Verborgen veranderingen in ‘normaal’ hersenweefsel bij MS
MS is een chronische ontstekingsziekte van het zenuwstelsel, waarbij traditioneel vooral wordt gekeken naar de ontstekingen (laesies) in de hersenen en het ruggenmerg. Deze laesies zijn lange tijd het belangrijkste kenmerk van MS geweest. Maar steeds meer onderzoek laat zien dat ook hersenweefsel dat er normaal uitziet kan bijdragen aan het ziekteproces. Gema Muñoz González heeft de meest recente en relevante wetenschappelijke literatuur bestudeerd over veranderingen in deze ‘normaal ogende’ hersengebieden bij MS en een review geschreven die gepubliceerd is in Acta Neuropathologica.
Gema Muñoz González is promovendus in de groep van dr. Antonio Luchicchi (afd Anatomie en Neurowetenschappen) en dr. Gijs Kooij (afd Moleculaire Celbiologie en Immunologie).
Uit recent onderzoek blijkt dat MS ook invloed heeft op hersengebieden die er op het eerste gezicht normaal uitzien. Dit worden het ‘normaal ogende witte stof’ en ‘normaal ogende grijze stof’ genoemd. In deze gebieden vinden biochemische, cellulaire subtiele veranderingen plaats. Deze veranderingen zijn niet direct zichtbaar op standaard MRI-scans, maar kunnen wel bijdragen aan het verloop en de verergering van MS.
Progressie begrijpen
Uit studies, waaronder microscopisch onderzoek op hersenweefsel van overleden mensen met MS, blijkt dat deze ‘normaal ogende’ gebieden mogelijk een belangrijke rol spelen bij het langzaam verergeren van MS (progressie). Een beter begrip van deze verborgen veranderingen geeft niet alleen een vollediger beeld van hoe MS zich ontwikkelt, maar biedt ook nieuwe aanknopingspunten voor behandelingen die de progressie kunnen vertragen of zelfs stoppen.
Toekomstig onderzoek
Het stoppen van de progressie is een belangrijk doel van het onderzoek van het MS Centrum Amsterdam. Binnen het onderzoeksteam waarin Gema werkt, wordt actief gezocht zoek naar kleine veranderingen in de samenstelling van myeline in normaal ogend hersenweefsel. Zo hopen ze de mechanismen achter myelineschade, zoals blaasjesvorming en demyelinisatie, verder te ontrafelen.
Publicatie
A focus on the normal-appearing white and gray matter within the multiple sclerosis brain: a link to smoldering progression
Gema Muñoz González et al.
Acta Neuropathologica, August 2025, online
Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door de NWO (Vidi Grant 91719305 aan G.K.), het Nationaal MS Fonds (onderzoeksbeurs OZ2021-008) en Stichting MS Research (onderzoeksbeurs 24-1223 MS).