https://odiseexm.qualtrics.com/jfe/form/SV_5AvokQQ0RZar4s6?d=1
Tips en tricks om de transitie te maken van traditioneel onderwijs naar TBL
Okke P. Groenendijk, Coriëlle Rovers, Amstel Academie, VVO
Team Based Learning (TBL) is een bewezen effectieve didactische onderwijsmethode waarin lerenden onder leiding van een docent, actief samenwerkend leren in vaste teams van 5 tot 7 personen (Michaelsen et al., 2002).
De rol van studenten is pro-actief. Ze moeten zich goed voorbereiden voor de les. Tijdens de les bespreken ze opdrachten met andere studenten en geven en ontvangen feedback van elkaar. Ze gaan de dialoog of discussie aan waardoor sociale vaardigheden en communicatie verbeteren. Het effect van TBL is dat studenten een hoger leerrendement ervaren, betere resultaten zien en meer tevreden zijn over het interactieve onderwijs.
Om TBL onderwijs te kunnen geven wordt van docenten ook een andere rol gevraagd. De toepassingsopdrachten, casusbesprekingen en de manier van begeleiden, vragen coachende vaardigheden. De docent geeft in mindere mate uitleg en antwoorden maar stimuleert dialogen door open- en verdiepende vragen te stellen. Deze vragen ondersteunen tevens de studenten in het analyseren van het probleem en motiveren ze om de leerstof toe te passen in de praktijk. Dit kan alleen als de docent boven de stof staat en communicatief vaardig is. Het vraagt professionalisering van de docent om tot het beste resultaat te komen.
In deze workshop gaan we aan de hand van een TBL werkvorm in peergroepen aan het werk om elkaar uit te dagen en nieuwe inzichten te verwerven m.b.t. coachende vaardigheden.
Literatuur
- Team-based learning (TBL): Each phase matters! An empirical study to explore the importance of each phase of TBL (tandfonline.com)
Workshopronde 3
Saskia Oosterbaan, OLVG Leerhuis, Cora Visser, Amstel Academie Amsterdam UMC
In deze workshop ervaren deelnemers het verschil tussen omgaan met problemen en omgaan met dilemma’s. Elk dilemma heeft twee polen. Deelnemers krijgen een instrument om te verkennen welke signalen er in hun omgeving wijzen op teveel nadruk op één van de polen van een dilemma.
Praktische relevantie
- Niet vruchteloos ‘een probleem’ proberen op te lossen als het ‘een dilemma’ is.
- Door een bespreking van een dilemma duidelijkheid bieden aan betrokkenen over waarden en zorgen - dit kan leren optimaliseren.
- Leren omgaan met een dilemma biedt de opleider handvatten om signalen uit de groep studenten / praktijkbegeleiders e.d. te ‘lezen’ en daardoor de twee polen van een dilemma te benutten.
Literatuur
- Bonnie L. Wesorick (2014) Polarity Thinking: An Essential Skill for Those Leading Interprofessional Integration Journal of Interprofessional Healthcare Volume 1 | Issue 1 Article 12
- Elsevier CPM Resource Center, bonniewesorick@cpmrc.com
- Wesorick, B., & Shaha, S. (2015). Guiding health care transformation: A next generation, diagnostic remediation tool for leveraging polarities. Nursing Outlook, 63(6), 691-702. http://dx.doi.org/10.1016/j.outlook.2015.05.007
- Govaerts MJB, van der Vleuten CPM, Holmboe ES. Managing tensions in assessment: moving beyond either-or thinking. Med Educ. 2019 Jan;53(1):64-75. doi: 10.1111/medu.13656. Epub 2018 Oct 5. PMID: 30289171; PMCID: PMC6586064
- Govaerts MJB, van der Vleuten CPM, Holmboe ES. Managing tensions in assessment: moving beyond either-or thinking. Med Educ. 2019 Jan;53(1):64-75. doi: 10.1111/medu.13656. Epub 2018 Oct 5. PMID: 30289171; PMCID: PMC6586064
Irina Prins, Isabel Bekman, Windesheim College Zwolle / Christelijke Hogeschool Ede, verpleegkunde
NursinVR is een game waarmee we de studenten laten kennismaken met- en voorbereiden op het werkveld. Studenten worden in een realistische situatie geplaatst waarin de complexe vaardigheid van klinisch redeneren naar voren komt door kennis, vaardigheden en attitude te integreren. Zo ervaren studenten wat ze wel en niet kunnen en ontstaat een Urgency to learn. Dit is tevens een formatieve evaluatie: waar sta ik nu? Assessment as learning. Hiermee verhogen we de feedbackfunctie van het onderwijs.
We willen graag met jullie delen:
- Hoe we VR binnen onze opleiding hebben geïmplementeerd.
- Wat de aanleiding was voor het ontwikkelen van een game en waarom VR
- Bespreken en evalueren van onze ervaringen
Hogeschool Windesheim en Hogeschool Ede willen graag samenwerken met andere hogescholen door een consortium op te richten. Ons idee is om met elkaar onderwijs te ontwikkelen waarbij we gebruik kunnen maken van elkaars expertise en om de kosten laag te houden door niet met licenties te werken.
Je kunt de game ervaren door het gebruik van de VR-bril. We nemen ong. 10 brillen mee waarmee de cursist kan experimenteren. Tevens wordt er een bril gecast via een beeldscherm, zodat andere cursisten ook mee kunnen kijken.
Sione Twilt, Marian den Daas-Kooimans, Hogeschool Rotterdam, Instituut voor Gezondheidszorg, opleidingen Logopedie en Fysiotherapie
Begrijpelijke taal in de zorg is van groot belang, maar niet altijd vanzelfsprekend. Door als zorgprofessional helder te communiceren met (de omgeving van) cliënten vergroot je de betrokkenheid, de onderlinge samenwerking en de effectiviteit van de behandeling.
Het is echter niet altijd even gemakkelijk om informatie uit te wisselen. Soms is er sprake van een taalverschil tussen de zorgprofessional en (de omgeving van) de cliënt. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan doordat de gesprekspartners niet dezelfde taal spreken of doordat het begrip van de gekozen taal in het gesprek verschilt. Welke opties zijn er dan om de samenwerking te versterken? Hoe kunnen we op een inclusieve manier communiceren zodat iedereen betrokken is bij de zorg?
Tijdens deze workshop geven we inzicht in de problematiek rondom communicatief kwetsbare personen (Blackstone, 2015) en gaan we aan de slag met strategieën om hiermee om te gaan in de dagelijkse praktijk. Dit realiseren we door het presenteren van recente onderzoeksresultaten (Twilt, 2023) en door het toepassen van interactieve werkvormen die je als docent direct kunt integreren in het zorgonderwijs. We besteden specifiek aandacht aan meertalige communicatie en laaggeletterdheid.
Word jij altijd goed begrepen? Versterk je communicatie door helder taalgebruik!
Literatuur
- Backus, A., Gorter, D., Knapp, K., Schjerve-Rindler, R., Swanenberg, J., ten Thije, J.D. & Vetter, E. (2013). Inclusive multilingualism: Concept, Modes and Implications. Journal of Applied Linguistics, 1 (2), 179-215. https://doi.org/10.1515/eujal-2013-0010.
- Blackstone, S.W., Beukelman, D.R., & Yorkston, K.M. (Eds.), (2015). Patient- provider communication: Roles for speech-language pathologists and other health care professionals. Plural Publishing Inc.
- Schouten, B.C., Cox, A., Duran, G., Kerremans, K., Köseoğlu Banning, L., Lahdidioui, A., van den Muijsenbergh, M., Schinkel, S., Sungur, H., Suurmond, J., Zendedel, R. & Krystallidou, D. (2020). Mitigating language and cultural barriers in healthcare communication: Toward a holistic approach, Patient Education and Counseling, 103, 2604-2608. https://doi.org/10.1016/j.pec.2020.05.001.
- Twilt, S., Neijenhuis, K.,Ten Thije, J. & De Graaff, R. (2023). Multilingual communication in Speech Language Therapy. Dutch Journal of Applied Linguistics, 12, Anéla/VIOT junior conference. https://doi.org/10.51751/dujal15520
Kris Laan, Jeroen Veltman, Leontine van ’t Hazeveld, Hogeschool van Amsterdam, Opleiding Verpleegkunde
Vind jij het lastig om alle studenten betrokken te houden tijdens je les? Worstel je ook wel eens met te grote niveauverschillen in je klas? Tijdens deze workshop krijg je concrete tools en inzichten die je direct in je eigen onderwijspraktijk kunt toepassen. Aan de hand van eigen of andermans ingebrachte casuïstiek doorlopen we een aantal stappen om tot concrete aanpassingen van je les te komen. In een omgeving waar elk individu unieke behoeften, achtergronden en vaardigheden heeft, is differentiatie voor, tijdens en na je les de sleutel tot een mooie leeropbrengst. Een goede manier om je onderwijs te versterken!
Wat je kunt verwachten:
Persoonlijk Leren: leer hoe je bijvoorbeeld je ondersteuning en onderwijsmateriaal kunt aanpassen om studenten met diverse behoeften te ondersteunen en hun groei te stimuleren.
Formatief handelen: ontdek hoe differentiëren tijdens je les het formatief handelen versterkt.
We hopen je bij onze workshop te zien. En: hoe meer verschillen, hoe beter!
Literatuur
- Van der Vegt A., Kieft M., Hilde Bekkers O., Differentiatie in de klas: wat werkt? Mei 2019
- Last B., Blended Learning in de praktijk. Amsterdam: Barend Last & Boom uitgevers, 2022
- Eysink, T. H. S., & Schildkamp, K. (2021). A conceptual framework for Assessment-Informed Differentiation (AID) in the classroom. Educational research, 63(3), 261-278. https://doi.org/10.1080/00131881.2021.1942118
Internet
- Marsman, J. - https://www.lerenleukermaken.nl/zeven-vormen-differentiatie/ . Geraadpleegd op 3-11-2023
- https://www.vernieuwenderwijs.nl/differentieren-bij-formatief-handelen-5-stappen/
Wendie Joosen, Jacqueline Theunissen, Luus van Dongen, Marrig Batelaan, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), Academie van Gezondheid en Vitaliteit (AGV)
Goed zorgonderwijs kenmerkt zich door het versterken van de fysieke, sociale en mentale weerbaarheid van de student, zodat de student in balans aan de beroepspraktijk kan beginnen. Hierbij is het kunnen omgaan met de uitdagingen waar een student in zijn leven mee te maken krijgt van belang, gezien de cijfers over toenemende mentale klachten zoals stress, somberheid en piekeren, evenals de prestatiedruk die jonge volwassenen tussen de 16 en 34 jaar ervaren (Nemesis 2022, Trimbos).
Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) hebben we ‘het wiel van studentenwelzijn’ ontwikkeld in samenwerking met studenten, medewerkers en experts. Dit wiel vertegenwoordigt de belangrijkste pijlers waarop we het welzijn van onze studenten willen versterken. Denk aan thema’s als binding, ondersteuning op maat, zelfregie en veerkracht, inclusieve en veilige hogeschool, betekenisvolle (leer)-ervaringen, flexibel en studeerbaar onderwijs, gezonde leefstijl). Wij geloven dat studenten die goed in hun vel zitten, beter in staat zijn om zich professioneel en persoonlijk te ontwikkelen.
Tijdens de workshop staan de deelnemers stil bij de huidige stand van zaken met betrekking tot studentenwelzijn binnen hun opleiding. We gaan na wat er al goed gaat en welke interventies succesvol zijn. Verder gaan we samen bepalen waar extra aandacht en actie nodig zijn en wat er vereist is om dit te realiseren. Het doel van deze workshop is dat elke deelnemer aan het einde een helder beeld heeft van het studentenwelzijn binnen zijn of haar opleiding, wellicht geïnspireerd door het wiel van studentenwelzijn van HAN.
Lieke van Boxtel, Nard van den Langenberg, Fontys Mens en Gezondheid
Opleiden in de beroepspraktijk vraagt meer dan ooit om nauwe samenwerking tussen onderwijs en zorgorganisaties. Er is dan ook in toenemende mate aandacht voor toepassing van verschillende vormen van samen en samenwerkend leren, zoals zorginnovatiecentra en -netwerken. In deze leeromgevingen werken, leren en onderzoeken studenten, zorgprofessionals én docenten samen rondom complexe vraagstukken. Hiermee bevorderen we beroepsauthentiek opleiden en werken we tegelijkertijd aan het verbeteren van kwaliteit van zorgverlening. Deze manier van samenwerken vraagt om docenten die over de muren van hun eigen discipline, organisatie en werkveld kunnen denken, doen en leren. Welke competenties heb je hier voor nodig, en belangrijker nog, hoe ontwikkel je jezelf in deze rol? Ben je betrokken bij samenwerkingen tussen onderwijs en zorg of geïnteresseerd in het versterken hiervan? Aan de hand van een interactieve workshop gaan we aan de slag met een tool waarmee je concrete handvatten krijgt om jezelf in grensoverstijgende samenwerkingen te begeven.
Literatuur
- Bovens, J., Moresi, S., Langenberg, N. van den., Snoeren, M. (2022). De sleutel naar grensoverstijgend samenwerken in learning communities; de rol van bruggenbouwer. Tijdschrift voor HRM, 2022 Editie 3, 85-103.
- Harder C., van Loon J. en Snoeren M. (2019). Praktijkleren in een ZIC/ZIN. Onderwijs & Gezondheidszorg. (43)2, 26-29.
Karen van Barschot, Robin Grit, Zuyd Hogeschool, Ergotherapie / Fysiotherapie / Lectoraat Voeding, Leefstijl en Bewegen
Zorgprofessionals, zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten en verpleegkundigen zijn experts op het gebied van aanleren en verbeteren van bewegingen (motorisch leren). Uit de literatuur is bekend dat motorisch leren maatwerk vraagt en er veel verschillende factoren een rol spelen. De leerstrategieën die in de literatuur beschreven staan moeten aangepast worden aan de individuele mogelijkheden en voorkeuren van de persoon. Hiervoor is o.a. een goed overzicht van leerstrategieën en creativiteit nodig. Om studenten goed voor te bereiden op de praktijk is onderwijs nodig waarin studenten niet alleen kennis opdoen over motorisch leren, maar ook leren omgaan met de complexiteit van dit veld.
Binnen de academie voor ergotherapie, fysiotherapie en de minor neurorevalidatie van Zuyd Hogeschool verzorgen we onderwijs over motorisch leren. Om de inhoud up-to-date te houden en omdat we ervaren dat de huidige studenten anders leren, hebben we in samenwerking met studenten een uitgebreide evaluatie en aanpassingen gedaan van het onderwijs. We maken gebruik van een combinatie van digitaal en fysiek onderwijsmateriaal wat recent is ontwikkeld in samenwerking met zorgprofessionals, studenten en docenten binnen het lectoraat Voeding, Leefstijl en Bewegen (TREAT-project, zie link). Ook hebben we een workshop ontwikkeld waarbij de studenten actief interprofessioneel in korte sessies toepassingsgericht aan de slag gaan met de opgedane kennis.
Doel van de workshop is om de deelnemers mee te nemen in onze ervaringen, het ontwikkelproces en de manier waarop we het onderwijs nu vormgeven. Daarnaast willen we de deelnemers laten ervaren om met ons nieuw ontwikkelde digitale en fysieke materiaal aan de slag te gaan. De deelnemers zullen tijdens een korte sessie actief en toepassingsgericht aan de slag gaan waarbij samenwerken noodzakelijk is.
Literatuur
- Kleynen M, Beurskens A, Olijve H, Kamphuis J, Braun S. Application of motor learning in neurorehabilitation: a framework for health-care professionals. Physiother Theory Pract. 2020 Jan;36(1):1-20. doi: 10.1080/09593985.2018.1483987.
- Kleynen M, Moser A, Haarsma FA, Beurskens AJ, Braun SM. Physiotherapists use a great variety of motor learning options in neurological rehabilitation, from which they choose through an iterative process: a retrospective think-aloud study. Disabil Rehabil. 2017 Aug;39(17):1729-1737. doi: 10.1080/09638288.2016.1207111.
Nicolien van Halem, Van Halem Schrijfwerk
Reflectie en intervisie helpen bij de professionele ontwikkeling tot een onderzoekende en reflectieve verpleegkundige met zelfkennis, compassie en morele gevoeligheid. Het past bij de CanMEDSrollen De professional en kwaliteitsbevorderaar en de reflectieve EBP-professional. Intervisie kan begeleid (door de docent) en onbegeleid (studenten onderling) plaatsvinden. Begeleide intervisie kan goed dienen als start van een doorlopende intervisie die studenten zelfstandig doen.
In deze workshop krijgt de docent een handreiking om als begeleider (docent) met diverse en speelse methoden intervisie te begeleiden, dat wil zeggen:
- een goede intervisievraag (helpen) formuleren.
- een intervisiebijeenkomst voorbereiden, uitvoeren en evalueren.
- een of meerdere reflectievormen en intervisiemodellen kiezen en toepassen op ingebrachte leervragen vanuit de praktijk (casuïstiek).
Voorwaarde voor deelname aan deze workshop is een actieve participatie met eigen casusinbreng.
De workshop maakt gebruik van ‘teach what you preach’. Elke werkvorm kan in de eigen intervisiepraktijk direct gebruikt worden. Denk aan een activerende starter (bijvoorbeeld ‘grumpy moments’), een reflectie-oefening (bijvoorbeeld speed- intervisie) en een afsluiter (bijvoorbeeld ‘Heeft het gesmaakt’, of ‘Weerbericht’.)
Literatuur
- Reflectie en intervisie door verpleegkundigen (2023), N. van Halem, Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
- Praktijkboek intervisie (2021), Bellersen M., Kohlman I., Meppel: Boom Uitgevers
- Reflecteren (2017), Marie Jose Geenen, Bussum: uitgevrij Coutinho
Internet
Workshopronde 4
Jitta Reddingius, Marcel Bruist, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Starten met contact leggen met studenten of cursisten gaat ons meestal wel goed af. Daarna vertellen we wat er tijdens de les(sen) aan de orde gaat komen en wat we van hen verwachten. Met wat geluk bereiden ze zich goed voor en doen ze actief mee met de les, maar laten ze ook eigen initiatief zien? Hoe gemotiveerd zijn ze echt? En leren ze wat ze willen leren of doen ze alleen wat ze moeten doen? Om studenten meer te betrekken bij hun eigen leerproces, is het goed een ‘contract’ op te stellen; je maakt heldere afspraken met elkaar over het gezamenlijke doel en wat ieders bijdrage aan het behalen van dat doel is. Een contract geeft kaders en focus. Door eerst contact te leggen en samen een ‘contract’ op te stellen, werk je toe naar co-creatie en vergroot je de autonomie van de student. Als dat geen onderwijs versterken is!
De workshop is gebaseerd op de uitgangspunten van Transactionele Analyse. Voorkennis is niet nodig.
Literatuur
- Van den Band, A., Sturen op autonomie. Transactionele analyse voor het onderwijs, Centrum Pedagogisch Contact, 3e druk 2021.
- Pierre, N., Contracting for learning uit Educational Transactional Analysis. An international guide to theory and practice (Barrow, G. en Newton, T. ed.), Routledge, Londonand New York, 2016, p. 123-134.
Podcast
- #3 Contracteren “Zie je wel! de TA podcast” - TA academie (ta-academie.nl)
Filmpje
Heleen Scholten, Nanne Witkamp, Hogeschool Utrecht en UMC Utrecht / Universiteit Utrecht, Opleiding Verpleegkunde, Vakgroep Voeding en Opleiding Geneeskunde
Sinds 2021 werken de Hogeschool Utrecht en het UMC Utrecht vanuit de Regio Deal Foodvalley samen aan de ontwikkeling van innovatief keuzeonderwijs over interprofessioneel samenwerken bij voeding en leefstijl. Dit onderwijs is voor studenten verpleegkunde en geneeskunde. Het doel van het onderwijs is dat deze studenten hun competenties op het gebied van preventie, leefstijl en positieve gezondheid versterken, waarbij zij intra- en interprofessioneel samenwerken. Hiermee dragen we met sterk onderwijs bij aan het opleiden van zorgprofessionals die klaar zijn om toekomstbestendige zorg te geven. Dit is interprofessionele zorg gericht op preventie, leefstijl, gezondheid en welzijn zorgvragers in het zorgcontinuüm.
Het onderwijs is in de periode april – juni 2023 voor de eerste keer aangeboden. Gedurende tien weken leerden studenten met en van elkaar en gaf casuïstiek vanuit verschillende lijnen van zorg houvast en structuur. Het doel hiervan was dat op deze manier de studenten zich konden bewegen door een complex zorglandschap waarin de transities die zorgvragers tussen lijnen van zorg doormaken inzichtelijk werden. Het onderwijs is daarna via mixed-methods dataverzameling geëvalueerd en op basis van deze evaluatie doorontwikkeld. In de periode april – juni 2024 zal het onderwijs weer worden uitgevoerd.
Het doel van deze workshop is inzicht geven in de uitdagingen die we tegen zijn gekomen bij het ontwikkelen van de keuzecursus. Daarnaast willen we ervaringen van de studenten én docenten delen, en hoe we dit hebben gebruikt voor de ontwikkeling van nog sterker onderwijs. Als laatste willen we kennis laten maken met één of meerdere werkvormen binnen dit interprofessionele onderwijs.
Literatuur
- Bekker, M. & Wagenmakers, A. (2021). Samenwerking organiseren voor preventie. Beschikbaar via: 551007 (wur.nl). Geraadpleegd 12 december 2022.
- The Centre for the Advancement of Interprofessional Education. Statement of purpose. 2016. Beschikbaar via: https://www.caipe.org/resource/CAIPE-Statement-of-Purpose-2016.pdf. Geraadpleegd 30 september 2022.
Marlies Koster, Sjors Groeneveld, Hogeschool Saxion, Hbo-Verpleegkunde
We verzamelen steeds meer data. Daarnaast combineren we steeds vaker data van diverse bronnen waarmee we een compleet beeld van een persoon kunnen vormen. Een relevante en waardevolle ontwikkeling; het helpt ons bijvoorbeeld om inzicht te krijgen in onze leefstijl. Ook in de gezondheidszorg zien we op verschillende vlakken de opkomst van AI en big data. Maar er is een keerzijde: data kan ook gebruikt worden voor doeleinden die niet overeenkomen met wat jij als persoon belangrijk vindt. Bovendien spelen er vragen rondom ethiek, privacy, betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid. Belangrijk dus om hierover het gesprek te voeren.
In het eerste deel van deze workshop ga je The Digital Data Divide ervaren: een prikkelende festivalervaring ontwikkeld om op een laagdrempelige en toegankelijke manier het gesprek te voeren over dit thema. We ontvingen een SIA x Innofest subsidie en mochten deze ervaring uittesten op onder andere de Zwarte Cross 2023 en onderzoeken de manier waarop het in het gezondheidszorgonderwijs een plek kan krijgen.
In het tweede deel van deze workshop nemen we jullie mee in de ontwikkeling en denken we na over de inzetbaarheid van deze vorm in het gezondheidszorgonderwijs om ethische vraagstukken bespreekbaar te maken. We staan stil bij thema’s die zich daarvoor lenen en het zorgonderwijs verder kunnen versterken.
Kortom: laat jij je meenemen in de toekomst en ben je bereid na te denken over het toenemende gebruik van data in onze samenleving? Oh en bedenk alvast: kies jij voor de rode of de blauw pil?
Literatuur
- Saxion deelt pillen uit op de Zwarte Cross: https://www.ad.nl/enschede/saxion-deelt-pillen-uit-op-zwarte-cross-wil-je-een-rode-of-een-blauwe~acda0d66/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
- Opgave AI - De nieuwe systeemtechnologie in beeld. Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid; 2021.
Vera Habes, Aline Bouwes, Hogeschool Utrecht, Instituut voor Verpleegkundige Studies, Opleiding tot Verpleegkundige
De gratis, innovatieve werkvorm video-based SCT (Script Concordance Test) is een specifiek vraagtype dat kan worden ingezet om klinisch redeneren te trainen. Het doel van deze werkvorm is het klinisch redeneren van studenten/verpleegkundigen rondom een praktijksituatie met klinische onzekerheid te versterken. Het onderwijsmateriaal is ontwikkeld in co-creatie met de beroepspraktijk. Dit heeft opgeleverd dat studenten de eigen antwoordkeuzes en onderbouwing kunnen vergelijken met die van meerdere experts vanuit de beroepspraktijk (en de literatuur). De combinatie met videofragmenten maakt de leeromgeving nóg rijker. De vragensets met bijbehorende video’s met bijbehorende video’s zijn onbeperkt, gratis te gebruiken via www.sct-verpleegkunde.nl en zijn ook vindbaar via de vakcommunitySamen Delen verpleegkunde. Er is geen account of licentie nodig. De workshop is geschikt voor zowel deelnemers uit het onderwijs als de beroepspraktijk.
Tijdens de workshop gaan we gezamenlijk actief klinisch redeneren met deze innovatieve werkvorm. Je ontdekt daarna op een actieve manier de toepasbaarheid binnen het eigen curriculum of eigen beroepspraktijk.
Literatuur
- Cooke, S., Lemay, J. F., & Beran, T. (2017). Evolutions in clinical reasoning assessment: The evolving script concordance test. Medical teacher, 39(8), 828-835. https://doi.org/10.1080/0142159X.2017.1327706
- Deschênes, M., Létourneau, D., & Goudreau, J. (2021). Script concordance approach in nursing education. Nurse Educator, 46(5), 103-107. https://doi.org/10.1097/NNE.0000000000001028
- Johnsen HM, Fossum M, Vivekananda-Schmidt P, Fruhling A, & Slettebø Å. (2018). Nursing students’ perceptions of a video-based serious game’s educational value: A pilot study. Nurse education today, 62, 62-8. doi:10.1016/j.nedt.2017.12.022
- Kaczmarczyk, J., Davidson, R., Bryden, D., Haselden, S., Vivekananda-Schmidt, P. (2016). Learning decision making through serious games. The clinical teacher, 13, 277-82. doi:10.1111/tct.12426
- Wan, M. (2015). Using the script concordance test to assess clinical reasoning skills in undergraduate and postgraduate medicine. Hong Kong Medical Journal, 21, 455-61. doi:10.12809/hkmj154572
Judith Gerritsen, Lerend Innoveren
Leren is geen lineair proces naar de eindstreep, maar een proces van vallen en weer opstaan. Een proces van uitproberen en ontdekken binnen een veilige omgeving met een goede balans tussen uitdaging en vaardigheid, die ruim voorziet in feedback. Omdat de kracht van spellen juist op dit gebied zo groot is, pleit ik ervoor om veel meer te spelen in het onderwijs. Spellen met een serieus doel (meestal serious games genoemd) hebben in de zorg hun nut al bewezen. Des te meer reden om onze studenten hiermee kennis te laten maken.
Een serious game ontwerpen is complex, dus het wordt een actieve workshop met een hoog werktempo. We wisselen van gedachten over de meerwaarde van serious games en de doelen die je ermee zou kunnen bereiken, maar gaan vooral aan de slag. Je gaat spelenderwijs ideeën opdoen voor een serious game voor jouw onderwijs(organisatie). Waar begin je? Waar moet je rekening mee houden? Wat zijn do’s en don’ts tijdens het ontwerpproces? De principes van design thinking staan hierbij centraal. Na afloop heb je een basisidee om in je eigen praktijk te gaan testen.
Vind je jezelf niet creatief? Een klein beetje nieuwsgierigheid is voldoende om mee te kunnen doen aan deze workshop en met ideeën terug naar huis te gaan.
Literatuur
- Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper Perrennial.
- Koops, M.C. (2017) Gamedidactiek. Het hoe en waarom van spellen in de les. Zwaag: Pumbo
- Lameras, P., Arnab, S. Dunwell, I., Stewart, C., Clarke S., & Petridis, P. (2017). Essential features of serious games design in higher education: Linking learning attributes to game mechanics British Journal of Educational Technology (48) 972–994 https://Doi:10.1111/bjet.12467
- Shute (2011). Stealth assessment in computer-based games to support learning. In: S.Tobias en I.D.Fletcher (Red.) Computer Games and Instruction (pp.503–523). Information Age Publishing.
Ann De Block, Matthias Apers, Odisee Hogeschool campus Sint-Niklaas, Opleiding of afdeling: Bachelor
Op de afdeling neurochirurgie in algemeen ziekenhuis VITAZ wordt sinds vorig academiejaar, minimaal twee keer per stageperiode met alle studenten verpleegkunde die op dat moment stage lopen, samengezeten om een casus van een patiënt op de afdeling volledig te bespreken. Elke student zal afhankelijk van de opleidingsfase waarin hij/zij zich bevindt een specifieke voorbereiding maken en deze meebrengen naar de bespreking. Deze bespreking wordt telkens begeleid door een docent én een stagementor. (vanuit het principe van een leerzorgcentrum).
Tijdens de workshop ‘Klinisch redeneren op de werkvloer’ willen we graag een voorbeeld geven van deze werkwijze door de deelnemers a.d.h.v. een casus en het door ons ontwikkelde format te laten ervaren hoe we effectief met de studenten aan de slag gaan. Op deze manier hopen we andere docenten/stagebegeleiders/mentoren te inspireren. Deze werkwijze vormt een mooie samenwerking tussen hogeschool (docent/stagebegeleider), studenten en werkveld (stagementoren/verpleegkundigen).
Literatuur
- Merisier,S., Larue, C. & Boyer, L. (2018). How does questioning influence nursing students’ clinical reasonising in problem-based learning? A scoping review. Nurse Education Today. Vol. 65. p. 108-115
- Hong, S., Lee, J., Jang, Y. & Lee, Y. (2021). A Cross-sectional study: What contributes to Nursing Students’ Clinical Reasoning Competence? International Journal of Environmental Research and Public Health. Vol 18, 6833
- Van Belle, E., Diebels, M., Heijnen, I., Pondman, M., Smulders, L., & Verbeek, F. (2020). De brug tussen evidence en praktijk. TVZ – Verpleegkunde in praktijk en wetenschap. Vol. 130 (6), p. 40-43
Alissa Nikkels, Karin Neijenhuis, Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie, lectoraat Zorg voor Communicatie / opleiding logopedie
In alle zorgopleidingen wordt aandacht besteed aan communicatievaardigheden. Communicatie is immers het smeermiddel van de zorg. Maar wat als de patiënt of cliënt een communicatieve beperking heeft, zoals afasie? Of als iemand het Nederlands niet goed beheerst? Veel zorgprofessionals blijken hier niet voldoende op voorbereid te zijn en beperken of vermijden het gesprek. Ook studenten krijgen op stage te maken met personen die communicatiekwetsbaar zijn. Uit ons onderzoek blijkt, dat studenten daar graag beter op voorbereid zijn.
Deze workshop richt zich op training van de (toekomstig) zorgprofessional in het toepassen van strategieën in het ondersteunen van de communicatie. Training Con-tAct, mede ontwikkeld door Hogeschool Rotterdam, kan hierbij uitkomst bieden. De training is gericht op het ontwikkelen van competenties van zorgprofessionals om communicatie tussen hen en personen met afasie te verbeteren. Vanwege de positieve effecten die tot nu toe in studies zijn gevonden, wordt aangenomen dat ook studenten in de gezondheidszorg baat hebben bij training en dat een dergelijke training het zorgonderwijs versterkt.
In deze workshop maak je kennis met het model Con-tAct en de strategieën die ingezet kunnen worden om een gesprek met een communicatiekwetsbaar persoon beter te laten verlopen. Ook delen we onderzoeksresultaten van een Randomized Controlled Trial, waarbij training Con-tAct is ingezet bij studenten in het gezondheidszorgonderwijs. Daarnaast zullen de deelnemers zelf ook elementen van Training Con-tAct ervaren. Tenslotte besteden we aandacht aan implementatie van een dergelijke training op meerdere hogescholen: Op welke manier kan een docent hiermee aan de slag?
Literatuur
- Nikkels, A., Berns, P., & Neijenhuis, K. (2023). Communication partner training for SLT students: Changes in communication skills, knowledge and confidence. Journal of communication disorders, 105, 106366. https://doi.org/10.1016/j.jcomdis.2023.106366
- Cazemier, A., Nikkels, A., Neijenhuis, K. (2023) Het veranderen van communicatief gedrag van studenten verpleegkunde, ergotherapie, medische hulpverlening en fysiotherapie met Training Con-tAct. Posterpresentatie Afasieconferentie, Zeist, 6 en 7 oktober 2023. Link naar poster
- Berns, P. (2023). Training Con-tAct, een communicatiepartnertraining voor zorgprofessionals die werken met mensen met afasie. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam. Link naar document
Internet
Suzanne van Zoest, Inger Baks-Zweijtzer, Lu Wang, Hogeschool Leiden, Hbo-verpleegkunde
Leiderschap en daarbij horende veerkracht zijn belangrijke onderwerpen binnen gezondheidszorgonderwijs. Het helpt zorgprofessionals om meer autonomie te hebben en langer en plezierig in het vak te blijven. In studiejaar 2022/2023 hebben docenten van de opleiding hbo-verpleegkunde aan Hogeschool Leiden een 20 weken durende module ‘verpleegkundig leiderschap’ ontwikkeld. Tijdens het volgen van de module worden studenten in hun eigen kracht gezet met verschillende opdrachten zoals een opdracht over kwaliteiten en uitdagingen, een schaduwopdracht, een samenwerkingsopdracht en simulatie-trainingen. Studenten worden ondersteund om hun eigen leiderschapsvisie te formuleren en een ontwikkeling door te maken vanuit hun eigen vertrekpunt. De module draait in het studiejaar 2023/2024 voor het eerst en is positief geëvalueerd door studenten.
Wij willen collega ontwikkelaars inspireren om een eigen ‘leiderschap’module te maken met aandacht voor formatief handelen en een creatieve summatieve toets. Dit doen wij door gebruik te maken van storytelling (student situaties), onze eigen ervaringen te delen en de deelnemers te ondersteunen in hun eigen ontwikkeling en handvatten te bieden.
Literatuur
- NHS Leadership Academy, Clinical Leadership Competency Framework, Coventry, NHS Institute for Innovation and Improvement, 2011, P67
- Adriaansen M. & Peters J. Leiderschapsontwikkeling van verpleegkundigen, Bohn Stafleu van Loghum, 2018, P174
- Kneyber R, Sluijsmans D, Devid V, Wilde López B. Formatief handelen: van instrument naar ontwerp, Culemborg, Phronese, 2022, P111
- Lalleman P, Bouma J, Smid G, Rasiah J, Schuurmans M. Peer-to-peer shadowing as a technique for the development of nurse middle managers clinical leadership. Leadersh Health Serv (Bradf Engl). 2017 Oct 2;30(4):475-490. doi: 10.1108/LHS-12-2016-0065. Epub 2017 Oct 12. PMID: 29020865.
- Cant R, Cooper S. Use of simulation-based learning in undergraduate nurse education: An umbrella systematic review. Nurse Education today. Elsevier. Feb 2017
- Martini, D., Kuijper, S., Schoonhoven, L. et al. Verpleegkundig leiderschap: hoe doe je dat?. TVZ verpleegkd prakt wet 132, 23–25 (2022). https://doi.org/10.1007/s41184-022-1099-8
Workshopronde 5
Marlies Pepers, Anne Brouwer, Hogeschool Saxion, HBO-Verpleegkunde / Gezondheid&Technologie
Planetaire gezondheid is een steeds urgenter wordend en belangrijk thema in de gezondheidszorg. En dat is niet voor niets. Onlangs kwam uit onderzoek naar voren dat zes van de negen “planetary bounderies” zijn overschreden; de aarde warmt sneller op dan verwacht en dat heeft grote impact op de staat van onze planeet met alles wat daarop leeft, óók op onze menselijke gezondheid. Dit zien onze zorgprofessionals steeds vaker terug in hun dagelijks werk. De bewustwording van kennis over de impact die het klimaat heeft op onze gezondheid is een van de doelen uit de Green Deal Zorg 3.0 die gezondheidszorgorganisaties massaal ondertekenen. In het uitvoeringsplan staat dan ook dat het belangrijk is om verpleegkundigen te scholen in het uitvoeren van duurzame zorg en dat zij aandacht hebben voor planetaire gezondheid. Dit betekent dat er actie nodig is in het verpleegkundig onderwijs en dat er niet gewacht wordt tot BN2030. De praktijk heeft toekomstbestendige duurzame verpleegkundigen nodig; nu en in de toekomst.
Hoe veranker je planetaire gezondheid in het verpleegkundig onderwijs, wat kan je dan concreet doen?
Met behulp van casuïstiek gaan we aan de slag om onszelf bewuster te maken van de verbondenheid van planetaire gezondheid met onze eigen (positieve) gezondheid. We maken tips bespreekbaar (vanuit het landelijke actienetwerk de duurzame verpleegkundige) en kijken kritisch naar een lesvoorbeeld. Het creëren van bewustwording en het komen tot concrete acties zijn de doelen van deze workshop, waarin we ons zorgonderwijs aanpakken om zo toekomstbestendige duurzame zorgprofessionals op te leiden.
Literatuur
- International Council of Nurses. (2018). Nurses, climate change and health. Geraadpleegd van https://www.icn.ch/sites/default/files/inline-files/ICN%20PS%20Nurses%252c%20climate%20change%20and%20health%20FINAL%20.pdf
- KNAW. (2023). Planetary Health: An emerging field to be developed, Amsterdam.
- Shaw, E., Walpole, S., McLean, M., Alvarez-Nieto, C., Barna, S., Bazin, K., Behrens, G., Chase, H., Duane, B., El Omrani, O., Elf, M., Faerron Guzmán, C. A., Falceto de Barros, E., Gibbs, T. J., Groome, J., Hackett, F., Harden, J., Hothersall, E. J., Hourihane, M., Huss, N. M., … Woollard, R. (2021). AMEE Consensus Statement: Planetary health and education for sustainable healthcare. Medical Teacher, 43(3), 272–286. https://doi.org/10.1080/0142159X.2020.1860207
Internet
- De Duurzame Verpleegkundige. (n.d.). Geraadpleegd van https://www.deduurzameverpleegkundige.nl/
- The Lancet Planetary Health. (n.d.). Geraadpleegd van https://www.thelancet.com/journals/lanplh/home
Jasper de Boer (HAN), Lotte Berendsen (HAN) e/o Rien Bakker (Consortium Beroepsonderwijs)
De verdergaande digitalisering is ook in onze sector merkbaar. Van zorgverleners wordt verwacht dat zij digitaal vaardig genoeg zijn om het beste uit hun kritische denken en klinisch redeneren te kunnen halen. De inzet van het Didactisch Elektronisch Patiëntendossier (DEPD) in het onderwijs helpt hierbij.
In deze sessie nemen we je mee in de mogelijkheden om het DEPD als effectief didactisch middel te integreren in het onderwijs. Naast best practices en het delen van verschillende aandachtspunten, word je uitgedaagd om na te denken over de wijze waarop het DEPD jouw onderwijs kan verrijken.
Op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen is, na een eerste pilot, het DEPD nu geïntegreerd in onderdelen van het onderwijs aan onze eerste- en tweedejaars studenten. Ook in verschillende minoren wordt met het DEPD gewerkt. Na de opleiding Verpleegkunde zijn ook andere opleidingen begonnen met de verdere ontwikkeling van het DEPD in hun onderwijs, met mooie kansen tot interprofessioneel werken.
Na deze sessie hopen we je, vanuit inspirerende voorbeelden vanuit de onderwijspraktijk, aan het denken te hebben gezet over de verrijking die de inzet van het DEPD kan bieden bij het onderwijs aan de zorgprofessionals van de toekomst.
Eva Herlaar, Mariska Egbers- van Hilst, Gerard van Tricht, Aagje Grasveld, Amsterdam UMC, praktijkopleiding VVO - MOO
Vanuit CZO flexlevel zijn de EPA Overstijgende Leeractiviteiten (EOL) verplicht gesteld. De invulling hiervan wordt grotendeels aan de (zorg)instellingen overgelaten. Daarover willen we graag met elkaar in gesprek gaan om hiermee het zorgonderwijs in de praktijk te versterken.
Tijdens deze workshop gaan we met en van elkaar leren hoe de (EOL) ingezet kunnen worden in de beroepspraktijk. We maken hierbij gebruik van thematafels waarbij de deelnemers rouleren tussen de tafels. De thematafels bestaan uit de verschillende onderdelen van de EOL. De workshop wordt plenair gestart en afgesloten.
Literatuur
- CZO Flex Level. (2022, december 20). Kaders en uitgangspunten EPA-overstijgende leeractiviteiten (EOL): (verpleegkundige) vervolgopleidingen. Opgehaald van CZO Flex Level: https://www.czoflexlevel.nl/publicatie/4428/
- CZO Flex Level. (2022, juni 9). Creditsysteem t.b.v. CZO-opleidingen gebaseerd op EPA’s. Opgehaald van CZO Flex Level: https://www.czoflexlevel.nl/publicatie/creditsysteem-t-b-v-czo-opleidingen-gebaseerd-op-epas/
Joost van Hees, Marc van Bakel, Janneke Paulussen, Pieter van Gorkom, Fontys Hogescholen, Opleiding Bachelor Verpleegkunde
Zorgprofessionals nemen continu beslissingen tijdens de zorgverlening om persoonsgerichte zorg te kunnen leveren. Dit vraagt naast samenwerking met de zorgvrager en naasten ook interdisciplinaire samenwerking met professionals uit andere disciplines. Om de beslissingen zo goed mogelijk te onderbouwen dient evidence-based practice (EBP) te worden toegepast. In het “VR-project” worden verpleegkundigen in opleiding tijdens hun stage gestimuleerd om interprofessioneel samen te werken, klinisch te redeneren en EBP toe te passen via het zelf creëren van interactieve 360 video-scenario’s.
Tijdens deze workshop geven we een kijkje achter de schermen van het VR-project en beleven de deelnemers de door studenten ontworpen interactieve 360 video’s. In groepjes gaan de deelnemers hun ervaringen over het scenario delen en bespreken welke competenties studenten hiermee kunnen aantonen. Vervolgens gaan we in kaart brengen hoe interactieve 360 video’s kunnen bijdragen aan hun eigen praktijk. We sluiten af met de resultaten van studenten wat het VR-project voor hen heeft opgeleverd.
Literatuur
- VR als leermethode voor EBP: Howard, B., Diug, B., & Ilic, D. (2022). Methods of teaching evidence-based practice: a systematic review. Bmc Medical Education, 22(1). https://doi.org/10.1186/s12909-022-03812-x
- VR als leermethode voor klinisch redeneren: Kolcun, K., Zellefrow, C., Karl, J., Ulloa, J., Zehala, A., Zeno, R., & Tornwall, J. (2023). Identifying best practices for virtual nursing clinical education: a scoping review. Journal of Professional Nursing, 48, 128–146. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2023.07.001
- Klinisch redeneren en EBP in probleem gebaseerd onderwijs: Lennon, O., Phelan, D., Wallace, D., King, J., & Barrett, T. (2019). "the more you did, the more it made sense": problem-based learning to improve early evidence-based practice in an undergraduate physiotherapy professional programme. Physiotherapy Research International : The Journal for Researchers and Clinicians in Physical Therapy, 24(3), 1774. https://doi.org/10.1002/pri.1774
Ellen Goossens, Marijke De Winter, HOGENT (Hogeschool Gent), Departement Gezondheidszorg, opleiding bachelor verpleegkunde
In lijn met de Sustainable Development Goals (SDG's) 3 en 4, gericht op gezondheid en kwaliteitsonderwijs, is het essentieel om toekomstige zorgprofessionals voor te bereiden op het leveren van ageisme-vrije zorg. Een voorgestelde oplossing is het gebruik van een Collaborative Online International Learning (COIL) module. COIL bevordert interculturele competenties door docenten en studenten uit verschillende landen en culturen samen te brengen, zodat ze kennis kunnen opdoen over verschillende culturele achtergronden. De COIL-module zal zich richten op ouder worden, ageisme en de houding ten opzichte van ouderen, waardoor studenten elkaars perspectieven kunnen leren kennen, kunnen samenwerken en reflecteren, wat zelfreflectie en begrip voor verschillende gezichtspunten bevordert.
Dit project is van groot belang voor de houding van studenten tegenover ouderen in een internationale context. Het wil gezamenlijke oplossingen vinden om ageisme te verminderen en zo de kwaliteit van de zorg voor ouderen te verbeteren. Samenwerking met partnerlanden zoals Vietnam en het Grote Merengebied in Afrika, waar HOGENT al actief is in Oeganda en Rwanda, draagt bij aan het behalen van SDG 17, dat gericht is op het opbouwen van partnerschappen om gemeenschappelijke doelen te bereiken.
Tijdens de workshop gaan we vooral (inter)actief aan de slag en is er veel ruimte voor discussie en het met elkaar delen van kennis.
Jaike Doedens, Ragna Raaijmakers, Ingeborg Wolters, Monique van Kasteren, Fontys Hogeschool, Hbo-Bachelor Verpleegkunde
In deze tijd wil de student de regie over diens leerproces en vinden wij dat een belangrijke competentie. Niet voor niets kiezen steeds meer opleidingen ervoor om formatief handelen onderdeel te maken van hun lespraktijk om het leren en presteren van studenten te verbeteren. Zo ook Fontys Mens en Gezondheid. Maar hoe zorg je dat dit tot eigenaarschap van de student leidt? De student, de begeleider in de praktijk en de docent hebben daar alle drie een rol in. Wat is eigenaarschap nu eigenlijk? Wie is nu waar eigenaar van? Hoe kun je het eigenaarschap vergroten bij jezelf, de begeleider in de praktijk en bij de student?
In deze workshop ga je door middel van actieve werkvormen met elkaar aan de slag om daar inzicht in te krijgen. Er wordt een onderwijssituatie in het praktijkleren nagebootst waarin sterk zorgonderwijs aan bod komt. Formatief handelen is het didactische concept wat daaraan ten grondslag ligt. Er zijn een aantal handreikingen die helpend kunnen zijn, waar wij in de workshop een toelichting op geven. Na deze workshop heb jij concrete werkvormen en inzichten opgedaan die je mee kunt nemen in jouw onderwijspraktijk!
Literatuur
- Kneyber, R., Sluijsmans, D., Devid, V., & Wilde López, B. (2022). Formatief handelen: van instrument naar ontwerp. Phronese.
- Sluijsmans, D., & Segers, M. (2018). Toetsrevolutie: naar een feedbackcultuur in het hoger onderwijs. Phronese.
- William, D., & Leahy, S. (2019). Formatief evalueren in de praktijk. Bazalt Educatieve Uitgaven.
Ida Miedema, Marie-José Ahlers, Hogeschool of instelling: Hanzehogeschool Groningen, Voeding en diëtetiek van Gezondheidsstudies
De visie op gezondheid en gezondheidsbevordering verandert en wordt breder: het nationale gezondheidsbeleid gaat uit van ‘health in all policies’ en er wordt steeds meer ingezet op preventie. Ook het vernieuwde curriculum van de opleiding Voeding & Diëtetiek, waar sinds 2020 mee gewerkt wordt sluit aan op deze veranderende visie. Daarnaast sluit het vernieuwde curriculum aan bij ontwikkelingen in het onderwijs, het werkveld en de maatschappij. Voorbeelden hiervan zijn de modularisering en flexibilisering van het onderwijs, de toenemende waarde die wordt gehecht aan de rol van leernetwerken in het onderwijs, de opkomst van zorgtechnologie, de digitalisering van de samenleving en de ‘21st century skills’ die nodig zijn om daarin een weg te vinden. Door de hoge mate van flexibiliteit die de opleiding biedt kunnen studenten hun eigen professie vormgeven, wat bovendien, net als het leren in een verrijkte leeromgeving, aansluit bij het advies van de ‘Commissie Positionering Hoger Beroepsonderwijs’ (Rapport Commissie Positionering Hoger Beroepsonderwijs, 2022)
Doel van de workshop is andere docenten kennis laten maken met flexibel onderwijs, leerwegonafhankelijk toetsen en de rol van feedback hierin.
Literatuur
- Black & William. Developing the theory of formative assessment, February 2009 Educational Assessment Evaluation and Accountability 21(1):5-31 DOI:10.1007/s11092-008-9068-5
- Bulthuis, P. Het ZelCom model, grip op competentieniveau, 2013 (Het-ZelCommodel-Grip-op-competentieniveaus.pdf (hva.nl))
- Dochy, Berghmans, Koenen en Segers, Bouwstenen voor High Impact Learning, het leren van de toekomst in onderwijs en organisatie, Boom, 2015
- Baartman, Van Schilt-Mol & Van der Vleuten. Programmatisch toetsen, voorbeelden en ervaringen uit de praktijk. Boom, 2020.
- Van der Vleuten, Schut en Heeneman, De leerfunctie van programmatisch toetsen, 2018 https://www.programmatischtoetsen.nl/4-leerfunctie.html
Maaike Edens-Begeer, Gerlien Roke, Hogeschool Utrecht, Bachelor Verpleegkunde, Instituut Verpleegkundige studies
Practice what you preach
Communicatie en Verpleegkundig leiderschap zijn twee veelgehoorde woorden bij het opleiden van verpleegkundestudenten. Ook binnen het nieuwe opleidingsprofiel BN2030 wordt de verbinding tussen deze twee woorden gemaakt (LOOV, 2023). Maar wat is nu precies leiderschap? En hoe breng jij dat je studenten bij?
Het kunnen tonen van leiderschap begint bij jezelf. Wie ben je als docent, waar kom je vandaan en wat breng je mee? Daarnaast is leiderschap tonen als docent en als verpleegkundige ook iets richting de ander. In beide beroepen werk je tenslotte niet alleen voor jezelf. Communicatie is hierin de sleutel. De relatie tussen jou als docent en de student, tussen jij als verpleegkundige en de zorgvrager, tussen ik en de ander is hierbij cruciaal. Pas als er echt een relatie is, kunnen er stappen worden gemaakt, bergen worden verzet en invloed worden uitgeoefend.
In deze workshop gaan we in op deze relatie tussen communicatie en leiderschap. We oefenen op een interactieve manier met wat jij als docent meebrengt en hoe dit jouw studenten kan helpen om persoonlijk leiderschap te ontwikkelen. Daarnaast gaan we aan de slag met de relatie tussen jou en de student en hoe je de student vanuit deze relatie kunt uitdagen om te groeien en te ontwikkelen als verpleegkundig leider.
Literatuur
- Miller. W, Rollnick. S (2023) Motivational Interviewing, Helping people change and grow, the Guilford press. New York, London, fourth edition.
Workshopronde 6
Sarah Walburg, Charlotte Manning-Pater, NHL Stenden Hogeschool, Academie Gezondheid & Welzijn, opleiding Verpleegkunde
De gezondheidszorg komt meer onder druk te staan doorde vergrijzing, ontgroening en de krimp wat gevolgen heeft voor het opleiden van toekomstig hbo-verpleegkundigen: er zijnonvoldoende stagebegeleiders en stageplaatsen.Dit bemoeilijkt de instroom van nieuwe en goed toegeruste verpleegkundigen.Om dit probleem te kunnen tackelen wordt binnen de opleiding Verpleegkunde van NHL Stenden Hogeschool sinds 2021ook digitaal simulatie-onderwijsingezet in samenwerking met studenten, docenten, onderzoekers en het werkveld.Daarbij oefenenstudenten onder andere door middel van virtual reality verpleegkundige scenario’s om hun klinisch redeneren te verbeteren en volgen empathietrainingen om te ervaren hoe het is om aandoeningen zoals dementie te hebben. Binnen het onderwijs wordt een enorme meerwaarde geconstateerd op verschillende vlakken doordat studenten onder andere beter worden voorbereid op stages, (onbeperkt) real-life situaties kunnen oefenen in een veilige setting en eerder in de opleiding ervaren wat het verpleegkundig beroep behelst. Belangrijkste daarbij is dat studenten en de praktijk actief meewerken aan het identificeren van het leerpotentieel van deze simulaties door praktijksituaties en leervragen op te halen.
In deze workshop nemen we de deelnemers mee in hoe digitaal simulatieleren binnen het curriculum van de opleiding Verpleegkunde van NHL Stenden wordt vormgegeven en kunnen deelnemers door middel van een proeverij zelf enkele digitale simulaties ervaren.
Met deze workshop willen we:
- Inzicht geven in wat digitaal simulatie-onderwijs kan betekenen voor de inzet en het versterken van zorgonderwijs om daarmee toekomstbestendige zorgprofessionals op te leiden.
- Ervaren van verschillende digitale simulaties die ingezet kunnen worden voor het opleiden/ nascholen van zorgprofessionals.
Literatuur
- Kuipers, D. (2019). Design for Transfer: figural transfer through metaphorical recontextualization in Games for Health.
- Terlouw, G., Kuipers, D., Veldmeijer, L., van't Veer, J., Prins, J., & Pierie, J. P. (2022). Boundary Objects as Dialogical Learning Accelerators for Social Change in Design for Health: Systematic Review. JMIR human factors, 9(1), e31167.
- Terlouw, G. (2022). The role of boundary objects in health innovation: design for alignment.
- Veldmeijer, L., Terlouw, G., van’t Veer, J., & Kuipers, D. (2022). Harnessing virtual reality simulation in training healthcare workers in handling patients with suspected COVID-19 infections: results of training and lessons learned about design. Design for Health, 1-25.
Ingrid Eisenberg, Aline Bouwes, namens het LOOV (Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde). Beide workshopleiders hebben deelgenomen aan de projectgroep die BN2020 heeft herschreven naar BN2030 in opdracht van het LOOV
Het opleidingsprofiel Bachelor of Nursing 2030 (BN2030) geeft een overzicht van de landelijk vastgestelde competenties van de bacheloropleiding Verpleegkunde niveau 6 van het Nederlands kwalificatieraamwerk (NLQF 6). Het opleidingsprofiel geeft de kaders waarmee de opleidingen zelf hun curriculum vormgeven. Dit profiel is dus voor alle hogescholen het vertrekpunt bij het ontwerpen van het curriculum.
Na een korte inhoudelijke toelichting, zal de workshop hoofdzakelijk gaan over de vertaalslag van de nieuwe/herziene thema’s rondom:
- Verpleegkundig leiderschap;
- Probleemoplossend vermogen;
- Preventie.
- Het doel van de workshop is om deelnemers te inspireren en gezamenlijk de vertaalslag te maken van het vernieuwde landelijk opleidingsprofiel BN2030 naar de hbo-v en de beroepspraktijk..
We gaan met elkaar het volgende doen:
- Rondetafelgesprek met per tafel een dynamische uitwisseling tussen beroepspraktijk & onderwijs rondom een van bovenstaande thema’s. Het resultaat is een vertaling naar activiteiten voor studenten ter ontwikkeling van de bijbehorende beroepscompetenties;
- Terugkoppeling van resultaten van rondetafelgesprekken met een actieve werkvorm;
- Resultaten zullen worden meegenomen naar het landelijk netwerk BN2030 en geïnteresseerde deelnemers om het zorgonderwijs te versterken.
Internet
Ydelette van der Vis, Gertjan Plas, Viaa Zwolle, Praktijkverpleegkundigen en praktijkondersteuners in de huisartsenzorg
Vitual Reality (VR) is een innoverende en activerende wijze van leren die goed past bij de digitale instelling van de huidige student. Het is een krachtige technologie die van invloed kan zijn op de wijze waarop we leren. Aangetoond is dat we 10% onthouden van wat we lezen maar wel tot 90 % onthouden wanneer we uit ervaring leren (Siegle, 2019). De VR-bril heeft de mogelijkheid een video in 360-graden te ervaren of om in een simulatie specifieke vaardigheden te trainen. Simulatie-onderwijs is in de acute zorg een beproefde leeractiviteit. Het gebruik van de VR-bril in simulaties die gebruik maken van ingeleerde algoritmes en artificial intelligence is innovatief in het zorgonderwijs.
In deze workshop gaan we het simulatieleren door middel van een VR-bril ervaren. Het doel van de workshop is de mogelijkheden van de VR-bril te ontdekken en om de virtuele wereld zelf te beleven. We gaan twee virtuele situaties ervaren waarin verschillende vaardigheden getraind worden. Als eerste oefenen we met deelvaardigheden van motiverende gespreksvoering. Bij MGV wordt de ambivalentie tussen wenselijk gedrag en actueel gedrag van de patiënt geobjectiveerd om het wenselijk gedrag te stimuleren (Martens & Mcneil, 2009). Daarnaast heb je de mogelijkheid om te ervaren hoe het is om een vitaal bedreigde patiënt te verplegen. We rekenen op een leerzame maar vooral ook leuke zorgonderwijs versterkende workshop.
Literatuur
- Martins, R. K. & McNeil, D. W. (2009). Review of Motivational Interviewing in promoting health behaviors. Clinical Psychology Review, 29(4), 283–293. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2009.02.001
- Siegle, D. (2019). Seeing Is Believing: Using Virtual and Augmented Reality to Enhance Student Learning. Gifted Child Today, 42(1), 46-52. https://doi.org/10.1177/1076217518804854
Internet
Marjolein Roemaat, To the point
Ben jij ook benieuwd hoe je tot meer diversiteit en inclusie kunt komen in jouw team of opleiding? In deze workshop spelen we in groepen het jamculturesspel, gebaseerd op het gedachtegoed van Jitske Kramer (Human Dimensions, Deep Democracy), samengevoegd met het spelidee van Jacquelien Willems. Je gaat goede gesprekken voeren en meer leren over diversiteit en inclusie. Je bedenkt acties om een rijkere mix van (on)zichtbare verschillen te benutten en iedereen mee te laten doen in jouw organisatie, team, of opleiding.
Want ieder uniek individu, elk ander gezicht en nieuw perspectief is nodig voor sterk zorgonderwijs.
Literatuur
- Kramer, J. Jam Cultures. Over inclusie: meepraten, meedoen, meebeslissen.(2019). Management Impact.
Betty Bakker, Lisette van der Poel, Inge Egberts, Hogeschool Utrecht, Lectoraat Jeugd
In Nederland hebben jaarlijks bijna 120.000 kinderen te maken met kindermishandeling (Alink, Prevoo, Van Berkel, Liniting, Klein-Velderman & Pannebakker, 2019). Opvallend is dat maar weinig meldingen van kindermishandeling en huiselijk geweld worden gedaan door professionals in het jeugddomein. Zij geven aan ‘handelingsverlegen’ te zijn: het ontbreekt hen aan kennis, vaardigheden en vooral de moed om kindermishandeling bespreekbaar te maken.
Roest & Dekker (2020) constateerden dat het signaleren van en omgaan met onveiligheid van kinderen maar nauwelijks een plek heeft in de curricula van de hbo-opleidingen van deze professionals. Om in deze lacune te voorzien voerden Hogeschool Utrecht en Hogeschool Arnhem Nijmegen een ZonMw-project uit om opleidingen Social Work, Pedagogiek, Pabo en Verpleegkunde van een impuls te voorzien als het gaat om aandacht binnen de opleidingen voor huiselijk geweld en kindermishandeling.
Dit project leverde een scan waarmee opleidingen in kaart kunnen brengen of er in hun curriculum (voldoende) aandacht is voor het thema huiselijk geweld en kindermishandeling.
Daarnaast is een virtuele kast ontwikkeld met werkvormen, literatuur, lesopzetten, casussen, videomateriaal, serious games en links naar gastdocenten. Alle opleiders zouden deze lesmaterialen kunnen gebruiken om hun studenten adequaat te leren reageren op signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld.
In deze workshop gaan we kort in op het gelopen proces. Vervolgens gaan we met de deelnemers op zoek naar de mogelijkheden van de scan in de opleidingen, welke lesmaterialen en werkvormen zij kunnen toepassen en met welke de kast kan worden verrijkt.
Literatuur
- Alink, L., Prevoo, M., Berkel, S. van, Liniting, M., Klein Velderman, M., Pannebakker, F. (2019). NPM-2017: Nationale prevalentiestudie mishandeling van kinderen en jeugdigen. Den Haag: WODC.
- Roest, J.J. & Dekker, A.L. (2020). Aandacht voor huiselijk geweld en kindermishandeling in het hbo Inventarisatie van inbedding thema’s kindermishandeling en huiselijk geweld in curricula van hogescholen anno 2020, Hogeschool Leiden 2020.
Internet
- Kindermishandeling en huiselijk geweld in het HBO | Hogeschool Utrecht
Chris Kemperman, Hogeschool van Amsterdam, Ergotherapie
Als je aan pas afgestudeerden vraagt wat ze niet gaan missen aan hun opleiding: het eindeloos reflecteren. En geef ze eens ongelijk, de vorm waarin dit veelal gebeurt is niet inspirerend en voelt als een invuloefening, een checklist, een trucje (1). Hoe kun je op een betekenisvolle manier studenten tot reflectie aanzetten? Binnen het stageonderwijs maken wij gebruik van de Mindsetter game (2).
Dit spel wordt in groepsverband gebruikt, als onderdeel van de intervisiebijeenkomst. De Mindsetter is ontwikkeld op basis van de principes van solution-focused therapy (SFT), een evidence-based benaderingswijze die veel gebruikt wordt in de beroepspraktijk (3,4,5). De vragen in het spel zijn prikkelend en dagen uit tot interactie en diepe reflectie, waarin studenten leren van elkaars perspectieven en werkwijzen in praktijksituaties.
De Mindsetter stimuleert het vinden van oplossingen voor uitdagingen in het werk met cliënten, door te focussen op de sterke kanten en hulpbronnen van de student. Dit draagt bij aan het nemen van regie over het eigen leerproces en een positieve mindset over het bereiken van persoonlijke doelen. Kom in deze workshop zelf het effect van de Mindsetter ervaren en krijg praktische handvatten hoe je deze game kunt inzetten als didactisch middel.
Literatuur
- Poortvliet, J. (2021). Doorgeslagen reflectiecultuur: ook docenten willen het anders. AOb. https://www.aob.nl/actueel/artikelen/doorgeslagen-reflectiecultuur-ook-docenten-willen-het-anders/
- Volkert, A. (2023). The Mindsetter Game by Gesa Doringer. Journal of Solution Focused Practices, 7(1). https://doi.org/10.59874/001c.89677
- Zhang, A., Franklin, C., Currin-McCulloch, J., Park, S., & Kim, J. (2018). The effectiveness of strength-based, solution-focused brief therapy in medical settings: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of behavioral medicine, 41(2), 139–151. https://doi.org/10.1007/s10865-017-9888-1
- Kim, J.S., Jordan, S.A., Franklin, C., & Froerer, A.S. (2019). Is Solution-Focused Brief Therapy Evidence-Based? An Update 10 Years Later. Families in Society: The Journal of Contemporary Social Services, 100, 127 - 138.
- Doringer, G. (2022). Module 17: Oplossingsgericht werken. In K. van Dijk, A. Nas, & K. van Barschot & J. Derckx (Eds.), Ergovaardig deel 2: uitvoeren van interventies. (pp. 281–293). Boom.
Jaike Doedens, Ragna Raaijmakers, Ingeborg Wolters, Monique van Kasteren, Fontys Hogeschool, Hbo-Bachelor Verpleegkunde
In deze tijd wil de student de regie over diens leerproces en vinden wij dat een belangrijke competentie. Niet voor niets kiezen steeds meer opleidingen ervoor om formatief handelen onderdeel te maken van hun lespraktijk om het leren en presteren van studenten te verbeteren. Zo ook Fontys Mens en Gezondheid. Maar hoe zorg je dat dit tot eigenaarschap van de student leidt? De student, de begeleider in de praktijk en de docent hebben daar alle drie een rol in. Wat is eigenaarschap nu eigenlijk? Wie is nu waar eigenaar van? Hoe kun je het eigenaarschap vergroten bij jezelf, de begeleider in de praktijk en bij de student?
In deze workshop ga je door middel van actieve werkvormen met elkaar aan de slag om daar inzicht in te krijgen. Er wordt een onderwijssituatie in het praktijkleren nagebootst waarin sterk zorgonderwijs aan bod komt. Formatief handelen is het didactische concept wat daaraan ten grondslag ligt. Er zijn een aantal handreikingen die helpend kunnen zijn, waar wij in de workshop een toelichting op geven. Na deze workshop heb jij concrete werkvormen en inzichten opgedaan die je mee kunt nemen in jouw onderwijspraktijk!
Literatuur
- Kneyber, R., Sluijsmans, D., Devid, V., & Wilde López, B. (2022). Formatief handelen: van instrument naar ontwerp. Phronese.
- Sluijsmans, D., & Segers, M. (2018). Toetsrevolutie: naar een feedbackcultuur in het hoger onderwijs. Phronese.
- William, D., & Leahy, S. (2019). Formatief evalueren in de praktijk. Bazalt Educatieve Uitgaven.
Malou Stoffels
Houvast of hindernis? Bedoelde en onbedoelde invloeden van het schoolcurriculum op het leren in de praktijk.
School en praktijk zijn beide onmisbaar om studenten in zorgberoepen op een kwalitatieve en efficiënte manier op te leiden. Maar school en praktijk zijn ook twee verschillende werelden. Weten we die verschillen voldoende te overbruggen in onze huidige opleidingen? Of dwingen we de verschillende contexten juist teveel in eenzelfde keurslijf? In deze interactieve lezing neemt Malou Stoffels jullie mee door het landschap van ‘school-ondersteund praktijkleren'. Op basis van bevindingen uit wetenschap en praktijk verkent zij best practices, valkuilen, blinde vlekken, en kansen rond het gebruik van hulpmiddelen, ondersteuning en structuren vanuit de school bij het praktijkleren.
Malou Stoffels (1984) studeerde psychologie en volgde een eerstegraads lerarenopleiding tot docent maatschappijleer. Vervolgens werkte ze als onderwijskundige en beleidsadviseur voor de Nederlandse Vereniging voor psychiatrie en verzorgde ze gastlessen in het voortgezet onderwijs voor diverse vrijwilligersorganisaties. Sinds 2015 werkt ze in Amsterdam UMC als onderwijskundig adviseur voor verpleegkundige (praktijk)opleidingen. Ze was actief in diverse (landelijke) projecten, zoals het expertiseteam van CZO Flex Level. Van 2018 –2023 combineerde ze haar functie met een PhD traject naar ‘schoolondersteund praktijkleren’ in de context van de verpleegkundeopleiding.
Malou Stoffels
Menno de Bree
Mode en onderwijs
Het zorgonderwijs is buitengewoon modieus - en kenmerkend voor mode is dat je je er niet aan onttrekken kunt (het is overal) en dat het het kritisch denkvermogen uitschakelt (anders had u die tattoos echt niet laten zetten). Belangrijke zorgonderwijsmodes van de afgelopen twee decennia zijn de invoering van het CanMEDS-model, reflectieonderwijs, portfolio-leren, intervisie en feedback, EPA’s, trainingen in allerlei vormen van leiderschap, mindfullness en professioneel gedrag. Op en door deze modes zijn carrières gebouwd, curricula veranderd en op papier de onderwijskwaliteit verbeterd - terwijl in praktijk de vernietigende effecten vaak ongenoemd blijven. Door die ellendige portfolio’s bijvoorbeeld, is de lust tot reflectie bij een hele generatie studenten voor eeuwig vergaan.
Onderwijsinnovaties schieten vaak mis, hun doel voorbij, of met hagel. Hoe komt dat? Ik zou zeggen, zelf nu ook met hagel schietend: door een tekort aan creativiteit en vertrouwen bij onderwijsontwikkelaars, gekoppeld aan een weinig kritisch-theoretische en een te activistisch-praktische geest (waardoor er vaak fundamentele weeffouten in onderwijsmodellen (blijven) zitten, zoals in dat vreselijke CanMEDS), en een te groot verlangen om ook ‘exact’ te zijn, zodat allerlei zaken ‘feitelijk geobjectiveerd’ kunnen worden waarbij dat helemaal niet mogelijk is (professioneel gedrag, iemand?). Daarnaast is het achterliggende student-beeld vaak veel te liberaal en te protestant. Hoe dat zit, leg ik u tijdens de lezing uit.
Menno de Bree
(Fotograaf: Hester Doove)
