Online behandelen van vermoeidheid bij MS werkt

Een internet-ondersteunde behandeling voor ernstige vermoeidheid bij MS met de naam ‘MS Fit’ blijkt een goed alternatief voor face-to-face cognitieve gedragstherapie bij de psycholoog. Dit heeft als voordeel dat mensen met MS de behandeling vanuit huis kunnen volgen en het ook therapeuten minder tijd kost. Na de behandeling was tweederde van de deelnemers aanzienlijk minder of zelfs niet meer ernstig vermoeid. Resultaten zijn gepubliceerd in Multiple Sclerosis Journal.

Marieke de Gier

Ruim tachtig procent van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. Iedereen voelt zich wel eens moe; ook na een gewone dag. Als de vermoeidheid echter aanhoudt, niet herstelt en belemmert in de dagelijkse activiteiten, dan is er sprake van chronische, ernstige, vermoeidheid. Vermoeidheid uit zich per persoon op een andere manier. Sommigen worden al heel moe wakker, of worden bij het uitvoeren van activiteiten sneller moe. Anderen herstellen moeilijk na inspanning en bouwen zo gedurende de dag hun vermoeidheid op. Helaas is het niet duidelijk waar vermoeidheid bij MS precies vandaan komt. Sommige oorzaken van vermoeidheid zijn een direct gevolg van de ziekte zelf, bijvoorbeeld: een schub, somberheid, slecht slapen door spasmen, pijn of vaak moeten plassen ‘s nachts. Andere factoren kunnen er wellicht voor zorgen dat de vermoeidheid blijft bestaan of erger wordt, zoals: stress, angst of de manier waarop de persoon met de vermoeidheid omgaat.

Behandeling

De behandeling van vermoeidheid met medicijnen is niet effectief. Uit eerder onderzoek, de TREFAMS-CBT studie, bleek dat cognitieve gedragstherapie bij een psycholoog de vermoeidheid aanzienlijk kan verminderen. In een vervolgstudie, de e-TREFAMS studie, onderzocht Marieke de Gier of de klassieke face-to-face cognitieve gedragstherapie bij de psycholoog, bestaande uit twaalf individuele therapiesessies in vijf maanden, vervangen kan worden door een internet-ondersteunde behandeling. In deze behandeling hebben mensen met MS nog wel twee face-to-face sessies bij de psycholoog, maar kunnen ze de behandeling verder vanuit huis volgen via online modules, genaamd MS Fit. Daarnaast hebben de deelnemers ondersteuning van de psycholoog via videoconsulten en e-mail.

In het onderzoek werd ook gekeken of online boostermodules “MS Blijf Fit” met twee extra videoconsulten bij de psycholoog, 2 en 4 maanden na afloop van de behandeling, het behandeleffect op lange termijn kan verbeteren. In totaal werden 166 vermoeide mensen met MS behandeld door 26 therapeuten in 14 ziekenhuizen en revalidatiecentra in Nederland en België. 82 deelnemers kregen de online behandeling en 84 kregen de face-to-face cognitieve gedragstherapie.

Online werkt prima

De mate van vermoeidheid nam in beide groepen evenveel af. Het voordeel van de online behandeling is dat de mensen met MS thuis behandeld worden. Daarnaast bespaarde het de behandelaars 3 uur behandeltijd per deelnemer. Doordat de behandeling al in meerdere behandelcentra is gegeven, heeft het onderzoek gezorgd voor een grote beschikbaarheid van deze effectieve behandeling. De effecten van de boostersessies worden gepubliceerd in een volgend artikel.

Samenwerkende behandelcentra

Amsterdam UMC, De Hoogstraat rehabilitation centre, Basalt rehabilitation centre, Roessingh rehabilitation centre, Rijndam rehabilitation centre, Maasstad hospital, Melsbroek MS centre, Canisius Wilhelmina hospital, Klimmendaal rehabilitation centre, OLVG hospital, Libra rehabilitation centre, Bravis hospital, Maartenskliniek rehabilitation centre, Rehabilitation centre Friesland).

Originele artikel

Blended versus face-to-face cognitive behavioural therapy for severe fatigue in patients with multiple sclerosis: A non-inferiority RCT
Marieke de Gier et al., Multiple Sclerosis Journal, 25 juli 2023

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door een subsidie van Stichting MS Research