Twee onderzoekers krijgen belangrijke subsidie voor MS en Alzheimer onderzoek
Onderzoekers Dr. Giuseppe Pontillo en Dr. Lyduine Collij van de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde hebben een VENI subsidie gekregen. Zij horen bij de dertien Amsterdam UMC onderzoekers die dit jaar deze subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze subsidie helpt hen bij hun onderzoek naar Multiple Sclerose (MS) en de ziekte van Alzheimer.
Giuseppe Pontillo is neuroradioloog en een expert van MRI-hersenscans van MS. Binnen zijn nieuwe onderzoek wil hij een slim computerprogramma maken dat kan voorspellen hoe MS zich ontwikkelt bij elke patiënt. Pontillo legt uit, “MS is een ziekte die bij elke patiënt anders verloopt. Door gebruik te maken van duizenden hersenbeelden uit verschillende bronnen, wil ik een model ontwikkelen dat nauwkeurig voorspelt hoe MS zich manifesteert en ontwikkelt bij individuele patiënten. Dit zou ons begrip van de ziekte kunnen vergroten en leiden tot meer gepersonaliseerde behandelingen. Het model zou vervolgens gemakkelijk aanpasbaar zijn voor de ziekte van Alzheimer en andere neurodegeneratieve aandoeningen.”
Voorspellen met AI
Het project gebruikt kunstmatige intelligentie (AI), dezelfde technologie die achter ChatGPT en Google Gemini zit. Pontillo wil duizenden hersenscans van gezonde mensen en mensen met MS verzamelen. Het AI-programma leert dan patronen te herkennen en te voorspellen:
- Welke symptomen een patiënt krijgt
- Hoe snel de ziekte zich ontwikkelt
- Welke patiënten meer risico hebben op achteruitgang
Uiteindelijk is het de bedoeling dat door zijn onderzoek meer kennis over MS ontstaat en artsen sneller kunnen zien welke patiënten een andere behandeling nodig hebben. Pontillo is optimistisch: “Ik geloof dat deze nieuwe technologie ons kan helpen om mensen met MS veel beter te helpen. We maken veel geavanceerde MRI-hersenscans van mensen met MS, maar we gebruiken maar een klein deel van alle informatie die we krijgen. Dit is jammer, want deze scans kunnen ons veel meer vertellen over de ziekte”
Ook VENI voor onderzoek naar Alzheimer
Lyduine Collij krijgt ook een VENI subsidie. Zij is expert op het gebied van amyloïd positron emissie tomografie (PET) beeldvorming. Deze techniek maakt de aanwezigheid van amyloïd-β zichtbaar in de hersenen, het kenmerkende ziekteverschijnsel van de ziekte van Alzheimer. Bij MS wordt amyloïd-PET gebruikt om de mate van schade aan de witte stof te beoordelen - dat zijn de verbindingen tussen hersengebieden. Collij “Naast de PET-MRI maak ik gebruik van andere innovaties om de doorbloeding van de hersenen te onderzoeken, en door de ontwikkeling van hele-lichaam PET-scanners kunnen we ons onderzoek zelfs uitbreiden tot buiten de hersenen. Met één scan kunnen we zoveel meer informatie verkrijgen dan alleen de aan- of afwezigheid van amyloïd-afwijkingen. Ik wil amyloïd-PET volledig benutten om de diagnose en prognose van patiënten te ondersteunen en nieuwe inzichten te krijgen in de wisselwerking tussen hart- en vaatziekten en hersengezondheid."
Samenwerking
Interessant is dat beide onderzoekers van elkaar leren. Het AI-model van Pontillo kan in de toekomst ook gebruikt worden voor Alzheimer-onderzoek en andersom leert het MS-onderzoek van ontwikkelingen in het Alzheimerveld. "We inspireren elkaar", zegt Collij. Daarnaast werken zij samen met andere afdelingen in het Amsterdam UMC en met ziekenhuizen in heel Europa. Deze samenwerkingen maken het mogelijk om gegevens van veel patiënten te verzamelen.
VENI subsidie
Dertien onderzoekers van Amsterdam UMC krijgen een Veni-beurs van maximaal 320.000 euro toegekend van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Daarmee kunnen ze 3 jaar lang vernieuwend onderzoek uitvoeren. De Veni-beurs wordt jaarlijks uitgereikt aan veelbelovende wetenschappers die recent zijn gepromoveerd. In totaal krijgen jaarlijks 200 onderzoekers uit diverse vakgebieden deze beurs.