Overbelasting van knooppunten in de hersenen verklaart cognitieve problemen bij MS
Cognitieve problemen bij mensen met MS kunnen verklaard worden door overbelasting van belangrijke knooppunten in de hersenen. Dat blijkt uit onderzoek van Kim Meijer. Meijer promoveert 25 juni bij Amsterdam UMC.
Meer dan de helft van de mensen met multiple sclerose (MS) ervaart, in meer of mindere mate, problemen met het cognitieve functioneren. Hieronder vallen onder andere geheugen-, aandachts- en concentratieproblemen. Tot op heden is er geen duidelijke verklaring waarom de ene persoon met MS wel cognitieve klachten ervaart en de andere niet. Meijer onderzocht hoe de communicatie tussen hersengebieden verandert bij mensen met MS én cognitieve problemen. Hiervoor heeft ze de hersenen onderzocht als een netwerk. De manier waarop alle verschillende hersengebieden samen een netwerk vormen en informatie uitwisselen is namelijk belangrijk voor een goede cognitie.
Uit het onderzoek blijkt dat belangrijke knooppunten in de hersenen, ook wel hubs genoemd, overbelast zijn bij mensen met MS én cognitieve problemen. De mate van communicatie van deze gebieden was sterk verhoogd, wat nauw samenhing met de ernst van de cognitieve klachten. Het is waarschijnlijk dat deze verhoging ten koste gaat van de efficiëntie waarmee de hersenen informatie kunnen uitwisselen en verwerken.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat het per persoon verschilt hoe het hersennetwerk reageert op de schade die door MS in het brein optreedt. Sommige mensen met MS hebben veel hersenschade, maar nauwelijks veranderingen in het functioneren van het hersennetwerk en geen cognitieve klachten. Omgekeerd zijn er ook mensen met MS met weinig hersenschade, maar wel flinke veranderingen in het hersennetwerk en cognitieve problemen. De mate van afwijking in het functioneren van het hersennetwerk is dus belangrijk, en lijkt individueel bepaald. Toekomstig onderzoek is nodig om te bepalen welke factoren kunnen verklaren waarom het functionele netwerk bij sommige mensen met MS kwetsbaarder is voor hersenschade dan bij andere.
Promovendus: K.A. Meijer
Titel proefschrift: The balancing brain
Promotoren: prof.dr. J.J.G. Geurts, prof.dr. F. Barkhof
Copromotor: dr. M.M. Schoonheim
Proefschrift: VU-DARE