‘Het is vooral belangrijk dat we hun zelfvertrouwen vergroten’

 Buddies Breaking Barriers

Uit onderzoek blijkt dat veel middelbare scholieren hoge barrières ervaren om zich aan te melden voor Geneeskunde. Ze denken geen kans te maken, laten zich afschrikken door het benodigde CV, hebben geen hulp bij de voorbereiding of zien op tegen de vermeende hoge druk. Dit kan bijdragen aan de ondervertegenwoordiging van ‘niet-traditionele’ studenten in de opleiding. Denise Abbel (21), Manon Croezen (22), Shine Djojosoetirto (19) en Tyra Wiertz (20), alle vier zelf eerste-generatiestudent, waagden wel de sprong. Nu zetten zij zich in om ook de nieuwe twijfelende aanwas te enthousiasmeren en hen te begeleiden tijdens de selectieprocedure.

Denise, Manon, Shine en Tyra zijn zogenaamde buddies binnen het project Buddies Breaking Barriers, geïnitieerd door Anouk Wouters, universitair docent bij de geneeskundeopleiding van Amsterdam UMC, locatie VUmc, met als onderzoeksexpertise selectie en diversiteit.

Als rolmodel, vraagbaak en begeleider helpen zij vwo-scholieren die overwegen geneeskunde te studeren, maar voor wie dit geen vanzelfsprekendheid is, over hun drempels heen. Denk aan scholieren met een migratieachtergrond of uit lagere sociaaleconomische klassen of jongeren die als eerste in hun familie gaan studeren voor arts. Op deze manier worden hopelijk meer niet-traditionele studenten aangetrokken en de diversiteit in het vak gewaarborgd.

(Lees ook het interview met Anouk Wouters (4 juni 2019) Amsterdam UMC Locatie AMC - Buddies helpen ‘niet-traditionele’ student over selectiedrempels

 Alles is mogelijk

Die diversiteit is belangrijk, vinden de buddies. ‘Idealiter is de artsenpopulatie een afspiegeling van de samenleving. Patiënten willen graag een arts waarmee ze kunnen matchen’, aldus Denise, derdejaars Geneeskunde en eerstejaars Bedrijfseconomie. Zij kwam zelf als eerste-generatiestudent vanuit een klein dorp ver weg, naar Amsterdam. ‘Dat was een enorme stap. Het leek echt onmogelijk. Zelfs nu nog, als ik tegen mensen zeg dat ik later dokter word, voelt het als een soort droom.’ Haar missie is dan ook scholieren te laten inzien dat het wél mogelijk is.

Eigen verhaal

Alle buddies zijn gekoppeld aan één of meerdere scholieren om individueel te begeleiden. Zo ‘buddien’ Tyra, Shine en Denise nu alle drie één vijfdeklas vwo’er en twee zesdeklassers. Ook bezoeken zij (hun eigen oude) middelbare scholen en organiseren ze bijeenkomsten voor scholieren over wat ze kunnen verwachten en hoe ze zich kunnen voorbereiden. Daarbij delen de buddies vooral hun eigen verhaal.

Zo hopen zij scholieren te inspireren en duidelijk te maken dat ze zich niet teveel moeten laten intimideren en afschrikken door alle verhalen die de ronde doen over de studie en de kans die je maakt. ‘Velen denken bijvoorbeeld dat je dag en nacht moet studeren en geen enkel sociaal leven hebt’, aldus Tyra, derdejaars Geneeskunde en eerstejaars Spaans. ‘En onze schooldecaan zei destijds letterlijk dat we ons er maar niet teveel op moesten instellen en vooral verder moesten kijken, omdat er maar een derde van alle aanmelders wordt aangenomen’, zegt Manon. Gelukkig kende zij een eerstejaarsstudent die haar overtuigde zich toch aan te melden en haar hielp tijdens de selectieprocedure. ‘Zonder haar was het niet gelukt’, erkent ze. ‘Dat was ook een belangrijke motivatie om mijzelf als buddy op te geven.’ Verder heeft zij zich afgelopen jaar, in samenwerking met onder andere Tyra, Anouk geholpen met de organisatie van een online symposium over de waarde van buddy-projecten en verschillende initiatieven van universiteiten en hogescholen in heel Nederland.

Traditioneel versus eerste-generatie

‘Het is vooral belangrijk’, zegt Shine, nu eerstejaars, ‘dat we het zelfvertrouwen van de scholieren vergroten.’ Ook hij dacht van te voren weinig kans te maken. Tijdens een bijeenkomst in de selectieperiode voelde hij duidelijk de kloof tussen de traditionele student uit een artsenfamilie en een eerste-generatiestudent zónder kruiwagen. Door de verhalen van anderen over bijbanen die zij via familieleden geregeld hadden, raakte hij tamelijk gedesillusioneerd. Shine: ‘Dan merk je echt een verschil. Het zou mooi zijn als dit door het project meer gelijkgetrokken wordt.’ Zo geeft hij scholieren nu bijvoorbeeld de tip om vooral vroeg te beginnen met vrijwilligerswerk. ‘Maakt niet uit wat; gewoon om je sociale skills te verbeteren.’ Scholieren moeten zich echter niet blind staren op het hebben van een bomvol CV, benadrukken de andere drie. Ook zij waren in eerste instantie behoorlijk onder de indruk van de lijst van baantjes van anderen. ‘Met stages in Zuid-Afrika en alles.’ Maar later bleek veel daarvan ook opsmuk. ‘Dan had iemand ergens maar een dag gewerkt, ofzo.’

The lucky ones

Toch geeft het viertal toe dat de hele selectieprocedure zonder voorbeeld en hulp, ingewikkeld kan zijn. En dat je als bleue scholier gemakkelijk verdwaald raakt in het woud van informatie. Zo was zelfs ‘ach dat komt wel goed’-Tyra hierdoor bijna haar inschrijving misgelopen. ‘Ik kwam er een uur voor sluiting achter dat ik mijn formulieren ook fysiek moest inleveren.’ Met een buddy had dat een hoop stress gescheeld. ‘Ik vind het dan eigenlijk ook een soort plicht om onze kennis over hoe je het aanpakt, door te geven. Vooral het CV-proces is moeilijk. Al helemaal als niemand in je familie dat ooit heeft gedaan. Dan kijk je naar zo’n formulier en denk je: wat moet ik hiermee? Wij zijn toch the lucky ones die het is gelukt.’

Uit je bubbel

Buddies Breaking Barriers loopt sinds 2019. In dat pilotjaar bedachten zeventien buddies, waaronder Tyra en Manon, zelf hoe het buddyschap er moest uitzien. Dit resulteerde onder andere in een kennismakings- en een informatiebijeenkomst en een etentje met hun ‘buddees’. Daarnaast kunnen de scholieren met al hun vragen bij de buddies terecht. ‘Ik word wel eens zes keer per dag geappt met vragen als: is dit een goede zin?’, lacht Tyra. Dit jaar zaten die fysieke samenkomsten er uiteraard vanwege corona niet in, en creëren de buddies op andere manieren verbondenheid. Denise: ‘Ik ben vooral veel met ze aan het videobellen en we appen in appgroepjes.’ Die verbondenheid is volgens Shine heel belangrijk. Zowel voor de scholieren als voor de buddy zelf: ‘Het is leuk om uit je eigen bubbel te komen. Dat maakt de studie ook voor jezelf interessanter én inclusiever.’

Ook buddy worden? Iedereen is welkom; ook ouderejaars. Hoe meer buddies zich aanmelden, hoe beter. Zo kunnen we zoveel mogelijk scholieren en buddies die tegen hetzelfde soort barrières aanlopen aan elkaar koppelen. En kunnen we de toekomstige studenten dus nog beter begeleiden. Voor meer informatie of aanmelden kun je terecht bij D.O.C.S.: docsmfvu@gmail.com.

----------------------

 Interview door Larissa Velkers