Vermoeidheid bij MS is behandelbaar
Marieke de Gier onderzocht een online behandeling voor ernstige vermoeidheid bij MS. Het programma met de naam ‘MS Fit’ blijkt een goed alternatief voor cognitieve gedragstherapie in de spreekkamer van de psycholoog. Na de behandeling was tweederde van de deelnemers aanzienlijk minder of zelfs niet meer ernstig vermoeid. Het grote voordeel is dat de behandeling grotendeels vanuit huis te volgen is en dat de behandeling na een jaar nog effectief is. Marieke promoveert op 13 maart bij Amsterdam UMC.
Spreekkamer vs. online
Uit eerder onderzoek van Amsterdam UMC bleek dat cognitieve gedragstherapie een effectieve behandeling is voor ernstige vermoeidheid bij MS. Die behandeling bestaat uit twaalf sessies bij een psycholoog, maar was nauwelijks beschikbaar door een tekort aan getrainde psychologen voor de behandeling. Daarom is het online programma ‘MS Fit’ ontwikkeld waardoor de behandeling grotendeels vanuit huis kan worden gevolgd. MS Fit bestaat uit behandelmodules die in eigen tijd gevolgd worden. Daarnaast zijn er twee sessies in de spreekkamer bij de psycholoog en maximaal vier sessies via videobellen met de psycholoog. De inhoud van de online methode is dezelfde als van de spreekkamer methode. Voor haar promotie onderzoek vergeleek Marieke de Gier de oude spreekkamer methode met het online programma.
Online net zo goed
Aan het onderzoek deden 166 ernstig vermoeide mensen met MS mee. Zij kregen allemaal cognitieve gedragstherapie. De helft kreeg de spreekkamer methode en de andere helft volgde het online MS Fit programma onder begeleiding van de psycholoog. Na twintig weken werd de vermoeidheid gemeten. Vervolgens kreeg de helft van de mensen nog een boosterprogramma aangeboden. Dit bestond uit een aantal online opfrismodules en twee videoboosterconsulten twee en vier maanden na afloop van de behandeling met de psycholoog. Na een jaar is opnieuw de vermoeidheid gemeten. Uit haar onderzoek blijkt dat de online methode net zo effectief is als de spreekkamer methode. Met beide neemt bij tweederde van de mensen de vermoeidheid duidelijk af. Meer dan de helft is na afloop van de behandeling niet meer ernstig vermoeid. Daarnaast bleek dat cognitieve gedragstherapie voor ernstige vermoeidheid bij MS ook op lange termijn effectief is. Bij de mensen die geen boosterprogramma volgenden was het effect van de behandeling na een jaar nog net zo groot als bij de mensen die wel het boosterprogramma volgden.
Overal beschikbaar
Aan het onderzoek hebben zesentwintig psychologen bij veertien revalidatiecentra en ziekenhuizen in Nederland en een MS centrum in België meegedaan. Hiervoor volgenden zij een driedaagse training. Na het onderzoek is de vraag naar opleiding blijven bestaan en inmiddels zijn er al 80 psychologen opgeleid. Cognitieve gedragstherapie voor vermoeidheid bij MS is hierdoor op veel meer plekken in Nederland beschikbaar. De online methode is beschikbaar als de psychologen beschikken over het e-healthplatform waarop de online modules staan.
Vermoeidheid bij MS
Ruim tachtig procent van de mensen met MS heeft last van vermoeidheid. Iedereen voelt zich wel eens moe; ook na een gewone dag. Als de vermoeidheid echter aanhoudt, niet herstelt en belemmert in de dagelijkse activiteiten, dan is er sprake van chronische, ernstige, vermoeidheid. Vermoeidheid uit zich per persoon op een andere manier. Sommigen worden al heel moe wakker, of worden bij het uitvoeren van activiteiten sneller moe. Anderen herstellen moeilijk na inspanning en bouwen zo gedurende de dag hun vermoeidheid op. Helaas is het niet duidelijk waar vermoeidheid bij MS precies vandaan komt. Sommige oorzaken van vermoeidheid zijn een direct gevolg van de ziekte zelf, bijvoorbeeld: een schub, somberheid, slecht slapen door spasmen, pijn of vaak moeten plassen ‘s nachts. Andere factoren kunnen er wellicht voor zorgen dat de vermoeidheid blijft bestaan of erger wordt, zoals: stress, angst of de manier waarop de persoon met de vermoeidheid omgaat.