Handhaven van emotioneel evenwicht - thuiswonenden met dementie

Verstoringen in stemming en gedrag kunnen optreden als gevolg van dementie. Deze kunnen zich uiten in onder andere depressie, apathie, rusteloos gedrag of agressie.

Effectieve interventies die mensen met dementie helpen hun emotionele balans te behouden of terug te krijgen, worden meestal aangeboden in groepen. De interventies richten zich op de psychosociale gevolgen die mensen met dementie ervaren door hun dementie. Deze gevolgen uiten zich meestal in verstoringen in stemming en gedrag. Soorten interventies zijn bijvoorbeeld gedragstherapie, voorzieningen voor dagopvang, maar ook bijvoorbeeld ondersteunende technologie. 

Het aantal sterren op de factsheets geeft aan hoe groot de bewijskracht van het onderzoek is.

Cognitieve therapie

Cognitieve therapie is erop gericht cognitieve achteruitgang te vertragen, of de cognitieve capaciteit te vergroten, door het stimuleren van het geheugen en denken. Het omvat therapieën als cognitieve stimulatie en cognitieve rehabilitatie. In deze therapieën wordt gebruik gemaakt van oefeningen om aandacht te verbeteren en van een grote variatie aan activiteiten, zoals woord spelletjes, puzzels, muziek, gesprekken over bepaalde thema's en praktische activiteiten zoals tuinieren. Over het algemeen wordt cognitieve therapie gedaan door getraind personeel in een kleine groep mensen met dementie en vinden de therapieën minstens twee maal per week plaats.

    Gedragstherapie

    Het doel van gedragstherapie is het verminderen van gedrags- en stemmingssymptomen die geassocieerd zijn met dementie, zoals depressie, agitatie en agressie. De therapie heeft een probleemoplossende benadering. Er wordt gekeken naar de oorzaken en redenen van het gedrag en vervolgens worden er andere strategieën aangenomen, waarmee wordt geprobeerd het specifieke gedrag te veranderen.

    Huisdiertherapie

    Doordat dieren niet oordelen zijn ze die ideale therapeut voor mensen die behoefte hebben aan gezelschap, vooral voor mensen met een fysieke of mentale beperking. In onderzoek is aangetoond dat therapiedieren kunnen sociaal gedrag bij mensen met dementie bevorderen, daarnaast kunnen ze agitatie verminderen.

      Langdurig ondersteuningsprogramma

      Geïntegreerd langdurend interventieprogramma voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Het programma verzorgt dagbesteding en psychosociale ondersteuning voor mensen met dementie. Daarnaast biedt het programma psychosociale ondersteuning en informatie over dementie en beschikbare zorg voor mantelzorgers. 

        Mantelzorgertraining

        Door mantelzorgers vaardigheden aan te leren waarmee bijvoorbeeld stress verminderd kan worden, sociale isolatie wordt voorkomen en het bieden van informatie over (de medische aspecten van) dementie, kunnen negatieve effecten voor de persoon met dementie uitgesteld of voorkomen worden.

        Ondersteunende technologie

        Ondersteunende technologie kan elk elektronisch apparaat zijn dat iemand in staat stelt taken uit te voeren, die anders niet mogelijk zouden zijn. Ondersteunende technologie kan mensen met dementie helpen op de volgende vier terreinen: algemene of persoonlijke informatie, praktische ondersteuning voor de symptomen van dementie, sociale contacten en gezelschap en gezondheidsmonitoring en veiligheid. De technologie bestaat uit een wijde variatie van apparaten, van 'low tech' kalenderklokken tot 'high tech' telecare sensoren.

          Psychomotorische therapie

          Door middel van fysieke activiteit (sport, spel, lichaamsbeweging) kan psychomotorische therapie mensen met dementie helpen bij het omgaan met de praktische, emotionele en sociale gevolgen van de ziekte.

            Recreatieve activiteiten

            Een therapie aangepast aan de behoeften, voorkeuren en mogelijkheden van mensen met dementie om gedrags- en stemmingsstoornissen te verminderen. Tijdens de activiteiten gaat het er vooral om dat mensen met dementie het leuk en interessant vinden. 

              Reminiscentie

              Bij reminiscentie worden gesprekken gevoerd over activiteiten, gebeurtenissen en ervaringen uit het verleden, waarmee de cognitieve capaciteiten en de mogelijkheid om deel te blijven nemen aan normale activiteiten van het dagelijkse leven behouden blijven. Vaak worden video's, foto's, muziek en levensboeken gebruikt ter ondersteuning. 
              Tijdens reminiscentie activiteiten worden in een-op-een of in groepsgesprekken gebeurtenissen en ervaringen uit het verleden besproken. Video's, foto's, kranten, knipboeken, plakboeken en levensboeken worden vaak gebruikt als hulpmiddel. Het doel van reminiscentie is het bieden van een prettige activiteit en een middel om met anderen te kunnen blijven communiceren. Daarnaast kan reminiscentie ook herkenning en emotionele steun bieden (ook voor mantelzorgers) bij het omgaan met de veranderingen en verliezen die mensen doorgaan als het gevolg van dementie.

                Zintuigactivering

                Deze therapie zorgt voor stimulatie via tast, visie, gehoor, reuk en smaak en wordt meestal uitgevoerd in een speciaal aangepaste ruimte. Het doel van zintuigactivering is het creëren van een veilige omgeving en stimulatie, waarbij de controle bij de persoon met dementie ligt. Snoezelen is een bekende vorm van zintuigactivering.