'In no time 200 medewerkers bijgeschoold'

Veel mensen dachten: 'Ik zit thuis. Ik wil wat doen!'

In drie weken tijd heeft Amsterdam UMC bijna 200 medewerkers klaargestoomd om te ondersteunen op de afdelingen waar coronapatiënten worden behandeld. Spil is het inderhaast opgetuigde 'coördinatiepunt acute scholingsvragen Covid-19'. Christien van Santen, manager van VUmc Academie, zette het samen met manager Wim Tromp en een aantal medewerkers van beide locaties op poten. Hoe pakte ze dat aan?

Christien van Santen: “Vrijdag 13 maart realiseerden we ons, dit wordt wel heel ernstig. De maandag erop gingen we meteen aan de slag. Het was de dag van de eerste persconferentie van premier Rutte, waarin de impact van het coronavirus duidelijk werd. Vanaf dat moment kwamen er onmiddellijk veel vragen van medewerkers op ons af. Ze zochten kennis. Wat kunnen we bieden, vroegen we ons af. Hoe zorgen we dat medewerkers die kennis krijgen en hoe kunnen we voldoen aan de vraag om personeel op te leiden en om te scholen zodat we straks al die coronapatiënten kunnen opvangen en verzorgen?”

Wat was de eerste stap in die eerste hectische periode?

“Er circuleerden al snel allerlei initiatieven binnen Amsterdam UMC om mensen van tips en tricks te voorzien. Samen met collega’s van VUmc Academie, de afdeling bij- en nascholing van de locatie AMC en de opleidingscoördinatoren aldaar, zijn we deze gaan verzamelen. Praktische informatie, instructies en medisch-inhoudelijke zaken rondom de omgang met besmette patiënten. Die bronnen wilden we in elk geval stroomlijnen en bundelen om te voorkomen dat het wiel steeds opnieuw werd uitgevonden. Ook elders in het land was nuttige informatie te vinden. Ziekenhuizen in Brabant hadden al allerlei bruikbaar instructiemateriaal voor het gebruik van beschermende kleding en mondkapjes. En het Erasmus MC had een mooi onlineprogramma met een heldere route waarmee OK-assistenten of anesthesieassistenten via e-learning aanvullende kennis konden verwerven om op een IC te kunnen werken. Zo konden we een intranetplatform inrichten met filmpjes, instructies, praktijkvoorbeelden, webinars en klinische lessen, waarop medewerkers te weten konden komen wat ze nodig hadden en antwoord konden krijgen op hun vragen.” 

Was er alleen online bijscholing? 

“Het online platform was vooral voor mensen die op zoek waren naar aanvullende informatie, zoals een verpleegkundige op een kraamafdeling die wil weten wat Covid-19 betekent voor de geboortezorg of een zorgmedewerker die een vraag heeft over hygiëne. Daarnaast werden we gevraagd mensen te trainen uit andere delen van het ziekenhuis: medewerkers en doktersassistenten die op de poli's werken, die immers voor een groot deel gesloten waren. Of mensen die wel een verpleegkundige achtergrond hebben, maar in een staffunctie werken en noodgedwongen thuiszitten, of verpleegkundigen die gaan werken op een Covid-afdeling. Voor die mensen organiseerden we trainingen in de praktijklokalen op de locatie AMC. Daar kon dat, want aan de VUmc Academie zijde zijn de gebouwen gesloten. We stelden een groep trainers samen afkomstig uit beide locaties.”

Wat hield die training in?

“Voor de scholing gericht op zorgondersteuners van de poli's hebben we een programma samengesteld waarin de deelnemers in één dag geëquipeerd werden om te kunnen werken op een Covid-afdeling in zorgondersteunende taken. Ook daarvoor hebben we gebruik kunnen maken van bestaand materiaal, zoals instructiefilms met praktische informatie maar ook medisch-inhoudelijk, onder meer over het ziektebeeld en hoe dat zich kan ontwikkelen. We draaiden kleine groepen naast elkaar, want er moest natuurlijk voldoende ruimte tussen de deelnemers zijn. Zo konden we in korte tijd zoveel mogelijk mensen scholen.”

Hoe verliep de werving? Was het moeilijk om mensen te vinden?

“De raad van bestuur heeft in een brief mensen opgeroepen zich te melden. Niet alleen mensen met een verpleegkundige opleiding, maar ook mensen zonder zorgachtergrond bleken graag te willen worden ingezet, bijvoorbeeld als zorgassistent. Ik zit nutteloos thuis, ik wil wat doen, hoorden we vaak. Dus dat kwam goed op gang. In ons scholingsprogramma hebben we ons echter in eerste instantie gericht op bijscholing van polimedewerkers en verpleegkundigen. Het wordt nog een uitdaging om ook medewerkers zonder zorgachtergrond goed voor te bereiden. Eerst maar eens de inzet realiseren van de mensen die we nu getraind hebben.”

Zijn er nu genoeg mensen?                                                                                  

“De paniek was groot in het begin. Hoe krijgen we zo snel een paar honderd mensen geschoold?, dachten we toen. Nu zijn we in wat rustiger vaarwater gekomen en zijn er af en toen nog wat kleine groepjes. Dat we het zo snel voor elkaar kregen is echt te danken aan de goede samenwerking tussen beide locaties. Samen hebben we het coördinatiepunt opgezet met precies de juiste mensen op de juiste plek. Als je zo kunt profiteren van elkaars middelen en kennis, krijgt je zo'n initiatief heel snel van de grond. Daar ben ik best trots op. Als je dan bedenkt hoe lang we soms bezig zijn om zaken te integreren, nu we als VUmc en AMC aan het fuseren zijn. Als nood hoog is en je pakt het handig aan dan gaan opeens alle deuren open!”