Diabetes type 1 is vooral een mentale uitdaging
Voor zowel kinderen en adolescenten met diabetes type 1 als voor hun ouders is deze ziekte vaak nog meer een psychosociale uitdaging dan een lichamelijk probleem. Dit is de conclusie van promovenda Minke Eilander in haar proefschrift 'Type 1 diabetes in youth: A psychosocial challenge'. Het doel van haar onderzoek was meer zicht krijgen op de verschillende psychosociale factoren die een rol spelen bij het omgaan met diabetes type 1. "Probleemgedrag, eetproblematiek, ouderlijke stress en negatief opvoedgedrag van de ouders hebben bijvoorbeeld een slechte invloed op de ziekte bij jongeren", aldus Eilander. Zij promoveert 22 mei bij VUmc.
Eilander vond niet alleen factoren die een slechte invloed hebben op diabetes type 1 bij jongeren, maar ontdekte ook dat positief opvoedgedrag een gunstig effect heeft op de ziekte. Daarnaast heeft zij met kinderdiabetesteams het 'DAWN MIND youth'-programma geëvalueerd, waarmee de betrokken zorgverleners de kwaliteit van leven van jongeren met de ziekte kunnen meten en bespreken. Tijdens de evaluatie van het programma gaven de teams aan dat zij het een handig hulpmiddel vinden om meer te weten te komen over psychosociale aspecten bij jongeren. Door de screenende functie van het programma kunnen zorgverleners problemen in een vroeg stadium signaleren. Eilander: "De meeste zorgverleners gebruiken de methode echter niet optimaal aangezien ze er vaak niet aan toe komen om, naast de medische zorg, ook aandacht te besteden aan de psychosociale aspecten. Terwijl die nou net zo belangrijk zijn. Daarom hoop ik dat hiervoor een oplossing gevonden kan worden, omdat zowel de zorgverleners, jongeren en hun ouders het een waardevol programma vinden."
Voor haar onderzoek volgde Eilander jongeren tussen de acht en achttien jaar voor een periode van vier jaar. Deelnemers aan de 'Diabetes In Ontwikkeling' (DINO)-studie en hun ouders vulden jaarlijks vragenlijsten, zodat hun psychosociale en cognitieve ontwikkeling, het gezinsfunctioneren en het welbevinden van de ouders in kaart kon worden gebracht. Daarnaast werden gegevens van hun jaarlijkse controles verzameld, zoals de HbA1c-waarde in het bloed. Deze waarde geeft een indicatie van de gemiddelde bloedglucose van de voorgaande vier tot twaalf weken.
Onlangs startte een campagne van het Diabetes Fonds, Juvenile Diabetes Research Foundation Nederland (JDRF) en Stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON) om meer duidelijkheid te scheppen over diabetes type 1.
Promovendus: M.M.A. Eilander
Titel proefschrift: Type 1 diabetes in youth: A psychosocial challenge
Promotor: prof.dr. F.J. Snoek
Copromotoren: dr. J. Rotteveel, dr. M. de Wit
Proefschrift:VU-DARE