Tumor van het strottenhoofd
Strottenhoofdtumoren gaan uit van het slijmvlies van het strottenhoofd. Het strottenhoofd ligt laag onder in de keelholte en vormt de toegangsweg tot de luchtpijp en longen. De stembanden bevinden zich in het strottenhoofd (larynx).
Wat is de oorzaak van strottenhoofdkanker?
In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 700 mensen strottenhoofdkanker vastgesteld. Meestal bij mannen in de leeftijdsgroep 50-70 jaar, alhoewel er de laatste jaren een duidelijke toename bij vrouwen wordt gezien. Er is bij dit type kanker een sterke relatie met roken en alcoholgebruik.
Welke klachten horen bij strottenhoofdkanker?
De klachten die mensen met strottenhoofdkanker vaak hebben zijn divers:
- heesheid (die langer dan 6 weken duurt)
- stemveranderingen
- slikklachten, gevoel van brok in de keel wat niet overgaat
- uitstralende pijn naar het oor
- veranderde, overmatige slijmproductie
- verslikken (zeer regelmatig terwijl dat vroeger geen probleem was)
- benauwdheid en kortademigheid
- sterk gewichtsverlies
- vergrote, vaak pijnloze zwelling (klier) in de hals
Onderzoek en diagnostiek bij strottenhoofdkanker
Na het eerste gesprek met de arts-assistent of de specialist zal op de polikliniek ook onderzoek worden gedaan. Hierbij bekijkt de arts de grootte en uitbreiding van de tumor. Meestal neemt de arts een stukje weefsel (biopt) af.
De arts bespreekt met u welke onderzoeken nodig zijn. Daarbij zijn de volgende mogelijkheden:
- röntgenfoto van de longen ( X-thorax )
- bloedonderzoek
- CT - of MRI-scan van het strottenhoofd
- echografie van de hals met daarbij eventueel aanprikken van vergrote halsklieren
- onderzoek naar uitzaaiingen buiten het hoofd-halsgebied ( PET/CT-scan )
- foto van de kaak en tanden ( orthopantomogram: OPT )
- onderzoek onder narcose (panendoscopie , laryngobronchoscopie of microlaryngoscopie) waarbij de tumoruitbreiding kan worden beoordeeld. Meestal wordt hierbij een stukje weefsel (biopt) afgenomen. Ook wordt er gekeken of er geen eventuele andere afwijkingen of tumoren in het hoofd-halsgebied aanwezig zijn.
Behandeling bij strottenhoofdkanker
De gekozen behandeling spitsen we toe op uw persoonlijke situatie. De grootte en uitbreiding van de tumor en eventuele lymfklieruitzaaiingen zijn hierbij van belang.
Kleinere strottenhoofdtumoren behandelen we meestal met laserchirurgie of met bestraling (radiotherapie).
Grotere strottenhoofdtumoren moeten we vaak behandelen met een combinatie van medicijnen en bestraling (chemo- en radiotherapie) of met een operatie.
We streven om strottenhoofd en de daarin gelegen stembanden te behouden, maar het kan zo zijn dat operatieve behandeling (laryngectomie) met aanvullende (chemo)-radiotherapie noodzakelijk is.
Bij de voorgestelde behandeling wordt steeds het al dan niet aanwezig zijn van lymfklieruitzaaiingen in de hals meegewogen en kan het noodzakelijk zijn lymfklieren in de hals operatief te verwijderen (halsklierdissectie) of te bestralen.
Soms is het zo dat er geen genezing meer mogelijk is omdat de tumor te uitgebreid is of dat er tumoruitzaaiingen zijn in de rest van het lichaam. In deze gevallen is de (palliatieve) behandeling bedoeld om eventuele pijnklachten en andere ongemakken te bestrijden door de tumor terug te dringen en groei zo lang mogelijk tegen te gaan.
Nazorg
Tijdens en na de behandeling staat u steeds onder controle van uw behandelend arts. U kunt beperkingen ondervinden door de tumor zelf maar ook door de behandeling. We proberen altijd om dit zoveel mogelijk te voorkomen. Als er toch klachten optreden kunt u begeleiding krijgen om er wat aan te doen. Denkt u hierbij aan:
- droge slijmvliezen als bijwerking van de radiotherapie waarvoor begeleiding / hulp van de mondhygiëniste nodig is
- slikklachten, problemen met kauwen of praten waarvoor logopedische (tijdelijke) begeleiding nodig is
- logopedie voor spraakrevalidatie indien het strottenhoofd verwijderd is
- indien het strottenhoofd verwijderd is: oedeem, pijn of functiebeperkingen van de hals en schouders waarvoor (tijdelijk) fysiotherapie nodig is
- andere lichamelijke, psychische of sociale gevolgen (zoals slecht slapen, veel piekeren, sombere stemming, relatieproblemen, financiële problemen, problemen op het werk) waarvoor (tijdelijke) begeleiding door een gespecialiseerde verpleegkundige, maatschappelijk werker of psycholoog nodig is
Elke donderdag is er op de poli een gespecialiseerde verpleegkundige aanwezig waar u met vragen terecht kunt. Uiteraard wordt u tijdens het hele behandeltraject bijgestaan en begeleid, ook door, indien u dat wenst, hiertoe getrainde ervaringsdeskundigen (lotgenoten).
Aanvullende informatie
Graag verwijzen wij u ook naar naar de informatie van het KWF: www.kwf.nl.
U kunt ook informatie inwinnen bij de patiëntenvereniging Hoofd-Hals (www.pvhh.nl). Ook kunt u de website www.verderzonderstembanden.nl raadplegen.
Op www.samenlevenmetkanker.nl vindt u informatie over het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van kwaliteit van leven.