Ontmoetingscentra 3.0
Samenvatting
Er zijn weinig individuele interventies die thuiswonende mensen met dementie helpen hun potentieel in de samenleving te laten vervullen en informele zorgverleners ondersteunen via e-Health. Deze studie onderzocht in een gerandomiseerde gecontroleerde trial de effectiviteit en kosteneffectiviteit van het geïndividualiseerde Ontmoetingscentra 3.0 programma (OC3.0), bestaande uit DemenTalent (mensen met dementie werken als vrijwilliger in de samenleving op basis van hun talenten), Dementelcoach (telefonische coaching) en STAR online voor mantelzorgers, in vergelijking tot het reguliere Ontmoetingscentra (OC) programma of geen ondersteuning door dagbesteding.
Geconcludeerd werd dat het geïndividualiseerde OC3.0 programma effectief kan worden toegepast als alternatieve of aanvullende ondersteuning via reguliere Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en mantelzorgers die de voorkeur geven aan geïndividualiseerde activiteiten/ondersteuning. DemenTalent verminderde de ernst van neuropsychiatrische symptomen van mensen met dementie en de emotionele belasting van mantelzorgers. Alle drie de interventies leidden ertoe dat
mantelzorgers gelukkiger waren in vergelijking met mantelzorgers die geen ondersteuning kregen. Zowel DemenTalent als Dementelcoach bleken kosteneffectief. Over de kosteneffectiviteit van STAR online konden geen uitspraken worden gedaan, vanwege de beperkte gegevens in de studie.
Doel
Onderzoeken van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van het geïndividualiseerde OC3.0 programma.
Methode
Een exploratieve gerandomiseerde gecontroleerde trial met voor- en nameting (Maand 0-Maand 6) en twee groepen (OC3.0 en regulier OC). Daarnaast werd een vergelijking gemaakt tussen OC3.0
en een referentie controlegroep zonder dagbesteding. Uitkomstvariabelen: zelfwaardering, neuropsychiatrische symptomen, ervaren autonomie en kwaliteit van leven van de persoon met dementie, en gevoel van competentie, kwaliteit van leven en geluk van de mantelzorger.
Resultaten
De OC3.0 interventies resulteerden in een bredere groep van deelnemers die gebruik maakten van de ontmoetingscentra. Vergeleken met reguliere OC, had DemenTalent een middelgroot positief effect op neuropsychiatrische symptomen, die ook minder ernstig bleken. Positief affect van deelnemers verbeterde zowel binnen de DemenTalent en reguliere OC groep na zes maanden. Mantelzorgers van DemenTalent deelnemers ervoeren minder emotionele impact van neuropsychiatrische symptomen.
Er werden geen verschillen gevonden in ervaren belasting, gevoel van competentie, of kwaliteit van leven bij mantelzorgers die gebruik maakten van Ontmoetingscentra 3.0 of de reguliere OC. Vergeleken met degenen die geen dagbestedingsondersteuning ontvingen, bleken mantelzorgers van DemenTalent deelnemers en mantelzorgers die gebruik maakten van Dementelcoach of STAR eLearning gelukkiger. Post-hoc analyses, die rekening hielden met mogelijke verschillen tussen de groepen in uitkomstmaten bij baseline, lieten over het algemeen resultaten in dezelfde richting zien.
Mensen met dementie en mantelzorgers waardeerden zowel OC3.0 als het reguliere OC zeer.
Contact
Prof.dr. Rose-Marie Dröes, projectleider: rm.droes@amsterdamumc.nl
Publicaties
Dröes, R. M., van Rijn, A., Rus, E., Dacier, S., & Meiland, F. (2019). Utilization, effect, and benefit of the individualized Meeting Centers Support Program for people with dementia and caregivers. Clinical interventions in aging, 14, 1527–1553. Download.
Van Rijn, A., Meiland, F., & Dröes, R. M. (2019). Linking DemenTalent to Meeting Centers for people with dementia and their caregivers: a process analysis into facilitators and barriers in 12 Dutch Meeting Centers. International psychogeriatrics, 31(10), 1433–1445.
Van Rijn, A., Meiland, F., & Dröes, R. M. (2020). Linking two new E-health caregiver interventions to meeting centres for people with dementia and their carers; a process evaluation. Aging & mental health, 24(8), 1316–1325.
Innovatiekring Dementie (2019). Nieuw: Ontmoetingscentra3.0 met individueel ondersteuningsprogramma. Redactioneel artikel op website Innovatiekring Dementie 18-6-2019
Samenwerkingspartners
VUmc, DAZ, Cooperatieve Vereniging Dementelcoach
Financiering
ZonMw Memorabel programma, Alzheimer Nederland, Stichting Dijkverzwaring, Stichting Dioraphte, Stichting RCOAK, Stichting Sluyterman Van Loo, Stichting tot Steun VCVGZ, Baco stichting, Stichting Hofje Codde & van Beresteyn, Gemeente Amsterdam