Straling van CT-scans bij kinderen en het risico op kanker
Computertomografiescans (CT-scans) worden veel gebruikt bij het opsporen van ziektes. Een nadeel is dat patiënten tijdens deze scans worden blootgesteld aan straling. Dit kan mogelijk stralingsgerelateerde tumoren veroorzaken. José Meulepas heeft onderzocht of CT-straling het risico op leukemie en hersentumoren bij kinderen en jongvolwassenen verhoogt. Haar onderzoeksresultaten wijzen op een licht verhoogd risico op hersentumoren door blootstelling aan CT-straling. Een verhoogd risico voor leukemie werd niet gevonden. José Meulepas promoveert 7 maart bij VUmc.
In the Dutch Pediatric CT Study warden gegevens verzameld van ruim 160.000 kinderen die CT-scans ondergingen van 1979 tot 2012. Tot 2015 werd de kanker incidentie van deze kinderen gevolgd. De data laat zien dat het aantal CT-scans per jaar bij kinderen in Nederland sinds 1990 meer dan verdrievoudigd is. Hiervoor heeft Meulepas als mogelijke verklaring: "Begin 2000 is de multi-detector CT geïntroduceerd in veel ziekenhuizen waardoor het maken van een CT-scan nog sneller kan. Verder is het aantal ongevallen met trauma onder kinderen in Nederland toegenomen." Daarnaast bleek dat het aantal CT-scans bij kinderen in Nederland in academische ziekenhuizen sinds 2002 niet meer toeneemt of zelfs afneemt, maar nog steeds toeneemt in kleinere algemene ziekenhuizen. De mogelijke reden van dit verschil volgens Meulepas: "In kleine algemene ziekenhuizen is de toegang naar MRI en echografie vaak beperkter, vooral tijdens de weekend en avonduren." In dat geval is het maken van en CT-scan een van de weinige opties.
In haar onderzoek heeft Meulepas aangetoond dat CT-scans het risico op hersentumoren in kinderen verhogen. Meulepas: "Het gevonden significant verband tussen de stralingsdosis op de hersenen door CT scans en het risico op een hersentumor suggereert dat door de straling van ongeveer 10.000 CT-hoofdscans die jaarlijks bij kinderen in Nederland plaatsvinden één extra persoon een hersentumor krijgt." Echter, de resultaten tot nu toe geven nog geen duidelijk antwoord op de vraag of lage dosis stralingsrisico's betrouwbaar geschat kunnen worden in een grote groep mensen die een CT-scan hebben gehad. Afgezien daarvan wordt het aanbevolen om kinderen tijdens diagnostiek zo min mogelijk bloot te stellen aan straling.
Promovendus: J.M. Meulepas
Titel proefschrift: Radiation exposure from Computed Tomography scans and cancer risk
Promotor: prof.dr.ir. F.E. van Leeuwen
Copromotoren: dr. M. Hauptmann, dr. C.M. Ronckers
Proefschrift:VU-DARE