Preciezere bestraling tumor dankzij nieuwe techniek
Dankzij het promotieonderzoek van Colien Hazelaar gebruikt Amsterdam UMC, locatie VUmc, een nieuwe techniek waarmee tijdens bepaalde behandelingen met radiotherapie de positie van de tumor zeer nauwkeurig gevolgd kan worden. Deze techniek wordt nu gebruikt tijdens hoge precisie bestralingen van onder andere de ruggenwervel en sommige longtumoren. Daardoor is er nog meer zekerheid dat de juiste plek bestraald wordt en zo min mogelijk straling op gezond weefsel van de patiënt terecht komt. Hazelaar promoveert 19 september bij Amsterdam UMC.
Hazelaar heeft, in samenwerking met de fabrikant van de bestralingsapparatuur, een methode onderzocht die tijdens de bestraling de positie van de tumor bepaalt. Tijdens de bestraling maakte het apparaat waarmee de patiënt bestraald wordt meerdere röntgenfoto's per seconde van de patiënt. Deze foto's werden automatisch geanalyseerd. Zo kan de positie van de tumor nauwkeurig bepaald worden, bij wervels is de nauwkeurigheid zelfs beter dan een halve millimeter, terwijl het apparaat om de patiënt draait. Aan de hand hiervan kunnen correcties uitgevoerd worden om de nauwkeurigheid van de behandeling nog verder te verbeteren.
Voor dit onderzoek maakte Hazelaar gebruik van apparatuur die standaard beschikbaar is op een conventioneel bestralingstoestel. Hazelaar: "Omdat deze apparatuur standaard beschikbaar is, is dit een relatief goedkope techniek. De techniek zou toegepast kunnen worden op de meeste bestralingsapparaten die wereldwijd gebruikt worden. Ik hoop dan ook dat deze software in de toekomst standaard beschikbaar komt en dat daarmee behandelingen verbeterd kunnen worden."
Uitwendige bestraling is één van de meest gebruikte, effectieve en goedkoopste behandelmethoden voor kanker. Hierbij wordt straling van buiten het lichaam op de tumor gericht. Deze straling doodt de tumorcellen, maar kan soms ook schade aan omliggende weefsels veroorzaken. Voor bepaalde behandelingen is het belangrijk dat patiënten tijdens de bestraling heel stil liggen, zodat de juiste plek bestraald wordt. Maar ondanks de beste bedoelingen, kan beweging nog steeds plaatsvinden. De standaard bestralingsapparaten zonder de nieuwe software hebben weinig mogelijkheden om de positie van de tumor tijdens de bestraling te bepalen, waardoor de positie ongezien kan veranderen. Met dit promotieonderzoek is dit geprobeerd op te lossen, waardoor bepaalde behandelingen nu nog nauwkeuriger kunnen worden uitgevoerd.
Colien Hazelaar was op 17 september te horen op Radio 5 in het programma Open Huis en legt hier uit hoe de nieuwe techniek voor bestraling werkt.
Promovendus: C. Hazelaar
Titel proefschrift: Markerless positional verification during delivery of high-precision radiotherapy
Promotor: prof.dr. B.J. Slotman
Copromotoren: dr.ir. W.F.A.R. Verbakel, dr. M.R. Dahele
Proefschrift:VU-DARE