Armfunctie van mensen met MS thuis meten beter?
Armfunctie bij mensen met MS wordt gemeten met een test die in het ziekenhuis onder begeleiding van een ziekenhuismedewerker wordt uitgevoerd. Als aanvulling hierop is in het MS Centrum Amsterdam een vragenlijst ontwikkeld die mensen thuis kunnen invullen en daardoor regelmatig afgenomen kan worden. Deze vragenlijst heet de Arm Function in Multiple Sclerosis Questionnaire (AMSQ). Uit recent gepubliceerd onderzoek blijkt dat de AMSQ deels hetzelfde meet als een aantal andere testen die in het ziekenhuis worden afgenomen. Dit suggereert dat de AMSQ wellicht een rol zou kunnen spelen in het monitoren van de armfunctie bij MS vanuit huis.
9-hole peg test wordt afgenomen in het ziekenhuis
Om ziekteprogressie bij MS te meten wordt gebruik gemaakt van meetinstrumenten. De 9-hole peg test (9-HPT) meet de arm- en handfunctie. Hierbij worden negen staafjes in een bord met negen gaatjes geplaatst. De snelheid waarmee de staafjes in en uit het bord worden gehaald wordt gemeten. Het nadeel is dat deze test in het ziekenhuis onder begeleiding van een medewerker moet worden uitgevoerd. Ook de Expanded Disability Status Scale (EDSS) wordt in het ziekenhuis door een medewerker afgenomen. De EDSS is een meetinstrument die op een schaal van één tot tien, met name is gebaseerd op het neurologisch onderzoek en de loopafstand, maar ook op de ernst van de beperkingen die iemand met MS aangeeft.
De armfunctie vragenlijst (AMSQ) is een digitale lijst met vragen die patiënten thuis kunnen invullen. Het grote voordeel is dat het invullen thuis veel sneller en makkelijker gaat en er vaker metingen kunnen worden gedaan. Hierdoor zou eventuele verslechtering van de armfunctie over de tijd door ziekteprogressie beter gevolgd kunnen worden. Omdat de AMSQ door de mensen met MS wordt ingevuld, geeft het een weergave van hoe zij hun armfunctie ervaren.
Achtergrond en metingen op één moment
De AMSQ is in 2015 ontwikkeld en meet specifiek de armfunctie bij MS. De vragenlijst bestaat uit 31 onderdelen en is in zes talen verkrijgbaar (Nederlands, Engels, Duits, Spaans, Frans en Italiaans). Uit eerder onderzoek blijkt dat de vragenlijst specifiek de armfunctie bij MS meet. De vragenlijst wordt nu vooral gebruikt in onderzoek. Om de test ook te kunnen gebruiken in het vervolgen van de ziekte is de vragenlijst vergeleken met de 9-HPT en andere meetinstrumenten. Hiervoor heeft Pam Molenaar, arts-onderzoeker, de gegevens van 533 deelnemers van het Amsterdam MS cohort gebruikt. Ze vond dat de scores op de AMSQ vragenlijst redelijk overeenkomen met zowel de scores bij de 9-HPT, als bij de EDSS meting.
Metingen over de tijd en een kortere versie
De overeenkomst tussen de (9-HPT, EDSS en AMSQ) was vooral duidelijk als er naar één meetmoment wordt gekeken. Of de overeenkomst gelijk blijft als er over de tijd wordt gemeten, zal nog worden onderzocht. Ook is er een AMSQ Short Form (AMSQ-SF) ontwikkeld, die uit tien onderdelen bestaat. In een vervolgonderzoek kan ook de overeenkomst met deze korte vragenlijst meegenomen worden.
Origineel artikel
Pam Molenaar et al. Mult Scler Relat Disord. Mei 2022