Hersenweefsel mensen met MS gevoeliger voor vorming myelineblaren

Niels Meijns en Antonio Luchicchi hebben samen met onderzoekers van het LaserLaB van de Vrije Universiteit een techniek ontwikkeld om veranderingen aan myeline te bestuderen. Met deze nieuwe veelbelovende techniek onderzochten ze hersenen van mensen met en zonder MS op een gedetailleerde manier. Ze vonden dat hersenweefsel van mensen met MS gevoeliger is voor het ontstaan van myelineblaren. Dit kan een belangrijke bijdrage leveren aan het begrijpen van de ziekteprocessen die symptomen bij MS veroorzaken. De resultaten zijn gepubliceerd in het blad PLOSone.

Niels Meijns

Beschadigingen aan het myeline, de beschermende laag rond zenuwen, speelt een cruciale rol bij MS. Het beter begrijpen van de onderliggende ziektemechanismen van myelinebeschadigingen is een grote uitdaging. Traditioneel werd hersenweefsel bestudeerd door er dunneplakjes van te maken en met een microscoop te bekijken. Voor deze technieken is het noodzakelijk het weefsel met chemicaliën te behandelen en is het niet mogelijk om in ‘levend’ weefsel te kijken. Dit heeft de wetenschappelijke vooruitgang belemmerd, want de interactie van cellen kon niet worden bestudeerd. Een team van onderzoekers heeft nu een geavanceerde techniek ontwikkeld, waarbij gebruik wordt gemaakt van ‘levend’ hersenweefsel en drie-fotonen microscopie (THG).

‘Levend’ weefsel
De onderzoekers gebruikten hersenweefsel van overleden mensen met MS (hersendonoren van de hersenbank [link]). Het weefsel wordt zo snel mogelijk behandeld, waardoor de cellen enkele uren blijven leven in kunstmatig hersenvocht. Met de THG microscoop kunnen gedetailleerde beelden worden gemaakt van de veranderingen in myeline. De techniek maakt het mogelijk om subtiele veranderingen in myeline, zoals het ontstaan van myelineblaren te bestuderen.

Myelineblaren verminderen
Met deze nieuwe techniek bestudeerde de onderzoekers hersenmateriaal van mensen met en zonder MS. Ze vonden dat in het hersenmateriaal van mensen met MS meer myelineblaren ontstaan na toevoeging van natrium dan bij hersenweefsel van mensen zonder MS. Hersenmateriaal van mensen met MS lijkt gevoeliger voor het vormen van myelineblaren. De vorming van de myelineblaren was te voorkomen door toevoeging van een enzym.

Publicatie
Dynamic imaging of myelin pathology in physiologically preserved human brain tissue using third harmonic generation microscopy
Niels Meijns et al.
PLOSone, March 31, 2025 (online)

Onderzoek is gefinancierd door
• NWO, National wetenschap agenda, Ideeën Generator subsidie
• Stichting MS Research, klimmen tegen MS
• National MS society, progressive MS alliance challenge award
• Nationaal MS Fonds
• Stichting AMMODO, KNAW
• Stichting Leef!
• InstantPathology project