Hersenkrimp van de cortex oorzaak van versnelde achteruitgang bij progressieve MS
Onderzoek met MRI-scans bij 230 mensen met MS laat zien dat bij progressieve MS de hersenkrimp van de buitenste laag van de hersenen, de cortex, waarschijnlijk verantwoordelijk is voor de snellere achteruitgang van het cognitief functioneren bij deze groep patiënten. Anand Eijlers en collega’s publiceerden deze resultaten onlangs in het gerenommeerde blad Neurology.
Mensen met progressieve MS gaan gemiddeld genomen harder achteruit dan mensen met de relapsing-remitting vorm van MS. Dat geldt voor hun fysieke beperkingen, zoals een afnemende loopfunctie, maar ook voor hun cognitie beperkingen, zoals een afname van de aandacht en een vermindering van het geheugen. Voor dit onderzoek zijn MRI-scans van de hersenen gemaakt bij 230 mensen met MS (mensen met relapsing-remitting MS en mensen met progressieve MS) die deel uit maken van het Amsterdam MS cohort. MRI-scans van twee meetmomenten, vijf jaar na elkaar, zijn met elkaar vergeleken.
Cortex krimp
Het blijkt dat het krimpen van hersenweefsel, ook wel atrofie genoemd, bij mensen met progressieve MS in de buitenste laag van de hersenen, de cortex, sneller gaat dan bij mensen met relapsing-remitting MS. Bijna twee keer zo snel. In de dieper gelegen hersengebieden verloopt de hersenkrimp tussen de twee groepen ongeveer net zo snel. Deze extra schade aan de cortex zou de versnelde cognitieve achteruitgang bij mensen met progressieve MS kunnen verklaren.
Andere behandelingen
Het is onduidelijk hoe de versnelde hersenkrimp in de cortex ontstaat. Er lijken bij progressieve MS in de cortex andere biologische processen gaande te zijn die de schade veroorzaken en die niet of nauwelijks reageren op de huidige MS-medicatie. Dat zou kunnen komen omdat de meest gebruikte MS medicatie zorgt voor minder ontsteking in de hersenen. Bij mensen met progressieve MS lijkt de ontstekingsreactie in de cortex echter een veel minder prominente rol te spelen. Het is dus noodzakelijk deze biologische processen in de cortex verder te onderzoeken om zo specifieke behandelingen te kunnen ontwikkelen die specifiek hierop aangrijpen.
Amsterdam MS-cohort
Een groot cohort van meer dan 350 mensen met MS die over een langere periode gevolg worden om zo het ziekteverloop beter in kaart te brengen. De eerste metingen begonnen in 2004 en de deelnemers komen om de vijf jaar naar het MS Centrum Amsterdam voor verschillende metingen, waaronder een MRI-scan en bloedafname.
Dit onderzoek is gesubsidieerd vanuit de programmasubsidie die het MS Centrum Amsterdam van Stichting MS Research ontvangt.
Cortical atrophy accelerates as cognitive decline worsens in multiple sclerosis
Anand J.C. Eijlers, Iris Dekker, Martijn D. Steenwijk, Kim A. Meijer, Hanneke E. Hulst, Petra J.W. Pouwels, Bernard M.J. Uitdehaag, Frederik Barkhof, Hugo Vrenken, Menno M. Schoonheim and Jeroen J.G. Geurts