De hersenen leren zich beter te beschermen

Een hersengebied dat een belangrijke rol speelt bij het regelen van de afweer in de hersenen is de plexus choroideus. Dit gebied wordt ook wel de toegangspoort van de hersenen genoemd, omdat ontstekingscellen vanuit het bloed via dit gebied de hersenen binnen kunnen komen. Sabela Rodríguez-Lorenzo onderzocht dit weinig bestudeerde gebied bij MS tijdens haar promotieonderzoek. Ze concludeert dat de plexus choroideus mogelijk een beschermende rol speelt bij MS. Het versterken van deze beschermende functie van de plexus zou een nieuwe strategie kunnen zijn om mensen met MS te behandelen. Rodríguez-Lorenzo promoveert op 21 april 2022 aan Amsterdam UMC.

Sabela Rodríguez-Lorenzo bestudeerde hersenweefsel van overleden hersendonoren met MS. Ze concentreerde zich op het hersengebied plexus choroideus. Via verschillende microscopische en celbiologische technieken heeft ze dit gebied in kaart gebracht. De plexus choroideus is belangrijk voor de bescherming van de hersenen. Dat doet de plexus door de productie van hersenvocht. Hersenvocht is een kleurloze heldere vloeistof in de hersenholtes en tussen de hersenvliezen. De plexus filtert bloed waarbij schadelijke stoffen niet worden toegelaten in het hersenvocht en dus inde hersenen. In de plexus zitten ook afweercellen die bacteriën en virussen wegvangen voordat ze de hersenen in kunnen komen.

 Hersenen beschermen

Rodríguez-Lorenzo vond naast de normaal aanwezige afweercellen die de hersenen beschermen, een ophoping van specifieke afweercellen in de plexus choroideus bij mensen met progressieve MS. Deze afweercellen zijn granulocyten en T-cellen. T-cellen spelen een belangrijke rol bij ons afweersysteem. Granulocyten zijn ook afweercellen. Zij kunnen bacteriën en schadelijke cellen onschadelijk maken door ze te verwijderen of ‘op te eten’. Rodríguez-Lorenzo onderzocht vervolgens of deze cellen ook op andere plaatsen in de hersenen te vinden waren.

 Nieuwe strategie

Een plek waar vaak ontstekingen ontstaan bij MS is rond de hersenholtes. De twee hersenholtes worden gescheiden door een tussenschot, het septum. Rodríguez-Lorenzo vond daar een andere populatie van afweercellen, de Natural Killer cellen (NK-cellen). De theorie is dat deze NK-cellen vanuit de plexus naar het septum gaan om vervolgens daar te helpen om de ontstekingen die veroorzaakt worden door MS af te remmen. Het stimuleren van dit mechanisme zou mogelijk een nieuwe strategie kunnen zijn om ontsteking bij MS af te remmen. Meer kennis over de rol van de plexus choroideus en de bijbehorende afweercellen bij MS kan leiden tot nieuwe aangrijpingspunten voor medicijnen die zorgen dat de hersenen beter beschermd worden.

 Thesis
Sabela Rodríguez-Lorenzo
The choroid plexus in progressive multiple sclerosis

 Sponsors

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door EU Horizon 2020 MSCA-ITN-2015 675619 BtRAIN, een NAUTA MS reisbeurs en een pilotsubsidie (20-1087 MS) van Stichting MS Research