Methode STA OP! vermindert pijn en probleemgedrag bij dementie
De zorgmethode STA OP! (STApsgewijs Onbegrepen gedrag en Pijn bij dementie de baas!) blijkt effectief in het verminderen van pijn en probleemgedrag bij verpleeghuisbewoners met gevorderde dementie. Dit concludeert psycholoog Marjoleine Pieper op basis van haar onderzoek. Daarnaast helpt STA OP! ook de zorgverleners. "Dankzij STA OP! kunnen ze pijn en probleemgedrag beter plaatsen en zijn ze zelfverzekerder bij het omgaan met probleemgedrag," aldus Pieper. Ze promoveert 16 mei bij VUmc.
Probleemgedrag bij dementie kan verschillende oorzaken hebben, waaronder persoonlijke factoren als veranderingen in de hersenen, een lichamelijke aandoening en pijn. Maar ook omgevingsfactoren kunnen een rol spelen. Dat is echter lastig om in kaart te brengen voor zorgverleners en vooral pijn is moeilijk te herkennen. Hierdoor krijgen mensen met een dementie vaak verkeerde zorg. "Zo wordt probleemgedrag bij mensen met een dementie vaak behandeld met kalmerende medicijnen. Dit heeft vaak weinig effect en ernstige bijwerkingen zoals sufheid, een verhoogde kans op beroerte of zelfs overlijden," vertelt Marjoleine Pieper.
Verbeterde kwaliteit van leven
STA OP! is ontwikkeld om zorgverleners te helpen bij het stapsgewijs analyseren van de oorzaken van gedrag en bij het inzetten van de juiste behandeling. Pieper onderzocht de effectiviteit van STA OP! voor zowel mensen met dementie als de zorgverleners. De resultaten zijn zeer positief volgens Pieper: "Het blijkt dat verpleeghuisbewoners die op deze manier zijn behandeld minder pijn en probleemgedrag vertonen, minder antipsychotica gebruiken en een verbeterde stemming hebben. Daarnaast blijkt uit interviews en evaluaties onder zorgverleners dat door STA OP! ze zich sterker en zelfverzekerder voelen in het omgaan met probleemgedrag, wat hen ondersteunt bij hun werk. Ook vinden ze STA OP! een handige tool om pijn en probleemgedrag in kaart te brengen." Door het gebruik van STA OP! wordt een behandeling beter op maat gegeven en verbetert de kwaliteit van leven van mensen met dementie in verpleeghuizen.
Geen extra personeel nodig
Wat STA OP! verder bijzonder maakt, is dat het met de huidige personeelsbezetting van een verpleeghuis is uit te voeren en er dus geen extra personeel voor nodig is. Gezien de grote personeelstekorten in de zorg is dat gunstig. Daarnaast kan met STA OP! de kwaliteit van verpleeghuiszorg worden verbeterd. Dit sluit aan op de visie 'Thuis in het Verpleeghuis', die onlangs door het kabinet is gelanceerd.
Promovendus: M.J.C. Pieper
Titel proefschrift: STA OP! Managing pain and challenging behaviour in nursing home residents with dementia
Promotoren: prof.dr. W.P. Achterberg, prof.dr. A.L. Francke
Copromotoren: prof.dr. E.J.A. Scherder, dr.ir. J.T. van der Steen
Proefschrift:VU-DARE