YHC4vmbo: een dynamische JGZ-aanpak op het VMBO
Een dynamische JGZ-aanpak voor en door jongeren op het VMBO: dat is het doel van het onderzoeksproject YHC4VMBO. Jeugdarts en onderzoeker Maya Deconinck co-creëert samen met jongeren en JGZ-professionals een nieuwe JGZ-aanpak die beter aansluit bij hun behoeften. Hoe kijkt ze tegen het project aan?
Kansen voor jongeren en JGZ
Maya Deconinck is enthousiast over de kansen die YHC4VMBO biedt voor jongeren. ‘Op dit moment hebben jongeren bijna geen inspraak in de JGZ-aanpak. Door hen een stem te geven in wat we als JGZ doen, hopen we beter te kunnen aansluiten bij hun behoeften. Daarnaast hopen we hun autonomie op gebied van gezondheid te kunnen stimuleren.’
Ook voor JGZ-professionals biedt het project mogelijkheden. ‘Al voor ik zomer 2022 bij het project betrokken was, sprak ik geregeld met JGZ-collega’s over hoe we de aanpak op het voortgezet onderwijs meer kunnen laten aansluiten bij jongeren. In dit project denken JGZ-professionals mee, zodat ons werk creatiever kan worden en we meer kunnen bieden dan een standaard contactmoment. Als professional zou je meer autonomie kunnen krijgen over wat je aanbiedt.’ Maya merkt dat het inspirerend is om andere jeugdartsen te betrekken. ‘JGZ-collega’s die gemotiveerd zijn om te vernieuwen. Zij dragen nu al hun steentje bij aan dit project, maar geïnteresseerden kunnen mij zeker benaderen!’
De wereld verbeteren
Maya loopt het meest warm voor de co-creatie sessies met jongeren. ‘Ik denk dat dat superleuk zal zijn. Ik werk graag met jongeren en hoor van collega-onderzoekers dat jongeren heel enthousiast kunnen zijn als je hen betrekt bij vernieuwingen waar zij zelf invloed op kunnen uitoefenen. Omdat ik nu als promovenda werk en in opleiding ben als AIOS Maatschappij + Gezondheid, werk ik tijdelijk niet meer in de praktijk als jeugdarts. Ik mis nu soms die connectie wel.’ Maya kijkt uit naar het idealisme van scholieren. ‘Jongeren kunnen heel wereldverbeterend zijn. Ik vind het bijzonder hoe zij de wereld zien en hoe ze die willen veranderen. Maar ik ben wel realistisch: ze zijn niet altijd enthousiast om mee te doen. Dan wordt de uitdaging hoe ik ze wel kan motiveren. Soms zijn ze enthousiaster dan ze op het eerste zicht laten blijken, dat moet ik weten te raken.’
Foto van Maya Deconinck
Overzicht, belangen en co-creatie
Voor dit project werkt Maya in vier GGD-regio’s. Dit is een uitdaging. Zo heeft elke regio een iets andere JGZ-aanpak op het VMBO. Bij alle regio’s bestaat de aanpak uit een vragenlijst (Jij en Je Gezondheid, Check ‘t Even of Zeg Jij het Maar) met daarop volgend soms een gesprek. Welke JGZ-professional dat gesprek voert, verschilt per regio.
‘We werken samen met veel verschillende partners: vier GGD-en, meerdere afdelingen, scholen. We creëren in elke regio een aanpak die aansluit bij de behoeften van jongeren en de mogelijkheden op die school. De kans is groot dat dit tot uiteenlopende resultaten zal leiden. Het is een uitdaging om overzicht te bewaren over die verschillende partners en uitkomsten. Aan de andere kant, aanpassing aan de lokale context is een sterkte van dit project.’
Een andere uitdaging zijn de diverse belangen. En rekening houden met de wensen en restricties van verschillende partijen: jongeren, JGZ-professionals, scholen, wat vanuit de wet mag en moet. Maya: ‘Welke belangen zullen tegenover elkaar staan? Wiens belangen zijn dan belangrijker? We moeten vanaf het begin de belangen goed in kaart brengen en de deelnemers bevragen: wat verwachten jullie? Wat willen jullie behalen tijdens dit project? Maar ik kijk er erg naar uit om met zoveel verschillende mensen te werken. En nieuwe dingen mee te maken!’
Maya hoopt dat het project een succes wordt. ‘Dan kan de jeugdgezondheidszorg op scholen in de toekomst het principe van co-creatie meenemen: samen met leerlingen kijken wat zij willen en nodig vinden op het gebied van gezondheid.’
Het project YHC4VMBO
Momenteel is Maya samen met andere onderzoekers bezig met alle voorbereidingen en de werving van scholen.
Het project bestaat uit drie fases: ‘In de eerste fase willen we kaders vaststellen voor co-creatie. Wat zijn de behoeftes en mogelijkheden van de jongeren én van ouders, schoolmedewerkers en JGZ-professionals. Dit onderzoeken we zowel kwalitatief door middel van focusgroepen als kwantitatief via de bestaande JGZ-vragenlijsten. In de tweede fase gaan we een nieuwe JGZ-aanpak creëren samen met jongeren op het VMBO. Zij dragen dus zelf ideeën aan. Deze ideeën leggen we voor aan JGZ-professionals, scholen en managers. In de derde fase zullen we de nieuwe aanpak implementeren en evalueren op de scholen.
Bij vragen of opmerkingen kun je contact opnemen met Maya Deconinck, m.deconinck@amsterdamumc.nl.