Goed opgeleide docent is cruciaal voor optimale kwaliteitszorg in Nederland

Ellen Huizeling is IC en CCU-verpleegkundige, maar werkt sinds kort bijna fulltime als docent acute zorg bij het Wenckebach Instituut van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Om haar onderwijsvaardigheden te professionaliseren, volgde ze de afgelopen twee jaar de Basisopleiding voor opleiders en docenten in de zorgpraktijk. Huizeling en docent Inge Boon vertellen hoe de opleiding bijdraagt aan goede kwaliteit van de zorg in Nederland.

Ellen Huizeling, IC en CCU verpleegkundige

Toen Huizeling als docent bij het Wenckebach Instituut begon, kreeg ze een korte cursus train the teacher. ‘Ik was nog niet echt didactisch vaardig, dus de leerstof bleef minder goed hangen’, vertelt ze. ‘Sinds ik deze basisopleiding volg, merk ik dat alle kennis beter beklijft. We duiken echt diep in de materie, doen praktijkopdrachten en gaan uitvoerig met elkaar in gesprek. Ik voel mij steeds zelfverzekerder in het docentschap en trek bij mijn werkgever meer zaken naar mij toe. Deze opleiding heeft mij veel meer arbeidsvreugde gegeven.’

Interactief onderwijs in kleine groepen

Huizeling rondt de opleiding (bestaande uit vijf modules) in mei 2022 af, samen met negen andere gekwalificeerde en ervaren zorgprofessionals die ook later in hun carrière besloten om les te gaan geven. De groepen zijn met opzet niet te groot om een interactieve onderwijsvorm te kunnen garanderen. ‘Dat maakt het erg leuk want je leert niet alleen van elkaar over vakinhoud, maar ook over de manier waarop je lessen kunt aanvliegen. We krijgen van verschillende kanten input waar we ons allemaal in herkennen. Dat vind ik het mooie van deze opleiding.’

Voor zorgprofessionals uit verschillende disciplines

De deelnemers zijn zorgprofessionals uit verschillende disciplines, voornamelijk werkzaam in ziekenhuizen. Denk aan ambulance- of anesthesiemedewerkers die zich bezighouden met opleiden, zorgprofessionals die werkbegeleiderscursussen geven of verpleegkundigen die opleiden voor intensive care, spoedpoli en recovery, zoals Huizeling. ‘De een geeft al wat langer les dan de ander’, vertelt ze, ‘maar iedereen heeft een aanstelling als opleider of docent en is bezig met ontwikkeling. Ik moet zeggen dat ik dit heel wenselijk vind. Iedereen weet waar die het over heeft en wat er speelt in een ziekenhuis. Wat je leert en ervaart in de klas, neem je mee naar je eigen opleidingspraktijk.’

Tijd en ruimte voor professionalisering

Docenten en opleiders zijn van niet te onderschatten waarde voor de kwaliteit van het zorgonderwijs, stelt Inge Boon. Dus moeten we als maatschappij investeren in onderwijs. Boon is docent bij de Basisopleiding en verzorgt de module ‘Toetsen in de zorgpraktijk’. ‘Docenten en opleiders zijn cruciaal voor goede zorg in Nederland. Daarom moeten zij de tijd en de ruimte krijgen om zich blijvend te kunnen professionaliseren. De opleidingsinstituten binnen de ziekenhuizen en zorginstellingen leveren daar een enorm belangrijke bijdrage aan. Er is steeds meer aandacht voor leren en doceren op de werkplek. Uiteindelijk hoop ik op een mooie uitstroom van veel goed opgeleide zorgprofessionals zodat we straks bijvoorbeeld meer ic-verpleegkundigen hebben rondlopen.’

Kwalificatie voor het hoger onderwijs

Een succesvolle afronding van de opleiding resulteert in een Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB). Dat is een landelijk erkende didactische onderwijsbevoegdheid voor docenten in het hoger beroepsonderwijs. ‘Het is niet zomaar een cursusje’, zegt Boon. ‘Je bent gedurende een lange periode bezig om je te kwalificeren op verschillende deelaspecten van het docentenvak. De opleiding is zorgbreed en gaat dieper in op de docentvaardigheden en didactische bekwaamheid. Bovendien worden de deelnemers geschoold in evidence based practice, het lezen en beoordelen van wetenschappelijke literatuur, en moeten ze een kwalificatie in examinering halen. Ook leren ze innovatief ontwerpen. Ontwikkelingen gaan razendsnel dus is het van groot belang dat docenten en opleiders innovatief met het onderwijs om kunnen gaan.’

Groeien in de rol van docent

De Basisopleiding geeft Huizeling goede handvatten op allerlei gebied. ‘Dit is een heel toepasbare opleiding voor mij. Ik merk dat collega’s enthousiast raken van mijn verhalen. Een van hen is vorig jaar begonnen. Toch heb ik er wel een tijdje over gedaan om te groeien in deze rol, want het docentschap is echt iets anders dan het werk van ic-verpleegkundige. Ik begon weer als junior en moest eraan wennen dat ik fouten maak en dat nog niet alles even soepel gaat. Je moet echt kilometers maken om dit vak onder de knie te krijgen.’

Inmiddels is Huizeling ervan overtuigd dat ze de juiste keuze heeft gemaakt en is ze nagenoeg fulltime als docent aan het werk. ‘Twee dingen tegelijk heel goed doen, kan haast niet. Dus om optimaal docent te kunnen zijn, heb ik het ic-werk los moeten laten. Uiteraard doe ik mijn best om in de toekomst aansluiting met dit mooie vak te houden. Tot nu toe kan ik putten uit een hoop kennis en ervaring.’

De Basisopleiding voor opleiders en docenten in de zorg

Door Emilie van Steen