Hersenkrimp en laesie volume voorspellen ziekteverloop bij vroege MS

Rozemarijn Mattiesing onderzocht of veranderingen in het volume van de hersenen (hersenkrimp of atrofie) en ontstekingsplekken (laesie volume) vroeg na de start met een MS-medicijn voorspellend zijn voor het ziekteverloop bij MS. Ze heeft hiervoor MRI-scans van mensen in de vroege fase van MS onderzocht. De bevindingen zijn onlangs gepubliceerd in het blad Multiple Sclerosis Journal.

Voor de beste zorg aan mensen met MS wordt door artsen gekeken naar het ontstaan van nieuwe en het vergroten van bestaande laesies (totaal aan laesievolume). Als het laesievolume stijgt wordt dit positieve activiteit genoemd en kan dat een aanleiding zijn om te zoeken naar een effectievere behandeling. Rozemarijn en collega’s onderzochten of verminderd laesievolume door verdwijnende of krimpende laesies (negatieve activiteit) en hersenkrimp een voorspellende waarde hebben voor het ziekteverloop van MS. Deze hersenkrimp kan ofwel door verlies van hersenweefsel komen, maar ook door veranderingen van de hoeveelheden vocht in de hersenen door het starten met ontstekingsremmende MS-medicatie, de zogenaamde pseudo-atrofie.

MRI-scans
Voor de studie gebruikte Rozemarijn een dataset met MRI-scans van 262 mensen in de vroege fase van MS die hebben meegedaan aan een studie naar het effect van een behandeling met interferon-bèta (REFLEXION studie). De deelnemers zijn toen vijf jaar gevolgd waarbij er meerdere keren een MRI-scan is gemaakt. Ze vond dat hersenkrimp aan het begin van de studie voorspellend was voor klinische achteruitgang, mogelijk door atrofie én pseudo-atrofie. Positieve activiteit, ofwel toenemend laesievolume, aan het begin van de studie was voorspellend voor versnelde hersenafbraak en het ervaren van schubs tijdens de vijf jaren van de studie.

Voorspellen
Voor artsen en mensen met MS is onderzoek naar voorspellers van het ziekteverloop belangrijk. Zo kan er ingespeeld worden op de persoonlijke kenmerken van een patiënt en kan de effectiviteit van een behandeling verbeteren (behandeling op maat). In een vervolgonderzoek willen de onderzoekers op zoek gaan naar manieren om pseudo-atrofie beter te onderscheiden en bepalen of dit een goede voorspeller is van de achteruitgang. Daarnaast gaan ze met dezelfde dataset onderzoeken wat de voorspellende waarde is van de bloed biomarker neurofilament light (NfL). Dit is een biomarker voor schade aan het hersenweefsel en zou additionele informatie kunnen geven over het ziekteverloop.

Origineel artikel
Rozemarijn M. Mattiesing et al.
Disease progression in the first 5 years of treatment in multiple sclerosis: Predictive value of early brain and lesion volume changes
Multiple Sclerosis Journal Volume 30, Issue 1

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door Merck