De rol van IgA-antilichamen bij auto-immuunziekten
De eerste barrière van het afweersysteem wordt gevormd door slijmvliezen, bijvoorbeeld in de luchtwegen en het maagdarmstelsel. Antilichamen zijn een belangrijk onderdeel van het afweersysteem, met immunoglobuline A (IgA) als het meest voorkomende type in slijmvliezen. IgA kan binden aan zijn specifieke receptor op neutrofielen, de zogenoemde Fc alpha receptor (Fc αRI). Neutrofielen zijn een van de meest voorkomende witte bloedcellen en komen als eerste aan bij infecties. Deze cellen zorgen voor het opruimen van bacteriën. Promovenda Esil Aleyd laat in haar proefschrift de belangrijke rol van interacties tussen IgA, Fc αRI en neutrofielen zien in infecties. "Als IgA bindt aan bacteriën en vervolgens aan zijn receptor, scheiden neutrofielen een bepaalde lokstof uit, waardoor er nog meer neutrofielen naar de plaats van infectie komen. Deze reactie speelt een belangrijke rol bij het opruimen van infecties. Deze bevinding leidde tot de vraag of de zogenoemde IgA-antigencomplexen die bij deze reactie gevormd worden ook een cruciale rol spelen in het ontstaan van ernstige weefselschade bij bepaalde auto-immuunziekten", aldus Aleyd. Zij promoveert 2 juni bij VUmc.
In haar onderzoek toont Esil Aleyd bij twee verschillende auto-immuunziekten aan dat de interacties tussen IgA, Fc αRI en neutrofielen een negatieve rol spelen. Bij auto-immuunziekten kan het afweersysteem lichaamseigen cellen en stoffen niet meer van lichaamsvreemd onderscheiden, waardoor het systeem het lichaam aanvalt in plaats van beschermt. Hierbij worden zogenoemde autoantilichamen aangemaakt tegen lichaamseigen weefsels. Aleyd vond in het bloed en vocht tussen de gewrichten van patiënten met reumatoïde artritis (gewrichtsonstekingen) IgA-autoantilichamen en toonde aan dat de IgA-antigencomplexen inderdaad neutrofielen kunnen activeren en uiteindelijk weefselschade kunnen veroorzaken. Daarnaast onderzocht zij een mogelijke behandelmethode voor de chronische blarenziekte Linear IgA Bullous Disease (LABD). Aleyd: "Door anti-Fc αRI monoclonaal antilichaam als therapie te gebruiken heb ik aangetoond dat het activeren van neutrofielen, via interacties tussen IgA-autoantilichamen en Fc αRI, geblokkeerd kan worden. Deze therapie voorkomt de verplaatsing van neutrofielen en uiteindelijk weefselschade." Aleyds bevindingen vormen een belangrijke basis voor de ontwikkeling van Fc αRI-blokkerende medicijnen die gebruikt kunnen worden voor de behandeling van blarenziektes, reumatoïde artritis of andere auto-immuunziekten die door IgA-autoantilichamen veroorzaakt worden.
Promovendus: E. Aleyd
Titel proefschrift: FcaRI as therapeutic target to reduce IgA-induced neutrophil activation
Promotor: prof.dr. M. van Egmond
Copromotor: dr. J.E. Bakema
Proefschrift:VU-DARE